Vergilər Nazirliyi və Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi majoritar səhmdarlara "ayrılma" adı altında minoritar səhmdarların əmlaklarını talamağa şərait yaradır. Bu barədə istiqlal.az-a səhmdar Şahin Əlizadə məlumat verib.

Onun sözlərinə görə, son zamanlarda Mülki Məcəllədə hüquqi şəxslərin ləğv olunması qaydalarına dəyişiklik ediləndən sonra artıq səhmdar cəmiyyətlərin major səhmdarları üçün cəmiyyətin ləğvi adı altında minor səhmdarların əmlaklarını mənimsəmələri xeyli çətinləşdiyindən bəzi özlərini hamıdan ağıllı sayan şəxslər minor səhmdarların əmlaklarını talamaq üçün ayrılma prossedurlarına müraciət etməyə başlayıblar. Mülki Məcəlləyə əsasən səhmdar cəmiyyətdən ayrılan yeni yaradılan hüquqi şəxs olmalıdır və ayrılan cəmiyyətə təslim verilməli əmlak məhz həmin yenidən yaradılan hüquqi şəxsə verilməlidir. Konstitusiya məhkəməsinin qərarını nəzərə alsaq belə hadisə yəni ayrılma baş verdikdə minoritar səhmdarlar öz istəyindən asılı olaraq ya iştirak paylarına uyğun yeni cəmiyyətdə təmsil olunmalıdır, ya da onlara bazar qiymətlərinə uyğyn kompensasiya ödəyərək onların cəmiyyəti tərk etmələrinə şərait yaradılmalıdır.

Səhmdar deyir ki, reallıqda isə tam başqa prosseslər baş verir: "Major səhmdarın tələbi ilə əmlak ona təqdim edilir və bu prossesə "ayrılma" adı verilir. Deyirlər ki, səhmdar cəmiyyətdən ayrılmaq istəyir və Mülki Məcəllənin 55-58-ci maddələrində ayrılma prosseduru əks olunduğundan biz bu qaydalardan istifadə edirik. Səhmdar cəmiyyətlərin qeydiyyatına cavabdeh dövlət orqanları Vergilər nazirliyi və Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət komitəsi bu rüzvayçılığı qeydə alaraq faktiki olaraq prossesi öz himayələrinə götürürlər. Səhmdarın yalnız cəmiyyət ləğv edildiyi halda cəmiyyətdən əmlak payı almağa hüququn olması bu orqanları heç narahat etmir. Sumqayıtda yerləşən "Sumqayıt Soyuducu Baza"ASC-də ayrılma prossesi baş tutduğu zaman cəmiyyətin majoritar səhmdarı cəmiyyətin balansında olan 6149,4 kv.m. tikilidən 6104,2 kv.m. özünə götürərək digər səhmdarlara 45,2 kv.m. saxlayıb. Cəmiyyətin istifadəsində olan 23503,4 kv.m. torpaq sahəsindən 22 923 kv.m. özünə götürüb. Yəni daşınmaz əmlakın 99%-ni, istifadə olan torpaq səhəsinin 98%-ni major özünə götürüb. Halbuki həmin majoritara yalnız cəmiyyətin 82% səhmləri məxsus idi. 82 % səhmlərin yiyəsi ayrılma adı altında cəmiyyətin 99 % artıq daşınmaz əmlakını mənimsəyib və dövlət orqanları bu qanunsuzluğa şərait yaradıblar".


Onun sözlərinə görə, Avropa İttifaqının Şurasının 17 dekabr 1982-ci il tarixli 82/891/EEC nömrəli altıncı direktivinin 2-ci, 21-ci maddələrində göstərilib ki, yenidən təşkil olunan hüquqi şəxsin iştirakçılarına əmlakların və öhdəliklərin verildiyi şirkətlərdə səhmlər verilməlidir. İttifaqın üzvü olan bütün ölkələrin qanunvericiliyində bu norma öz əksini tapıb. Belə norma hətta Rusiya Federasiyasının qanunlarında da öz əksini tapıb. 2006-cı il 14 noyabr tarixində qəbul olunmuş "Avropa Qonşuluq Siyasəti Fəaliyyət Planı"na əsasən qanunvericiliyin uyğunlaşdırılması planın 9.5-ci maddəsinə görə Avropa İttifaqının Şurasının altıncı direktivə uyğun olaraq bölünmə (ayrılma) zamanı müstəqil mütəxəssislərin iştirakı və səhmdarların hüquqlarının müdafiəsi ilə bağlı normaların AR qanunvericiliyində əks etdirilməsi nəzərdə tutulub. Dəyişikliyin edilməsinin icrası Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsinə, Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinə və Vergilər Nazirliyinə tapşırılıb. Həmin qurumlar da artıq altıncı direktivə uyğun dəyişikliyi qanun layihəsi şəkilində hazırlayıb prezident administrasiyasına təqdim ediblər. Lakin özləri həm hazırladığl layihəyə, həm Avropa qanunvericiliyinə, həm də Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə zidd hərəkətlərə yol verməklə majoritar səhmdarlara özgələrin əmlaklarını mənimsəməyə şərait yaradırlar.

Səhmdarın sözlərinə görə,problemlə bağlı Prezident Administrasiyasında, Milli Məclisdə qəbulda olublar: "Həmin dovlət qurumlarında bizə bildirilib ki, sənədlər Ədliyyə Nazirliyinin müvafiq qurumuna göndəriləcək və nəticə barədə bizə məlumat veriləcək. Bir neçə ay sonra Ədliyyə Nazirliyindən cavab gəldi ki, "Sumqayıt Soyuducu Baza"ASC-nin səhmdarlarının ümumi yığıncağının 10.10.2014-cü il tarixli qərarı ilə təsdiq olunmuş təhvil-təslim aktında və bölünmə balansında aktivlərin və passivlərin müvafiq hissələrinin yeni yaranan hüquqi şəxsə deyil, səhmdara keçməsi Mülki Məcəllənin tələblərinə uyğun deyil. Buna baxmayaraq Vergilər Nazirliyi və Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsi bu istiqamətdə öz "fəaliyyətini" davam etdirir. Məsələ ilə bağlı dəfələrlə Vergilər Naziri Fazil Məmmədovun və Qiymətli Kağızlar üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Rüfət Aslanlının qəbullarına düşməyə cəhd etməyimizə baxmayaraq bu mümkün olmayıb. Baxmayaraq ki, həmin dövrdə prezident İlham Əliyev cənabları bir neçə dəfə məmurlara vətəndaşların qəbul edilməsinə dair göstərişlər verib. Birinci şəxslərin qəbuluna düşə bilmədiyimiz üçün bu günə bu problemə dair nə nazirliyin nə də komitənin yekun son mövqeyini öyrənə bilmirik. Ortada oan fakt ondan ibarətdir minor səhmdarların əmlakları talan edilir, bu prosses tam qanunvericiliyə ziddir, bəzi dövlət orqanları bu prossesi dəstəkləyir və qeydiyyat orqanlarının birinci şəxsləri vətəndaşları qəbul etmirlər. Biz bundan sonra da qəbula düşməyə cəhdlərimizi davam etdirəcəyik və Prezident Administrasiyana bu özbaşnalığa son qoyulması təkrar müraciətlər edəcəyik."

İstiqlal.az