“Vahid ölkə naminə hər şeyə hazırıq”

Ukrayna baş naziri sərt bəyanat verdi

Ukraynanın baş naziri Arseniy Yatsenyuk mayın 4-də Kiyevdə BBC-yə müsahibə verib. O, deyib: “Biz anlayırıq ki, təhlükəsizlik qüvvələri qanunu pozublar. Ukrayna prokurorluğu təhqiqata başlayıb və biz Odessa regionunun polis rəisini işdən çıxarmışıq. İnanıram ki, prokurorluq hamını yoxlamalıdır. Tam bitkin və müstəqil təhqiqat aparılmalıdır, çünki şəxsən mən təhlükəsizlik və hüquq mühafizə idarəsini zorakılığın qarşısını almaq üçün heç nə etməməkdə günahlandırıram”.

Rusdilli əhaliyə mesaj

Yatsenyuk Ukraynanın cənub-şərqinə nəzarətin tam itirilmədiyini bildirib: “Rusiyanın rəhbərlik etdiyi etirazçıların nəzarətində olan bəzi nöqtələr var. Ancaq antiterror əməliyyatı davam edir və çox şey yerli əhalidən asılı olacaq – yəni onların sülhü və sabitliyi və ya Rusiyanın sponsorluq etdiyi şəxsləri dəstəkləməsindən”. “Biz ölkədəki, rusca sərbəst danışa bilən hər bir kəsə aydın mesaj göndəririk; konstitusiyanı dəyişməyə hazırıq; yerli hökumətlərə səlahiyyət verməyə hazırıq; vahid ölkə naminə hər şeyə hazırıq. Ancaq bu yolla qulaq asmaq istəyənlə danışmaq olar – əlində AK-74 tutanlar heç bir dialoqda maraqlı deyil”,- Yatsenyuk sözlərinə əlavə edib.

Baş nazir Odessaya getdi

Mayın 4-də Ukraynanın baş naziri Arseniy Yatsenyuk Odessaya səfər edib. Yatsenyuk bundan əvvəl BBC-yə deyib ki, o, şəxsən təhlükəsizlik qüvvələrini zorakılığı önləmək üçün “heç nə etməməkdə” ittiham edir. Ancaq o, rusiyayönlü nümayişçiləri zorakılığı “qızışdırmaqda” ittiham edib. O, həmçinin “tam, bitkin və müstəqil təhqiqat” vəd edib. Avropa Birliyinin xarici siyasət rəhbəri Catherine Ashton bəyanatında bildirib ki, AB “hər bir kəsi təmkin göstərməyə və bu (Odessa) faciədən daha çox nifrəti, bölücülüyü və şüursuz zorakılığı qızışdırmamağa” çağırıb.
Eşton Odessadakı yanğının “müstəqil” araşdırılmasına çağırıb.

Ukraynada ən qanlı hadisə

Odessada baş verənlər Ukraynada fevraldan bəri ən qanlı hadisə sayılır. Fevralda Kiyevdə indi artıq devrilmiş prezident Viktor Yanukoviç əleyhinə etirazlarda 80-dən çox adam ölmüşdü.
Rusiya hökumətinin sözçüsü deyib ki, indi Ukraynanın mayın 25-də prezident seçkisi keçirməsi “absurd” olardı. ABŞ Dövlət KatibiCon Kerri Rusiyanın xarici işlər naziri Sergei Lavrovla telefon söhbətində vurğulayıb ki, Rusiya separatçıları dəstəkləməyə davam etsə, daha çox sanksiya ilə üzləşə bilər.Azadlığa buraxılmış ATƏT müşahidəçilərindən biri, çex müşahidəçi Josef Prerovsky televiziya müxbirlərinə deyib ki, onlar əsirliyin ilk saatlarını zirzəmidə əlləri və gözləri bağlı keçiriblər.

Ukraynanın şərqində daha çox qarışıqlıq gözlənir

Ukraynanın şərqində hökumət rusiyayönlü üsyançılara qarşı antiterror əməliyyatını davam etdirir. Mayın 3-də Slavyansk şəhərində toqquşmalar barədə xəbərlər gəlib. Kramatorsk yaxınlığında isə əsgərlər təhlükəsizlik xidmətləri binasını və televiziya stansiyasını tutublar. Luqanskda isə rusiyayönlü separatçılar təhlükəsizlik xidmətinin bazasına hücum ediblər. Mariupol və Konstantinovka şəhərlərində də atışma olub.
2 gün ərzində Ukraynanın şərqində 50 nəfər həlak olub.
Donetsk vilayətində, Azov dənizi sahilində yerləşən Mariupol şəhərində də antiterror əməliyyatının başlandığı bildirilir. AzadliqRadiosu Ukrayna xidməti xəbər verir ki, şəhərin mərkəzində, Lenin və Lazantsev küçələrinin kəsişməsində Rusiya meylli fəallar təkər yandırırlar. Yaxınlıqdakı şəhər sovetinin binasını separatçılar zəbt ediblər. Şəhərdə antiterror əməliyyatının başladığını elan edən həyəcan siqnalı və atəş səsləri eşidilir. Bəzi şahidlər iddia edir ki, gələn səslər odlu silah atəşinin deyil, separatçıların tonqallara atdığı fişənglərin səsidir.
Separatçılar Luqansk vilayət hərbi komissarlığına hücum ediblər. AzadliqRadiosu Rusiya xidmətinin məlumatına əsasən, ərazidə atışma və partlayış səsləri eşidilir.
Eyni zamanda Ukraynanın şərqindəki bu şəhərdə “Luqansk ictimai sektoru” təşkilatının fəalları Aleksei Bida və Anna Mokorusova separatçılar tərəfindən oğurlanıb. Hüquq müdafiəçisi Konstantin Reutskiy AzadlıqRadiosu Ukrayna xidmətinə bildirib ki, girovları ələ Ukrayna təhlükəsizlik xidmətinin (SBU) zəbt edilmiş binasında saxlayırlar.
Dünən Luqansk separatçılarının başçısı, özünü “xalq qubernatoru” elan etmiş Valeriy Bolotov bəyan edib ki, “Çənubi-şərq ordusu”nun qərargahı müharibə elan edərək Kiyevə üzərinə hücuma başlayır.
Qorlovka şəhərində naməlum şəxslər yerli Mütəşəkkil cinayıtkarlığa qarşı mübarizə idarəsinin binasını zəbt edərək onun üzərində separatçıların elan etdikləri “Donetsk xalq respublikasının” bayrağını qaldırıblar. Həmin gün Ukrayna daxili işlər naziri xəbər verirdi ki, bu şəhərdə bir sıra vacib strateji obyektləri yaraqlılardan təmizləyib. Ukrayna televiziyasında isə Kramotorsun mərkəzi ilə hərəkət edən Ukrayna hərbi texnika karvanı nümayiş olunurdu.
Donetskdə separatçılar “Rusiya!” sədaları altında Ukrayna təhlükəsizlik xidmətinin Donetskdəki inzibati binasına hücum ediblər. Hücum cəmir bir neçə dəqiqə çəkib. Bina mühafizə olunmadığından separatçılar pəncərələri sındırıb binanı zəbt ediblər.
Bundan bir qədər əvvəl 8 silahlı şəxsin Ukrayna milli qvardiyasının partrul xidmətinə hücum ediblər. Ukrayna daxili işlər nazirinin xəbərinə əsasən, yaraqlılar Donetskdə Ukrayna ordusuna məxsus obyekti mühafizə edən Milli qvardiya əsgərlərindən qoruduqları hərbi hissənin sayı və silahlanması haqda məlumat almağa cəhd ediblər.
ABŞ prezidenti Barak Obama deyib ki, Birləşmiş Ştatlar və Almaniya Rusiyanın Ukraynadakı hərəkətlərinin “qiymətini ona ödətmək” əzmində yekdildirlər. Prezident Rusiyanı Ukraynanın şərqində “ağır silahlanmış yaraqlılara” “əhəmiyyətli dəstək” verməkdə ittiham edib.
O deyib ki, Rusiyanın ödəməli olduğu “qiymətə” onun diplomatik və iqtisadi baxımdan təklənməsinə yönəlmiş “koordinasiyalı sanksiyalar” da daxildir. Mayın 2-də, Ağ Evdə Almaniya kansleri Angela Merkel-lə birlikdə çıxış edən Obama bildirib ki, Almaniya və Birləşmiş Ştatlar NATO müttəfiqlərini birləşdirən müqavilənin “təhlükəsizlik barədə pozulmaz 5-ci maddəsinə” sadiqdirdirlər. Hərbi alyansın müqaviləsindəki 5-ci maddə bütün NATO üzvlərini alyansın xarici hücum qarşısında qalan hər hansı üzvünün yardımına gəlməyə təhkim edir.
Obama deyib ki, 5-ci maddə həm də Almaniya hərbi təyyarələrinin Rusiya ilə sərhəddə Baltika üzərində patrul keşiyi çəkən NATO təyyarələrinə qoşulmasını nəzərdə tutur.
Obamanın çıxışı mayın 2-də Kiyevin şərqi Ukraynadakı Slavyansk şəhəri üzərinə hərbi əməliyyata başladığı vaxta təsadüf edir. Slavyanskda rusiyapərəst separatçı qüvvələr hökumət binalarını zəbt etmiş, şəhəri blokadaya almış və dörd alman da daxil olmaqla ATƏT-in beynəlxalq müşahidəçilərini tutub saxlamışlar.
Obama bildirib ki, “Ukrayna qüvvələri şərqi Ukraynada qayda-qanunu bərpa etməyə başlayıb və bütün dünya üçün Rusiya tərəfindən dəstəklənən bu separatçıların dinc etirtazçılar olmadığı bəllidir”. Prezident deyib ki, Kiyev hökuməti “ölkə ərazisində qanun və qaydaları qorumaq məsuliyyəti və haqqına sahibdir” və “Rusiya bu hərbiləşdirilmiş qruplar üzərindəki nüfuzundan onların tərk-silah olunmaları və zorakılığı qızışdırmağı dayandırmaları üçün istifadə etməldir”.
Obama deyib ki, o və Merkel Şərqi Ukraynada rusiyapərəst separatçılar tərəfindən tutulmuş ATƏT müşahidəçiləri ilə “rüsvayçı rəftardan doğan hiddəti” bölüşürlər.
Merkel deyib ki, əgər “Rusiya şərqi Ukraynanı qarışdırmaqda davam edərsə və Ukraynada mayın 25-də keçiriləcək seçkiləri pozmağa cəhd göstərərsə, Rusiya rəhbərliyinin üzərinə yeni sanksiyalar qoyulacaq”. Birləşmiş Ştatlar və Avropa İttifaqı artıq bundan əvvəl Rusiyadan olan onlarca şəxs və bəzi rusiyapərəst ukraynalıların üzərinə Krım yarımadasının ilhaqı ilə bağlı sanksiyalar qoyublar.
Rusiyanın enerji sektoru üzərinə qoyulacaq yeni sanksiyalar Vaşinqton və Brüsseldə müzakirə olunub. Merkel qeyd edib ki, Avropa Birliyinin 6 ölkəsi Rusiya qaz təchizatından 100 faiz asılıdır. Lakin o deyib ki, AB Avropanın Rusiya enerjisindən asılılığını azaldacaq uzunmüddətli strategiyanı nəzərdən keçirir.
RÜFƏT