“Daha acınacaqlı hal isə, adı çəkilən qəsəbədə 12 yaşlı oğlan uşağının heç bir giyiyenik qaydalara əməl etmədən ət məhsullarını satmasıdır”

Ölkə əhalisinin tibbi müayinə və müalicəsinə olan etibarlılığın təminatı, istifadə olunan qida məhsullarının keyfiyyət göstəricisi, ictimai-iaşə obyektlərində gigiyenik qaydalara əməl olunma və digər əhəmiyyət kəsb edən məsələlərin həlli, bir çox problemlərin aradan qaldırılması və s. hər zaman qarşımızda duran əsas tələblərdən biri olub. Çünki, “sağlam həyat gələcəyimizin təminatıdır” şüarı, artıq uzun illərdir ki, əsas şüarımıza çevrilib. Belə bir səbəblər üzündən də, bütün növ məhsulların gigiyenik tərkibi, ictimai-iaşə obyektlərində çalışanların sağlamlıq durumları, bir çox emal və istehsal sexlərində gigiyenik qaydalara əməl olunma, zaman-zaman hər kəsi düşündürən məsələlər olub. Odur ki, belə bir halların varlığını nəzərə alaraq, hələ bir müddət bundan əvvəl şəhərimizin ayrı-ayrı ərazilərində müəyyən araşdırmalar aparmağa başladıq. Məsələn, Bakı şəhərinin Qaradağ rayonu ərazisinə ezam olunan əməkdaşlarımızın redaksiyamıza təqdim etdikləri çəkilişlərə baxdıqca və hazırladıqları materialları oxuduqca, sanki dəhşətə gəldik. Çünki, rayonun Qızıldaş qəsəbəsində fəaliyyət göstərən bazarda və ətraf ərazisində yaşanan antisanitariyanın varlığı, xüsusilə də ət məhsullarının heç bir normativ tələblərə cavab verilmədən açıq şəraitdə satılması, adı çəkilən qəsəbədə vəziyyətin necəliyini tam sübut etməyə əsas verir.



Bazar ərazisində yaşanan acınacaqlı durumun varlığı, əldə olunan sübutlar onu söyləməyə əsas verir ki, bu gün bazara rəhbərlik edən Firuzə xanım Məmmədovanın fəaliyyəti qanunlar çərçivəsində deyil, daha çox qanunsuzluqlar çərçivəsində davam etməkdədir. Daha acınacaqlı hal isə, adı çəkilən qəsəbədə 12 yaşında olan oğlan uşağının heç bir giyiyenik qaydalara əməl etmədən ət məhsullarını satmasıdır. Problemin mahiyyəti ondadır ki, iribuynuzlu və xırdabuynuzlu heyvanlar sakinlərin, xüsusilə də azyaşlı uşaqların gözləri qarşısında kəsilir. Kəsim prosesi həyata keçirilərkən, heç bir halda normativ tələblərə əməl olunmur. Belə bir halın varlığı da, çoxsaylı problemlərin əmələ gəlməsi ilə nəticələnir.



Digər tərəfdən qəsəbənin müxtəlif tinlərində, yolayrıclarında, bəzi küçələrində göy-göyərti, süd-qatıq və digər kənd təsərrüfatı məhsullarının satılması da, qol qoyulan qanunsuzluqlardandır. Qəsəbə sakinlərinin iddialarına görə, əraziyə cavabdehlik daşıyan polis əməkdaşları satıcılardan hər biri ilə “dil tapmağı” bacarırlar və belə bir səbəblər üzündən də, onlar bazara getməkdən “vaz keçirlər”. Polis əməkdaşlarının yaratmış olduqları şərait, əslində qəsəbədə “bezpredel” vəziyyətin əmələ gəlməsini şərtləndirən səbəblərdəndir.



Bazar ərazisində fəaliyyət göstərən ərzaq mağazalarında xırdabuynuzlu heyvanların yunu satılır ki, bu da heç bir halda hüquqa sığmayan addım olur. Bundan əlavə, həmin mağazalarda süd və süd məhsulları, müxtəlif şirniyyatlar və s-də satılır ki, onlara məxsus qabların üzərində hər hansı nişanə, istehsal tarixi və digər göstəricilər qeyd olunmur. Kiloqramla satılan un kisələrinin ağzı açıq formada qalması və müxtəlif milçəklərin öz hüceyrələrini yaymaları, əslində həyat üçün əmələ gələcək təhlükələrin varlığını sübut edir.



Bazarın içərisindəki obyektlərdə çalışanlardan bir kimsədə sağlamlıq arayışının olmaması da, daha çox böyük şübhələrdən xəbər verir. Çünki, adının çəkilməsini istəməyən satıcılardan biri əməkdaşlarımızla söhbətində bildirir ki, “biz hər ay rayonun Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinə və digər vəzifə sahiblərinə razılaşdırılmış məbləğdə “haqq-hesab”lar çatdırırıq. Ona görə də bir kimsənin ixtiyarı yoxdur ki, bizdən sağlamlıq arayışı tələb etsin, yaxud da hansısa addımını atsın” deyir. Bazarda yer pulunun 10 manat olması da, tamam başqa bir söhbətin mövzusudur. Çünki lazımi şəraiti olmayan bazarda olub-qalan satıcılar, bu gün Firuzə xanımın hikkələrindən cana doyduqlarını da bildirirlər. Əməkdaşlarımızın əldə etdikləri məlumatlara görə, satıcılar mallarını piştaxtalara qoyub satarkən, bazar rəhbərliyi onların hər birindən 10 manat yer pulu toplatdırır. Elə ki, satıcılar mallarını asfalt örtüyünə düzüb satırlar, o halda 5 manat “rüsum” ödəməli olurlar. Daha ucuzluğa meyl edən satıcılar çox vaxt mallarını yerə düzməklə satırlar ki, bu da istənilən halda antisanitariyanın əmələ gəlməsinə səbəb olur. Verilən məlumatlarda o da bildirilir ki, satıcıların çoxu Füruzə Məmmədovanın şərtlərinə duruş gətirə bilmədiklərindən onlar mallarını bazarda deyil, daha çox qəsəbənin küçələrində, tinlərində və digər ünvanlarında satmağa meylli olurlar. Sən demə xanım müdirənin bu cür addımlar atmasının, bir kimsəni saya salmamasının arxasında, məhz onun Sumqayıt ŞİH-nə rəhbərlik edən Zakir Fərəcovla, bu və ya digər formada qohumluq əlaqəsinin olması da səbəb olur. Bazarda baş verənlərlə bağlı məlumatları əməkdaşlarımıza danışan və adının çəkilməsini istəməyən satıcının bildirdiyinə görə, “Firuzə xanımın kefi istəsə, bu gün yerpulunu bir qədər də artıra bilər” deyir.



Əməkdaşlarımızın Qızıldaş qəsəbəsindəki bazarda apardıqları araşdırmalar zamanı o da məlum olur ki, isti yay günləri olduğundan bazarın daxili ərazisində natəmizlik, üfunət, iy-qoxu baş alıb gedir, analoqu olmayan həddə antisanitariya hökm sürür. Rayonun Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzinə, həmçinin Baytarlıq Xidməti İdarəsinə rəhbərlik edən vəzifə sahiblərinin səhlənkarlığı, onlara həvalə edilmiş vəzifələrinin öhdəsindən lazımınca gələ bilməmələri və s. bir daha onu sübut etməyə əsas verir ki, vəzifə sahiblərinin qanunsuzluğa söykənən idarəçiliyi belə bir problemlərin əmələ gəlməsini şərtləndirən başlıca səbəblərdir. Çatdırılan məlumatlarda o da bildirilir ki, eləki hər ayın müəyyən günlərində “pulqırma” kompaniyasına “start” verilir, həmin vaxt vəzifə sahiblərinin xüsusi iştahası, xüsusi iddiası ortaya çıxır. Yəni, obyekt sahiblərinə “toskı” qoyan vəzifə sahibləri, əslində bu gün Qaradağ rayonu ərazisində “kor atı” minib köndələn çapmaqla məşğul olurlar. Adı çəkilən qəsəbənin bazarında yaşananlar ciddi problemlər olduğundan, ilk öncə problemlərin varlığına cavabdehlik daşıyan şəxslərin münasibətini öyrənməyə çalışdıq. Rayonun baytarlıq idarəsinə rəhbərlik edən Füzuli müəllim suallarımızı cavablandırarkən “bu vəzifəyə üç ay bundan əvvəl təyin olunmuşam, kimlərin günahı ucbatından hansı ərazidə nələr baş verir, hansı olaylar yaşanır, o qədər də məlumatım yoxdur. Ona görə də laboratoriyanın müdiri Saleh müəllimlə əlaqə saxlayacağam ki, baş verənlərlə bağlı lazımi məlumatları əldə edə bilim” dedi.



Əməkdaşlarımız adı çəkilən qurumlara rəhbərlik edən vəzifə sahiblərinin qanunsuzluğa söykənən əməlləri haqda məlumatları, həyata keçirdikləri çəkilişləri redaksiyamıza təqdim edib onu da bildirdilər ki, səlahiyyət sahiblərinin belə bir addımları, əslində ölkə rəhbəri cənab İlham Əliyevin yürütdüyü siyasətə vurulan zərbədən başqa bir şey deyil. Çünki, ölkə Prezident keçirdiyi görüşlərində, müxtəlif səviyyəli toplantılarda “hər bir vəzifə sahibi əhalinin istifadə etdiyi qida məhsullarının keyfiyyətinə, insanların sağlamlıqlarına, istehsal sexlərində təmizliyə xüsusi önəm verməli, antisanitariyaya qarşı əzmlə mübarizə aparmalıdırlar” deyə lazımi tapşırıqlarını versə də, təəssüflər olsun ki, Qızıldaş bazarında yaşananlar, məhz verilən tapşırıqlara əməl olunmadığını açıq-aydın göstərir. Görəsən qurum rəhbərləri tərəfindən verilmiş tapşırıqlara məhəl qoyulmursa, o halda atılan addımlara nə ad vermək olar? Bax belə bir halın varlığı düşündürücü hal olduğundan çox götür-qoy etdik, öz-özümüzə sual verdik, amma hansısa cavabı tapa bilmədik. Açıqlamada adı çəkilən hər kəsi dinləyə bilərik. Araşdırmamız davam edəcək.



R.İmranqızı