Xəbər verildiyi kimi, Naxçıvan Muxtar Respublikasının müdafiə qabiliyyətinin möhkəmləndirilməsi, Silahlı Qüvvələrin hissə və bölmələrinin döyüş qabiliyyətinin artırılması, bir mərkəzdən idarəetmənin təkmilləşdirilməsi məqsədilə 5-ci Ordu Korpusunun əsasında Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu yaradılıb.

Bəs əlahiddə Naxçıvan ordusunun yaradılmasının mənası nədir? Bu ordu kimə tabe olacaq və söhbət muxtar respublikaya ayrıca ordu qurmaq kimi əlavə statusun verilməsindən getmir ki?

Virtualaz.org saytının bu məsələ ilə bağlı fikirlərini öyrəndiyi təhlilçilər prezidentin sərəncamını belə şərh edirlər ki, görünür, söhbət Naxçıvan korpusunun faktiki olaraq Müdafiə Nazirliyinin tabeçiliyindən çıxarılması və birbaşa Ali Baş Komandana tabe etdirilməsindən gedir. Başqa sözlə, Naxçıvanda dislokasiya olunmuş 5-ci ordu korpusunun əlahiddə ordu birləşməsi kimi statusu artırılır.

Onsuz da indiyədək belə məlumatlar var idi ki, Naxçıvan ordu korpusu keçmiş müdafiə naziri Səfər Əbiyevə faktiki olaraq tabe olmur. Korpusun komandiri, general Kərəm Mustafayevin Əbiyevi saymadığına dəlalət edən çoxsaylı məlumatlara rast gəlmək olardı.

Eyni zamanda blokada vəziyyətində olan Naxçıvanda dislokasiya olunmuş və Azərbaycan-Ermənistan təmas xəttinin bir hissəsinə nəzarət edən ordu birləşməsinin Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin güclü təlim-təchizat dəstəyi altında olduğu da məlumdur.

İndi yeni müdafiə naziri Zakir Həsənov Silahlı Qüvvələrdə həyata keçirilən islahatlar çərçivəsində bu vəziyyəti, yəni Naxçıvan korpusunun mərkəzə tabeçliyi məsələsini də dəqiqləşdirməli idi. Deməli, Naxçıvan korpusunun statusu məsələsi Ali Baş Komandan səviyyəsində müzakirəyə çıxarılıb və bu ordu birləşməsinə Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu statusu vermək qərarlaşdırılıb.

Təhlilçilərin qənaətinə görə, əgər bundan sonra Azərbaycan Konstitusiyasında Naxçıvan Muxtar Respublikasının Konstitusiyasında bölgənin öz silahlı qüvvələrinə malik olmasına imkan verən düzəlişlər olarsa, o zaman situasiya dəyişə bilərdi. Çünki bu zaman söhbət Azərbaycanın tərkibində özünün ayrıca silahlı qüvvələrinə malik olan muxtar ərazi vahidinin meydana çıxmasından gedəcək.

Vəziyyət bu istiqamətdə inkişaf etsə, bunu Dağlıq Qarabağa gələcəkdə Azərbaycanın tərkibində ayrıca ordusu da olan ərazi vahidi kimi yüksək muxtariyyət verilməsinə zəmin yaradılması kimi dəyərləndirmək olardı.

* * *


Keçmiş müdafiə naziri general-mayor Dadaş Rzayev Azərbaycanda Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun yaradılmasına münasibət bildirib.

O, “Media forum” saytına açıqlamasında deyib ki, bu, ölkənin müdafiə qabiliyyətini gücləndirəcək: “Azərbaycan müharibə şəraitindədir və hər tərəfdən təhlükə var. Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunun Naxçıvan Muxtar Respublikasında yaradılması da təsadüfü deyil. Çünki Naxçıvan blokada şəraitindədir, ölkənin digər hissələri ilə quru yolla əlaqəsi yoxdur, yalnız təyyarə ilə gedib-gəlirik. Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu ona görə Naxçıvanda yaradılıb ki, bir təhlükə olsa, muxtar respublikada sərhədlərimizi yaxşı qoruya bilsin”.

General-mayor Dadaş Rzayevin sözlərinə görə, əlahiddə ordunun şəxsi heyəti xüsusi hazırlanır, ora ən savadlı, fiziki cəhətdən möhkəm zabitlər göndərilir, müasir texnika və silahlarla təchiz edilir: “Əlahiddə ordu ən müasir, mürəkkəb və çevik taktika ilə təlim keçir. Hər hansı təhlükə olarsa, əmir verilən kimi əlahiddə qüvvələr qısa müddətdə təyyarə və vertolyotlarla lazım olan yerə çatıb əmri yerinə yetirmək imkanlarına malikdir. Bu ordunun digərlərindən əsas fərqi odur ki, kənardan kömək olmadan müharibə, döyüş əməliyyatı apara bilir. Əlahiddə ordunun kənar köməyə ehtiyacı olmur. Əsas fərq budur”.



Dadaş Rzayev bildirib ki, vaxtilə o da sovet ordusunun əlahiddə qüvvələrinin zabiti olub: “Mən Azərbaycanın müdafiə naziri işləyəndə (1993-cü il – red.) əlahiddə ümumqoşun ordumuz yox idi. Çünki milli ordu hələ yeni yaranırdı”.

Sabiq nazirin sözlərinə görə, əlahiddə ordu NATO ölkələrində də mövcuddur: “Biz də indi yaradırıq. Məsəl var deyərlər, gec olsun – güc olsun. Bizim də Əlahiddə Ümumqoşun Ordusu yaratmağa indi imkanımız çatır”.