“Bilirsiniz ki, təsadüf deyilən bir şey yoxdur. Qanunauyğunluqlar var və məncə İranın Qafanda konsulluq açması məsələsi əvvəldən mövcud idi. Sadəcə olaraq, son hadisələr ola bilsin ki, işi sürətləndirib”.
Bu sözləri Yenisabah.az-a açıqlamasında Orta Doğu Araşdırma Mərkəzinin sədri Sədrəddin Soltan Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın sonuncu Zəngilan səfəri ilə eyni vaxtda İranın XİN rəhbəri Hüseyn Əmir Abdullahianın Ermənistana getməsini şərh edərkən deyib:
“Çünki yaxın zamanda Ermənistanın Mehri rayonu ərazisində İsrailin ticarət obyektləri də açılacaq. Üstəgəl, Azərbaycan Ermənistanla sərhədyanı bölgələrdə fəal işlər aparır. Nəzərə alsaq ki, konsulluq xidməti təkcə iki ölkə arasındakı münasibətlərin tənzimlənməsi funksiyalarını yerinə yetirmir, bu, həm də yarımhərbi və yarımkəşfiyyat orqanıdır.
O zaman da məsələ bizə aydın olar. Yəni İran Ermənistan ərazisində yarımhərbi və yarımkəşfiyyat mərkəzini açıb. Səbəb isə aydındır: həm oradakı perspektivdə İsrail müəssisələrinin fəaliyyətinə nəzarət etmək, həm sərhədyanı bölgədə Azərbaycanın fəaliyyətini diqqətdə saxlamaq, həm də Ermənistan ərazisində yerləşən Aİ mülki missiyasının fəaliyyətini izləmək, yaxud onlar müşahidə etmək”.
“O ki qaldı Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanla İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahianın eyni vaxtda bölgəyə səfər etməsinə, hesab edirəm ki, burada başqa bir paralel də aparmaq olar. Məsələn, İranın Azərbaycanla sərhəddə keçirdiyi irimiqyaslı hərbi təlimlərin qurtardığı gündə Türkiyə Prezidenti Azərbaycana səfər etdi. Bu da mesaj deyilmi? Bu, Şuşa Bəyannaməsinin müəllifləri tərəfindən Azərbaycan və Türkiyəni özünə düşmən bilənlərə, hədələyənlərə bir ismarıc idi. Özü də Azərbaycan Prezidenti İranın hərbi təlimlər keçirdiyi günlərdə Cəbrayılda səfərdə oldu. Bu da dövlət başçısının İrana qarşı olan özünəməxsus bir mesajı idi”, – o, əlavə edib.
Mütəxəssis deyib ki, Azərbaycan və İran tərəfi bu tip jestlərlə bir-birilərinə müəyyən ismarıclar çatdıra bilərlər:
“Lakin bu məsələnin böyük ciddi bir münaqişəyə, qarşıdurmaya keçəcəyinə inanmıram. Çünki bu, heç bir tərəfə sərf etmir. Xüsusən də İrana. Çünki İranın vəziyyəti regiona və dünyaya bəllidir. Onun hansısa münaqişələrə cəlb olunması, münaqişədə iştirakı mövcud vəziyyəti daha da ağırlaşdıra bilər.
Qarşılıqlı mesajlaşmalara gəldikdə isə bu, İran rəsmilərinin çıxışlarında var. Onlar Azərbaycan ərazisində İsrail şirkətlərinin fəaliyyətini yumşaq dillə desək, istəmirlər. Əslinə qalsa, buna qarşıdırlar. Bu isə Azərbaycanın İran tərəfindən təhdid olunmasıdır. Özü də Azərbaycan ərazisində kim fəaliyyət göstərib, kim göstərməyəcək, bunun kimə nə dəxli var?!”
Müsahibimiz izah edib ki, Azərbaycan Prezidentinin son günlər regiona səfəri, Türkiyə Prezidentinin Zəngəzur dəhlizinin açılmasıyla bağlı Zəngilanda verdiyi bəyanat bir mesajdır:
“Yəni ki, bunun İrana heç bir aidiyyəti yoxdur. Ona görə ki, bu məsələ Azərbaycan, Türkiyə və Ermənistan arasında həll oluna biləsi bir məsələdir. İran Cənubi Qafqaza, Azərbaycan-Ermənistan münasibətlərinə burnunu soxmaqla, əksinə, iki ölkə arasındakı sülh prosesinə mane olur. Bütün bu məsələlərin hamısının əsasında dayanan budur. Bu, həm də dünya və beynəlxalq birliyə bir ismarıcdır ki, Azərbaycan regionda quruculuq və əməkdaşlıqla məşğuldur,amma bunun tərsi olaraq isə İran hərbi təlimlər keçirməklə qonşularını və dünyanı təhdid edir”.
Sorğu
Hansı bölmədə daha çox xəbər görmək istərdiniz?