Senatda ifadə verən Mayk Pompeo bu ilin fevralında 100-dən çox rusun öldüyü hücumun planlı əməliyyat olduğunu etiraf edib

Ötən ay Tramp tərəfindən ABŞ dövlət katibi postuna təyin olunan Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsinin direktoru Mayk Pompeo Suriyada çoxlu sayda rusların ölməsindən danışıb. Yeni təyinatı ilə bağlı Senat komitəsində sualları cavablandıran Pompeo bir sıra mövzulara toxunub. ABŞ-ın gələcək dövlət katibinə əsas suallar Rusiya, İran, Suriya. Şimali Koreya kimi qalmaqallı mövzular barədə olub.

ABŞ xarici siyasətinin Suriyada əsas hədəfinin “Əsəd sonrası dönəmin hazırlanması” olduğunu deyən Pompeo Dəməşqi “uğursuz dövlət” adlandırıb. Eyni zamanda suallara cavab olaraq deyib ki, prezident özü birbaşa Suriyanı vurmaqla bağlı qərar verməlidir.

Rusiya haqqında danışarkən keçmiş kəşfiyyat və gələcək xarici siyasət rəhbəri ABŞ-ın Rusiyaya qarşı sərt addımlarından danışıb və nümunə kimi fevral ayında Deyr əz-Zorda baş verənləri qeyd edib. Pompeo deyib ki, bir neçə həftə əvvəl ruslar Deyr əz-Zorda öz metodları ilə qarşılaşmalı olublar və bu zaman bir neçə yüz rus öldürülüb.

Pompeonun haqqında danışdığı hadisə fevral ayında baş vermiş və uzun müddət dünya mediasında müzakirə olunmuş “Vaqner” silahlıları ilə bağlı hadisədir. Sonradan bəlli olduğuna görə, fevralın 7-dən 8-ə keçən gecə rusların da olduğu silahlı birliklər kürdlərin nəzarətində olan Deyr əz-Zordakı neft bölgələrinə hücum edərkən gözlənilmədən ABŞ ordusunun hücumuna məruz qalıb. Məlumatlara əsasən ABŞ aviasiyası vertolyotlarla silahlıların kolonuna hücum edib və qırğın törədiblər. Hücuma məruz qalan silahlılar arasında Suriyada hərbi əməliyyatlarda iştirak edən “Vaqner” özəl hərbi şirkətinin muzdluları da olub. Bəzi iddialara görə amerikalıların bombardmanı nəticəsində 200 rus öldürülüb. Ancaq ruslar bu məlumatları təkzib edir, itkilərin sayının az olduğunu bildirirlər.

“Bloomberg” agentliyi fevralın 13-də xəbər yayıb ki, ABŞ qüvvələri Suriyada fevralın 7-də baş vermiş insident zamanı “Rusiyanın çox sayda müqaviləli əsgərini öldürüb”. Xəbərdə qeyd olunurdu ki, Deyr əz-Zor rayonunda ABŞ və onun dəstəklədiyi qüvvələrin (SDQ - kürdlər - K.R) nəzarətindəki bazaya və neftayırma qurğusuna uğursuz hücum zamanı əksəriyyəti rusiyalılar olmaqla 200-dən çox muzdlu əsgər öldürülüb. “Bloomberg” adı çəkilməyən Rusiya “muzdlu komandirinə” istinadən yazır ki, ölü sayının artacağı gözlənilir, belə ki, onun komandası altında olmuş onlarca döyüşçü hazırda Moskva və Sankt Peterburqun xəstəxanalarında müalicə olunur.

Ancaq rəsmi Moskva itkilərin az olduğunu bəyan edib, 200 rusiyalının öldürülməsi xəbərinin həqiqəti əks etdirmədiyini bildirib. Yeri gəlmişkən, ABŞ Müdafiə Nazirliyi də daha əvvəl məlum əməliyyatdan xəbərsiz olduğunu açıqlasa da, sonradan etiraf edib ki, Amerika qüvvələri də hücum edən Suriya hökumət qüvvələrinə qarşı əməliyyat həyata keçirib və bu zaman 100 rusiyalı öldürülüb. ABŞ rəsmiləri məlum insident zamanı 100 nəfərin öldürüldüyünü və 200, yaxud da 300 nəfərin yaralandığını bildirib.

Qeyd edək ki, bu hadisə Vaşinqton-Moskva xəttində onsuz da gərgin olan münasibətlərə bir az da gərginlik qatıb. Hətta bundan sonra Rusiya Suriyaya ən müasir “ovçu” təyyarələrini göndərib və Deyr əz-Zorda bombardmanları gücləndirib. Eyni zamanda Şərqi Quta və İdlib ərazisində aralarında amerikalıların olduğu silahlıların öldürülməsi ilə bağlı xəbərlər servis edilib. Bu hücumdan az sonra Suriya ordusunun Şərqi Qutada əməliyyat başlatmasını da bəzi yerli ekspertlər məhz oradakı amerikalı təlimatçıların olması ilə əsaslandırıblar.

Ancaq maraqlıdır ki, bu hadisəni ilk gündəkindən fərqli olaraq indi ABŞ kəşfiyyatının rəhbəri məhz rusların cəzalandırılması kimi qiymətləndirib. Bu da onu göstərir ki, Deyr əz-Zordakı məlum hadisə planlı olub, rusları cəzalandırmaq məqsədi daşıyıb. Bu isə yeni situasiyadır. Çünki daha əvvəl bu hadisənin planlı olmadığı, ən azı siyasi rəhbərliyin belə bir plandan əvvəlcədən xəbəri olmadığı görüntüsü vardı. İndi isə Pompeo bu hadisənin bir cəzalandırma əməliyyatı olduğunu bildirir. Aydın olur ki, daha əvvəl də yazdığımız kimi, Suriyada bir çox güclər, o cümlədən Rusiya və ABŞ arasında gizli bir savaş gedir. İrəlidə bu savaş daha da qızışacaq və açıq aparılacaq.

Yeri gəlmişkən, Pompeo həm də ABŞ-ın gələcək xarici siyasət idarəsi rəhbəridir. Bu da Vaşinqtonun gələcək siyasətini və Moskvaya qarşı nə qədər sərt olacağını bəri başdan göstərir.