Baş nazir Nikol Paşinyan Ermənistanın İctimai Radiosuna müsahibəsində deyib ki, Müstəqillik Bəyannaməsinə əsasən, Ermənistan və Qarabağ birləşdirilməlidir:

“Əgər Ermənistanın dövlət siyasəti bu bəyannaməyə əsaslansa, biz gərək müharibə edək. Belə isə heç vaxt sülh olmayacaq. Odur ki, Ermənistanın qonşuları ilə münasibətləri inkişaf etdirməsi və yaxşılaşması üçün ölkəyə yeni Konstitusiya lazımdır”.
Erməni baş nazirin fikirlərində müəyyən həqiqət və məntiq olsa da, bu fikirlərin arxasında sağlam olmayan məqsədlər dayanır. Bu cür bəyanatlarla Paşinyan sadəcə sülh danışıqlarını uzatmaq istəyir. Guya ki, Ermənistanın siyasi hakimiyyəti sülh sazişini imzalamağa hazırdır, amma ölkənin mövcuq Müstəqillik Bəyannaməsi buna imkan vermir. Ona görə də bu sənədə zəruri dəyişiklik etmək üçün ölkədə referendum keçirilməlidir.

Bəs, bu referendum nə zaman keçiriləcək?

Bax, əsas məsələ budur… Çünki referendum barədə Ermənistanda hər hansı bir söhbət getmir. Bu da o deməkdir ki, referendum Ermənistanda qeyri-müəyyən vaxtda keçirilə bilər. Bu hadisə bu il də ola bilər, 2025-ci ildə də...
Yəni, bu o deməkdir ki, Ermənistanın siyasi hakimiyyəti sülh sazişinin imzalanmasını qeyri-müəyyən vaxta qədər uzada bilər. Hələ o da məlum deyil ki, referendumda xalq yeni düzəlişlərə “hə”, yoxsa “yox” deyəcək. Bu da başqa bir məsələdir.
Ermənistanın Müstəqillik Bəyannaməsində Qarabağ Ermənistanın ərazisi və ona bitişik bölgə kimi təsbit olunub.
Təkcə bu sənəd Ermənistanın təcavüzkar ölkə olduğunu sübut edir. Baxmayaraq ki, bu vaxtadək Azərbaycan və Türkiyədən başqa heç bir ölkə bunu Ermənistana irad tutmayıb. Hər dəfə bir bəhanə ilə Azərbaycanın üzərinə gələn Qərb nəyə görəsə, Ermənistanın Müstəqillik Bəyannaməsindəki bu fakta diqqət etmir.

Amma demək olar ki, hər gün Qərbdən Azərbaycanın Ermənistana hücum edəcəyi barədə fikirlər eşidirik. Bu sərsəm fikirləri səsləndirənlər dönüb Ermənistanın Müstəqillik Bəyannaməsinə baxmır. Bu sənədə görə Azərbaycanın faktiki 20 faiz ərazisinə Ermənistan dövlət səviyyəsində iddia edir.

Bu, təcavüz deyil, bəs nədir?

Ermənistan təcəvüzkar dövlət olub və olmaqda davam edir. Çünki Azərbaycanın hələ də 8 anklavı Ermənistanın işğalı altındadır. Di gəl ki, bu məsələyə Qərbin siyasətbazları diqqət eləmir, bunu yada belə salmır. Bundan istifadə edən Ermənistan höküməti də işğalın ömrünü uzadır. Çünki, bu işğala görə onu heç kim qınamır.

Paşinyan iş görmək əvəzinə ancaq bəyanat verir…

Sülh sazişinin yubadılması üçün bu Paşinyanın səsləndirdiyi ilk fikir deyil. Erməni baş nazir demək olar ki, hər gün bir söz danışır. Məsələn, ötən həftə Paşinyan demişdi ki, sülh sazişindən öncə bir-birinə hücum etməmək haqqında saziş imzalanmalıdır. Amma bu fikri deyəndə kimsə Paşinyana başa salmadı ki, sülh sazişi elə hücum etməmək haqqında imzalanmış bir sənəddir.

Ümumiyyətlə, sülh sazişi uzun müddəa və şoxsaylı bəndləri olan bir sənəd deyil, ümumi fikirləri və gələcəkdə görüləcək işlərin konturlarını göstərəcək bir səhifəlik kağız parçasıdır. Bu sənədin qısa məzmunu isə bir cümlədir:

“Biz müharibədən əl çəkirik və gələcəkdə hər hansı bir məsələni hərbi yox, sülh yolu ilə həll etməyə söz veririk”. Vəssəlam. Amma nə yazıq ki, Paşinyan bir səhifəyə sığa biləcək sülh sazişini imzalamaqdan hər vasitə ilə boyun qaçırır.

Bu gün əslində Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh mövcuddur. Bu sülh müvəqqətidir, amma reallıqdır. Heç bir tərəf atəşkəsi pozmur, hərbi əməliyyatlar keçirilmir. Ən əsası ortadakı problemlərin həlli üçün danışıqlar gedir. Sonuncu dəfə yanvarın 31-də hər iki ölkənin baş nazirlərinin müavinləri bir araya gəldi. Qarşılıqlı maraq doğuran bir sıra məsələləri müzakirə etdi.

Deməli, biz davamlı sülhün astanasındayıq.

Qalır Ermənistanın siyasi hakimiyyətinin qətiyyəti ki, danışıqlar masasına əyləşsin və sülh sazişini imzalasın. Bundan sonra da qarşılıqlı müzakirələrlə mövcud olan digər problemlər həll edilə bilər. Yəni sərhədlərin delimitasiyası və demarkasiyası da, kommunikasiyaların açılması və hətta ölkə qanunvericiliyinə düzəlişlər də bundan sonra baş verir.

Çünki sülh sazişində tərəflər müəyyən öhdəliklər götürür. Saziş imzalanandan sonrakı illərdə həmin ölkələr öhdəliklərin icrası ilə məşğul olur.
Hələlik isə Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh sazişi imzalanmayıb. Saziş imzalanmadığı üçün də hansısa tərəfin qanunvericiliyindəki boşluq elə bir əhəmiyyət kəsb etmir. Çünki, tərəflər arasında hələlik qarşılıqlı öhdəlik yoxdur. Ona görə də erməni baş nazirin son fikirləri sülh sazişi prosesinə hazırlıq məqsədi ilə deyil, sadəcə prosesləri uzatmaq məqsədi daşıyır. Vəssəlam!/bizim.media/