Təcrübəli pedaqoji kadrlar sanki Vergilər Nazirliyinin əməkdaşlarinin əsarəti altindadirlar

Ölkədə ən çox yayılmış,bütün təhsil müəssisələrinin bəzəyi olan bir kəlam var: “Təhsil millətin gələcəyidir”.Bu özlüyündə doğru söylənmiş bir fikir olsa da müasir mərhələdə Azərbaycan təhsilinin mövcud vəziyyətinə baxanda düşünürsən ki,əgər bizim təhsilin durumu budursa,onda bizim gələcəyimiz necə olacaq?Ölkədə ən acınacaqlı,bərbad durumda olan sahələrdən biri məhz təhsil sistemidir.Uzun illər bu sahədə kök salmış dərin problemlər,rüşvət və korrupsiya halları təhsil sistemini çökdürmüşdür.Dövlətin təhsilə göstərdiyi ögey münasibət nəticəsində bu sahənin ağırlığını çiyinlərində daşıyan müəllimlər həyatın dibinə yuvarlanmış,nüfuzunu itirərək təəssüf ki,ictimai qınaq obyektinə çevrilmişlər.Bir zamanlar böyük hörmət və nüfuz sahibi olan müəllim adı rüşvətxor damğası ilə ləkələnmişdir.Bu isə təbii ki,mövcud rejimin ölkə təhsilinə vurduğu sağalmaz zərbənin acı nəticəsi idi.Maddi baxımdan ehtiyac içərisində boğulan,dilənçi vəziyyətinə salınan müəllim təbəqəsi məktəblərdə dərs verəndən daha çox pul yığana çevrildi ki.nəticədə milyonların talan olunduğu bir ölkənin ən aşağı təbəqəsinə yuvarlandı.Dünya ölkələri nin təhsil sistemində çalışan müəllimlərin əmək haqqı ilə Azərbaycan müəlliminin maaşını müqayisə etsək vəziyyətin necə acınacaqlı olduğunu görərik.Belə ki,Azərbaycan müəllimi Amerika,Koreya,Finlandiya müəllimindən 10 dəfə,Tunis müəllimindən 7 dəfə,Türkiyə müəllimindən 5 dəfə az əmək haqqı alır.Boloniya prosesinə üzv olan ölkələrdə müəllimin dərs yükü 350-400 saat olmalıdır və müəllim 2000-3000 manat əmək haqqı almalıdır.Azərbaycan Boloniya sistemini qəbul etsə də əmək haqqı sistemini qəbul etmək istəmir.Əvəzində iki ildən bir 15-20 manat əmək haqqı artırılaraq cəmiyyətə böyük inkişaf kimi sırınır.Artıq Azərbaycanda müəllim sənətində qadınlaşma prosesi gedir,çünki ailəsini dolandırmaq üçün ixtisaslı kişi müəllimlər başqa sahələrdə işləməyə məcbur olurlar.
Hökumətin təhsilin inkişafına milyonlarla manat vəsait ayırmasına baxmayaraq sistemdə mövcud olan korrupsiya nəinki təhsilin inkişafına kömək etdi,əksinə aparılan yarımçıq islahatlar nəticəsində daha çıxılmaz vəziyyətə düşdü.Maddi baxımdan ehtiyac içərisində yaşayan müəllim çıxış yolu kimi məktəbi tərk edərək repititor təhsilinə keçdi,özəl dərs verməyə başladı.Hamıya məlumdur ki,bu gün məktəblərin yuxarı siniflərində şagirdlər bir çox hallarda formal olaraq dərslərə davam edir,bir çox hallarda isə adları jurnalda qeyd olunsa da kurslara gedərək təhsilini davam etdirir.Məktəb direktorları hazırlıq kurslarında oxuyan şagirdlərin hesabına qəbul nəticələrini yaxşılaşdırırlar.Ali məktəblərə qəbul olunan tələbələrin demək olar ki, mütləq əksəriyyəti məhz repititor təhsilinin nəticəsidir,məktəblər artıq bu funksiyanı yerinə yetirə bilmir.Bu gün ali məktəblərdə təhsil alanlar öz valideyinlərinin pulu hesabına təhsili alanlaradan ibarətdir.Bunu bütün cəmiyyət və bu sahəyə məsul olan şəxslər də çox gözəl bilirlər.
Təhsil sahəsinin ən böyük bəlalarından biri məktəblərin icra hakimiyyətlərinin quyruğunda sürünən bir quruma çevrilməsidir.Təhsil müəssisələri bu gün Təhsil Nazirliyindən daha çox yerləşdikləri ərazinin icra hakimiyyətlərindən asılı vəziyyətdədirlər.Məktəb direktorlarının işə qəbulu və azad olunması prosesində İcra başçılarının rolu daha böyükdür.Ümumiyyətlə təhsilin idarə olunması sahəsində təsadüfi adamlar,qeyri peşəkarlar daha üstün mövqedədirlər ki.bunun da ağırlığını təhsil işçiləri,dolayısı ilə bütün cəmiyyət hiss edir.
Ötən il Təhsil Naziri Misir Mərdanovun vəzifədən azad olunması təhsil sahəsində müəyyən dəyişikliklərə ümidlər yaratsa da artıq bir ilə yaxın müddət keçməsinə baxmayaraq demək olar ki.ciddi bir dəyişiklik nəzərə çarpmır.Sadəcə kadr dəyişikliyi və daha çox inzibati amirlik sisteminin güclənməsi bu sahədə müşahidə olunan əsas dəyişikliklərdir.Ümumiyyətlə Azərbaycanda kadrların dəyişməsi ilə nəyinsə dəyişəcəyinə ümid bağlamaq sadəlövlükdür.Sadəcə görüntü yaratmaq naminə müəyən addımlar atıla bilər ki.bu da kompaniya xarakterli olur və ömrü az çəkir.
Hal hazırda inzibati amirlik sisteminin hökm sürdüyü əsas təhsil obyektlərindən biri Bakı Şəhər Təhsil İdarəsidir.Nazirlikdə kadr dəyişikliyindən sonra haqqında daha çox söz edilən,hətta bir müddət ləğv olunacağı belə gözlənilən BŞTİ bir nömrəli hədəfə çevrilmişdi.Keçmiş rayon təhsil şöbələrinin yenidən bərpa olunacağı haqqında məlumatlar da dolaşmaqdaydı.Lakin,bu məlumatlar öz təsdiqini tapmadı və Təhsil Naziri BŞTİ-də kadr dəyişiklikləri apararaq keçmiş komandanı təmizləməyə başladı.Aparılan kadr dəyişikliklərinin BŞTİ-nin fəaliyyətinin səmərəliliyinin artırılması,idarəetmədə müasir üsulların tətbiqi və şəffavlığın təmin edilməsi məqsədilə aparıldığı bəyan olunsa da sonrakı proseslər sübut etdi ki.əslində məqsəd BŞTİ-nin idarəçiliyini tam ələ keçirmək məqsədi daşıyırmış.Məhz bu məqsədlə Təhsil Nazirliyinin İnformasiya şöbəsinin müdiri Elnur Əliyevə BŞTİ müdirinin birinci müavini vəzifəsinin icrası tapşırıldı.Əslində ilk baxışdan adi kadr dəyişikliyi təsiri bağışlasa da idarə müdirinin birinci müavini təyin edilən Elnur Əliyev sonrakı fəaliyət dövründə tamam başqa təsir bağışlamağa başladı.Yeni müavin təyinatından sonra idarədə sırf inzibati amirlik sistemi formalaşdırıldı.Yeni təyin olunan kadrlar özlərinin bilavasitə yeni nazirə bağlı olduqlarını göstərməklə demək olar ki,rəhbərliklə hesablaşmır,özlərini tam toxunulmaz adamlar kimi aparırlar.Elnur Əliyev özünü BŞTİ-nin tam hüquqlu rəhbəri kimi apararaq demək olar ki,bütün səlahiyyətləri öz əlinə almışdır.Onun təyinatından sonra idarədə tamam başqa ab-hava hökm sürməyə başlamışdır.İdarə əməksdaşları,məktəb direktorları,müəllimlər ilə sərt,bir çox hallarda hətta təhqiramiz şəkildə rəftar edən birinci müavin BŞTİ-də sözün həqiqi mənasında diktatura rejimi yaratmışdır.Özünü islahatçı kimi təqdim etmək üçün idarə əməkdaşlarına qarşı kobudluqdan,təhqirdən belə çəkinməyən E.Əliyev təhsil sahəsində dəyişiklikləri,islahatlar məhz bunda görür.Maraqlıdır ki,eyni zamanda iki mühüm vəzifənin icrasına vaxt tapan Elnur Əliyev onunla görüşmək istəyən,problemlərini həll etmək istəyənlərlə görüşməyə vaxt tapmır.Onun kabinetinin qapısında qəbul saatlarəını əks etdirən adi bir lövhə belə vurulmamışdır.Son dövrlərdə bütün nazirlərin,komitə sədrlərinin vətəndaşların qəbuluna xüsusi diqqət ayırdıqları,bu məqsədlə hətta bölgələrə belə səfərlər etdiyi halda E.Əliyev nədənsə kimsəni qəbul etmir.Yəqin bu onun təhsil işçilıərinə olan böyük diqqətinin nəticəsidir.BŞTİ nəzdnində fəaliyyət göstərən Daxili Nəzarət Şöbəsi bu gün daha çox bolşeviklərin hakimiyyətlərinin ilk dövrlərində mövcud olmuş ÇK-ları xatırladır.Məktəblərə,onların fəaliyyətinə yerli-yersiz müdaxilələr edən bu şöbə daha çox məktəb direktorlarını,müəllimləri qorxu altında saxlamaq funksiyası daşıyır.E.Əliyevin nəzarətində olan əməkdaşlar,birinci müavinin özü məktəb direktorlarına tez-tez zənglər edərək amiranə,bəzən də təhqiramiz şəkildə idarəyə çağırır,təzyiqlər edirlər.Müəllimlərlə rəftarda adi nəzakət qaydalarını belə gözləməyən İdarə əməkdaşları onsuz da hüquqsuz vəziyyətdə olan müəllimləri bir az da aşağılamaqdan çəkinmirlər.Bakı məktəblərinin işinə müdxilələr günbəgün artaraq pik həddə çatıb.Sanki bütün təhsil sistemində baş verən qanunsuzluqların,problemlərin səbəkarı məhz məktəb direktorları və binəva müəllimlərdir.Sistemdə əsaslı islahatlar aparmaq əvəzinə təhsil işçilərini aşağılamaq,suçlu duruma salmaq ən azından məsuliyyətdən yaxa qurtarmaq cəhdindən başqa bir şey deyildir.Təhsilə yeni islahatlar gətirəcəyi gözlənilən təyinatlar gözlənilənlərin tam əksini sübut etdilər.Təəssüf ki,bu gün təhsil sistemində bu sahəyə yabançı olan,təhsil sahəsinin incəliklərini bilməyən kadrlar aparıcı qüvvəyə çevriliblər.Onların təhsil sisteminə gətirdikləri yeniliklər isə BŞTİ-də baş verənlərdən aydın görünür.Təhsil sahəsində “islahatlara” inzibati amirliklə,hədə-qorxu,təhqirlə başlamaq istəyənlər əslində onsuz da bu sahədə min-bir əziyyətlə çalışan çoxsaylı pedaqoji ictimaiyyəti daha da ağır duruma gətirmişlər.Ölkə rəhbərliyinin etimad göstərərək dövlətin prioritet sahələrindən birinə rəhbərliyə gətirdikləri şəxslər onlara göstərilən etimaddan sui-istifadə atməklə məşğul olmamalıdırlar.BŞTİ-nin müdirinin birinci müavini Elnur Əliyevin idarədə yaratdığı sistemin təhsillə heç bir əlaqəsi yoxdur.Artıq Bakı məktəblərinin pedaqoji kollektivləri bu siyasətdən narazılıqlarını gizlətmirlər.Onlar çıxış yolu kimi ölkənin birinci xanımı Mehriban Əliyevaya müraciət edir,bu özbaşnalıqlara son qoyulması üçün təcili tədbirlər görülməsini xahiş edirlər.Redaksiyamıza müraciət edən təhsil işçiləri onların bu xahişlərinin ictimaiyyətə və birinci xanım Mehriban Əliyevaya çatdırılmasını istəyirlər.Göstərilən etimadı doğrultmayan kadrlar barədə ciddi tədbirlər görülməzsə vəziyyət daha da acınacaqlı hal ala bilər.
Bütün dahilər,dövlət xadimləri hamısı müəllim əməyinin bəhrəsidir.Müəlliminə hörmət qoymayan cəmiyyət inkişaf edərək tərəqqi tapa bilməz.Azərbaycan müəlliminin nüfuzunu bərpa etmək,onun cəmiyyətdəki mövqeyini geri qaytarmaq bu gün əsas məsələdir.Müəllimi cəmiyyətin dibindən çıxartmadan təhsilin inkişafından danışmaq əbəsdir.Təhsilin humanistləşdirilməsini,şəxsiyyətyönümlülüyünü ön plana çəkənlər nədənsə müəllimlərin özünü alçaltmaq,aşağılamaq yolunu tuturlar.Bununla təhsildə heç bir uğura imza atmaq mümkün deyildir.Tezliklə təhsil işçilərinə olan münasibət dəyişməzsə şəhər məktəblərinin pedaqoji kollektivləri ilə BŞTİ-nin yeni rəhbərliyi arasında münaqişənin yaranacağı qaçılmazdır.Mövzunu diqqətdə saxlayacağıq.

HƏMİDƏ