ABŞ prezidenti Donald Trampın reytinqi hakimiyyətdə olduğu ilk 6 ayda ən aşağı həddə düşüb - 36%. Bu, ölkə tarixində son 70 il üçün ən aşağı göstərici sayılır. Ona kimi antirekord 1975-ci ildə prezident Cerald Forda məxsus olub - 39%. Bu, o anlama gəlir ki, cənab Tramp “soyuq müharibə” dövrü də daxil olmaqla, böyük bir dönəmin ən zəif prezidenti statusundadır bu dəqiqə.

Bu, hələ ilk 6 ay ayın reytinq göstəricisidir, qarşıda isə illər durur. Ötə yandan, demokratik ölkə olaraq, Birləşmiş Ştatlarda ictimai rəy mühüm faktordur və onu bütün siyasilər, dövlət rəsmiləri ciddiyə almaq zorundadır. Tramp isə üstəlik, Rusiyanın son prezident seçkilərinə müdaxilə iddiaları səbəbindən artıq impiçment təhlükəsi ilə üzləşıb. Bu məsələdə də ki, hüquqi proseduralarla yanaşı, ictimai rəy böyük önəm daşıyır.

Lakin Trampın aşağı reytinq əmsalını təkcə Rusiya faktoru müəyyən eləmir. Ağ Evin indiki başçısının böyük siyasətdə səriştəsizliyi də öz işini görməkdədir. Hətta o dərəcədə ki, Trampın az qala, hər xarici səfəri onun üçün anti-reytinqə çevrilməkdədir. Üstəlik, onun ABŞ-ın media nəhənglərinə qarşı savaş açması da öz sözünü deməkdədir. Birləşmiş Ştatlarda “4-cü hakimiyyət” isə digər hakimiyyət qollarından qətiyyən geri qalmır və ölkədə söz sahibidir.

Trampa gəlincə, onun öz ölkəsində belə aşağı reytinqi istər-istəməz ABŞ-ın xarici siyasət kursunda ənənəvi dominant mövqeyinə də neqativ təsirlər göstərməkdədir. Amerikalıları narahat edən həm də budur. Yeri gəlmişkən, Tramp komandasının bu günədək xarici siyasətlı bağlı dəqiq konsepsiyasi yoxdur. Onun hətta komandası belə, tam formalaşıb qurtarmayıb.

Bütün bunlar sövq-təbii ABŞ-ın dünyadakı əsas rəqibi olan Rusiyanın, Putinin əlinə işləyir. Kremlin münaqişəli bölgələrdə, o cümlədən Azərbaycanın da daxil olduğu Güney Qafqazda özünü daha sərbəst hiss eləməsinə stimul verir.

Bizi təbii ki, ən çox ABŞ hökumətinin Azərbaycana, Dağlıq Qarabağ məsələsinə münasibəti maraqlandırır. Təəssüf ki, Tramp komandasının daxili dayaqlarının kövrəkliyi, komandasının tam formalaşmaması ona xarici siyasətdə inamlı və səriştəli addımlar atmağa imkan vermir. Söhbət xüsusilə Rusiya ilə bağlı siyasətdən gedir.
Məsələn, bugünlərdə bəlli olub ki, ABŞ Konqresi, ümumiyyətlə, Trampa Rusiyaya qarşı sanksiyaları yumşaltmağı yasaq edən qanun qəbul eləməyə hazırlaşır. Bu da əlbəttə ki, sadalanan səbəblərdən Ağ Evin indiki başçısına qarşı etimadsızlıqdan qaynaqlanır və onu dar çərçivəyə salmaq, kontrolda saxlamaq məqsədi güdür. Tarmp isə Rusiyaya gizli rəğbətlə bağlı iddialara qarşı hələ də inandırıcı kontur-dəlillər ortaya qoya bilməyib. Əksinə, bu mövzu ətrafında qalmaqal onun əleyhinə günbəgün böyüyür...

*****

Ağ Ev başçısının manevr imkanlarının daralması, qeyd edildiyi kimi, Putin Rusiyasını xüsusən də postsovet məkanının konfliktli zonalarında daha arxayın şəkildə öz məkrli planlarını gerçəkləşdirməyə sövq edə bilər. Söz düşmüşkən, bu arada gürcü qaynaqları xəbər yayıb ki, Rusiya işğal elədiyi Cənubi Osetiya bölgəsinin “sərhədi”ni tədricən Gürcüstanın daxilinə doğru irəli çəkməklə işğalçı Ermənistana quru yolu açmağa çalışır.

Gürcü politoloqlara görə, Kremlin hədəfi - yeni Qarabağ savaşı başlayacağı təqdirdə öz forpostu ilə Gürcüstan vasitəsilə birbaşa quru əlaqəsinə malik olmaq və Ermənistana rahat şəkildə silah-sursat keçirməkdir. İddialara görə, Rusiya 2008-ci ildə Gürcüstana qarşı 5 günlük müharibədə bu hədəfinə çatmadığından, onu gec-tez həyata keçirmək niyyətindədir.

Belə qorxulu planların qarşısını yalnız ABŞ ala bilər. Aydındır ki, Amerikanın başı özünə, Trampa qarşı impiçment məsələsinə qarışacağı halda, Rusiya bu təhlükəni planı araya salıb reallaşdıra bilər. Demək, Gürcüstanla yanaşı, Azərbaycan üçün də böyük təhlükə var.

Təəssüf ki, bu, məhz o haldır ki, güclü ABŞ dövlətinə zəif və təcrübəsiz prezident rəhbərlik edir. Operativ qərarlar üçünsə güclü və çevik prezident gərəkdir. Güclü dövlətin zəif prezidenti olmaqdansa, balaca dövlətin güclü prezidenti olmaq daha məqbul deyilmi?

Bütün hallarda dünyanı Rusiyanın öhdəsinə buraxmaq olmaz.../musavat.com