Ara-sıra erməni mətbuatında gedən yazıların tərcümələrini olduğu kimi, nöqtəsinə, vergülünə toxunmadan tərcümə edib oxuculara çatdırırıq. Bundan əvvəl də bildirdiyimiz kimi məqsəd bizə düşmən olan yaxın qonşularımızın haqqımızda nə düşündüklərini, nə planlaşdırdıqlarını, nə istədiklərini insanlarımıza çatdırmaqdır. Ancaq bununla belə hər materialı deyil, oxucu üçün maraqlı və lazımlı ola biləcək yazıları dərc edirik.


Dağlıq Qarabağ Respublikası və Ermənistanla müharibə - bu, baş verəcək!

Bu da onun səbəbləri...

Ümumi fikrə görə, Azərbaycanın nefti on ildən sonra tükənəcək. (Səbəbləri hərtərəfli A.Rəsizadənin “Qarabağ münaqişəsində Azərbaycanın imkanları” məqaləsində təsvir olunub). Bu isə o demək deyil ki, yerin alt qatlarında, ümumiyyətlə neft qalmayacaq. Bu, o deməkdir ki, neftin çıxarılması üçün tələb olunan avadanlıq göstərilən müddətdən sonra sıradan çıxacaq və onun yenidən bərpa olunması və ya modernləşdirilməsi iqtisadi cəhətdən heç bir səmərə verməyəcək. Təbii ki, bu müddətdə neftin çıxarılmasının digər üsulları aşkarlana və ya neftin yerin altından hidro-partlayış yolu ilə çıxarılması da mümkün ola bilər. Yaxud daha yeni və daha üstün bir texnologiya hazırlana bilər. Bununla neftin qiyməti arta və bu sahəyə daha çox sərmayə qoyuluşunu stimullaşdıra, onu əlçatmaz məbləğdə depozitlərə qədər yüksəldə bilər. Hər şeyə rəğmən, Azərbaycan neftinin sonu heç də uzaqda deyil. Və neft istehsalının azalması (2010-cu ildəki maksimum səviyyə) prosesi başlayıb. Hərtərəfli olmayan, lakin, neft emalının azalmasının müxtəlif göstəricilərini əks etdirən aşağıdakı qrafik cədvələ diqqət yetirin.

Azərbaycan, həmçinin təbii qaz ehtiyatlarına da malikdir. Bakı indi hansı şirkətlə müqavilələrin bağlanacağını müəyyənləşdirmək üçün dünyanın iri şirkətləri ilə danışıqlar aparır. İmzalanacaq bu müqavilələrin bir hissəsi kimi, azərbaycanlılar hiylə işlətməklə neft infrastrukturunun vəziyyətini yaxşılaşdırmağa cəhd göstərəcək və yerin dərin qatlarında qalan nefti də hansı yolla olursa-olsun hasil etməyə çalışacaq. Bütün bunlara yalnız Əliyev sərt reaksiya verə bilərdi (“Forbes” dərggisinin 12 oktyabr 2012-ci il sayı.) “BP-nin Azərbaycanda sınaq vaxtı varmı? Hə, ancaq Bakıda. Bu ölkənin qarətçi liderlərinə hələ bir neçə il kifayət edəcək...

Son nəticədə hasil olunan neft tükənəcək.Ölkəyə milyonlarla dollar neftin axını dayanacaq. Bununla yanaşı qarətçi hakimiyyət pulla əhalini sakitləşdirmək üçün yeni imkan qazana biləcəkmi? O zaman nə edəcəklər? Harda olmasından asılı olmayaraq liderlər belə hallarda hansı addımı atırlar? Əlbəttə ki, hər kiçik tiranın etdiyi kimi represiyalar qaçılmazdır. İğtişaşlar, əhalinin döyülməsi, mülki həyatdakı ölüm halları gərginliyi daha da dərinləşdirəcək. Harda olmasından asılı olmayaraq liderlər belə hallarda hansı addımı atırlar? Onlar ictimai fikri yayındırmaq üçün müxtəlif yollar düşünəcəklər. Xarici düşmənlə mübarizə daxili fikir ayrılıqlarını boğmaq xarakteri daşıyır. Bu üsulla İ.Əliyev ermənilərin mövqeyinə həmlə edəcək və ya erməniləri hücum etməyə təhrik edəcək və bununla o "cavab tədbirləri" görülməsinə haqq qazandıracaq beləliklə özünün ehtiyacı olan müharibəni başlayacaq.

Neft-qaz tarixi nöqteyi nəzərindən Azərbaycanın müharibəyə başlaması üçün başqa bir səbəb də var. Azərbaycanın büdcə kəsiri 2012-ci ildəki 880 milyon dollardan 2013-cü ildə 2140 milyon dollaradək artacaq. Pulların axını ilə həmçinin o, indi geniş vüsət almış silah alınmasını da dayandırmış olacaq. Silah və hərbi sursatları daha müasirləri ilə əvəz etmək mümkün olmayacaq. Beləcə, silahların köhnəlməsi neqativ hallara yol açana qədər Azərbaycanda malik olduğu silah və texnikanı istifadə etməyə stimul yaranacaq.

İ.Əliyevin savaşa başlamaq istəyindən 10 il daha tez ermənilər üçün müharibəni başlamaq fürsəti var. Həmin vaxta kimi Azərbaycan güclə mövcudluğunu saxlamış olacaq və İ.Əliyev istefaya gedəcək, yaxud öz hərbi ehtiyatlarını ermənilərə qarşı istifadə edə bilməyəcək, çünki bu hərbi ehtiyatlar Bakıdakı etirazları yatırmaq üçün səfərbər edilmiş olacaq. Beynəlxalq ictimaiyyətdən heç bir dəstəyin olmadığı bir halda diplomatik hiylə və ya hərbi əzələ nümayişi ilə buna necə nail olunacağını da mən bilmirəm. Ancaq mən bilirəm ki, İrəvandakı nazirliklər və bütövlükdə diasporanın üzərinə bu hədəfə necə nail olunmasının yollarını axtarıb tapmaq kimi bir vəzifə düşür. Əks halda, müvafiq hazırlıq və planlaşma olmadan biz bunun cəzasını qanımız bahasına ödəcəyik.