Təhsil nazirliyi vakant yerlər və dərs yükünün bölüşdürülməsi ilə əlaqədar bu ilin sentyabrında məktəblərdə yoxlamalar aparacağını bəyan etdi

Təhsil sistemində aparılan islahatlar bu sahəni təsəvvüredilməz toz dumanına bürüyüb. Aidiyyatı olub-olmayan hər kəs sanki əlində tozsoran təhsil sistemini təmizləməyə çalışır. Burada saymaqla bitməyən problemlərdən tutmuş dərsliklərin qeyri-qənaətbəxş olduğuna qədər hər şey öz sırası ilə sadalanır. Artıq bir neçə ildir ki, özünü nazir kürsüsündə möhkəmləndirən cənab Mikayıl Cabbarov isə bütün bu baş verənlər fonunda çox nikbin görünür, elə bil rəhbərlik etdiyi sahənin problemlərinin ona heç bir dəxli yoxdur. Heç kimə sirr deyil ki, təhsil sistemində islahatlar aparmaq üçün ilk növbədə müəllim ordusu dayaq seçilməlidir. Çünki müəllimlər öz peşə borclarını layiqincə icra etməyə başlamasalar nə yeni-yeni kitablar, nə də gözqamaşdıran əyani vəsaitlər heç kimin gərəyinə gələ bilməyəcək. Müəllimlər barədə ilk addım yaş senzinin tətbiqi oldu. Bir müddət cəmiyyətin müzakirəsinə çıxarılan bu məsələ tam olmasa da nisbətən öz həllini tapdı. Ümumilikdə gün keçirən ən savadlı müəllimlərin belə 65 yaşından sonra məktəblərdə qalması heç nəyi dəyişə bilməz. Çünki sistem “gün keçirmək” üzərində qurulub. İkinci məsələ “Boş” (vakant) yerlərin müəyyənləşdirilməsi və imtahan yolu ilə müəllim olmaq istəyənləri həmin boş yerlərə müvafiq olaraq işə qəbul etməkdən ibarətdir. Bu sahədə isə problem öz həllini hələ də tapa bilmir. Biabırçılıqdır ki, Təhsil nazirliyində bu işlə məşğul olan şəxslər məktəblərdə olan boş yerləri müəyyənləşdirməkdə acizdirlər. Nazir cənab Mikayıl Cabbarov isə təhsil sahəsinə yad adam olduğundan bir rəhbər kimi siyasi iradə nümayiş etdirə bilmir. Ötən həftə jurnalistlərə müsahibəsində təhsil nazirinin rəsmisi etiraf etdi ki, məktəb direktorları “boş (vakant) yerlər” barədə düzgün məlumat vermir və nazirliyi aldadırlar. Odur ki, Təhsil nazirliyi bu ilin sentyabr ayında boş yerlər və dərs yükünün bölüşdürülməsi ilə əlaqədar məktəblərdə monitorinqlər keçirmək niyyətindədir. Bu bir acı etiraf olsa da, zənnimcə, mahiyyət etibarilə sıfıra bərabərdir. Çünki boş yerlər barədə məlumatı məktəb direktorları may ayında veriblər. Indi onları xəbərdarlıq etməyin, və ya hədə-qorxu gəlməyin heç bir lüzumu yoxdur. Çünki yiyəsiz, yəni arxa-dayaqsız məktəb direktoru yoxdur və onlar özbaşına deyil, məhz rayon təhsil şöbələri müdirlərinin diqtəsi ilə boş yerlər barədə məlumat veriblər. Qısa araşdırma zamanı bəlli oldu ki, coğrafiya, fizika, kimya, biologiya fənləri üzrə kəskin müəllim çatışmazlığı yarandığından rayon təhsil şöbələrinin müdirləri yalnız bu yerlər barədə məlumat ötürməyi məktəb direktorlarına icazə veriblər. Ancaq ibtidai sinif müəllimi, ingilis dili, tarix, azərbaycan dili və ədəbiyyatı fənləri üzrə, hansı ki, məktəb bazarında yaxşı qiymətləndirilir, məlumat vermək qəti qadağan olunub. Hətta bəzi rayonlarda məktəb direktorlarına konkret tapşırıq verilib. “Əgər məlumat verəcəksənsə könüllü olaraq ərizəni yaz, işdən çıx!” Bu kateqoriya müəllimləri təhsil şöbələrinin müdirləri özləri işə qəbul edirlər. Qanunun onlara verdiyi səlahiyyət çərçivəsində bir illik müddətinə müqavilə bağlayır və işə götürürlər. Yaxud lobarant kimi işə qəbul edir, sonra müəllimlik təyinatını verirlər. Buna nə təhsil nazirliyi irad tuta bilir, nə hesablama palatası, nə də digər hüquq-mühafizə orqanları. Bu elə bir yem yeridir ki, qanunla tənzimlənib və yazılmayan qanunlarla təhsil şöbələri müdirlərinə halal buyurulub. Odur ki, heç kim heç nə edə bilməz. Özü də mərifətli qiymətə, yəni Bakı ilə rayonlar, hətta işğal altında olan rayonlar arasında fərq aradan götürülməklə bazar açılıb. Bakı şəhərində və Abşeron rayonunda fəaliyyət göstərən ərazisi işğal olunmuş rayonların məktəblərində bir çox boş yerlər olsa da bu barədə məlumat verilmir. Ağdam, Kəlbəcər, Laçın və Cəbrayıl rayonları üzrə “xalaxətrin qalmasın” deyə bir neçə əhəmiyyətsiz boş yer məlumat bazasında yerləşdirildiyi halda Zəngilan və Qubadlı rayonlarından bir dənə də olsun boş yer göstərilməyib. Konkret olaraq Qubadlı rayonunun bir neçə məktəbində boş yer olduğu halda təhsil şöbəsi müdirinin qorxusundan bu yerlər də boş yer kimi göstərilməyib. Görəsən, nazir üçün siyasi iradə ortaya qoyub həmin boş yerləri aşkarlamaq və yalan məlumat verdiklərinə görə heç olmasa məktəb direktorlarını (hamı bilir ki, təhsil şöbələri müdirlərini cəzalandırmaq nazirin gücü çərçivəsindən kənardadır???) cəzalandırmaq ona kreslosu ilə vidalaşmağa bərabər deyil ki? Bəlkə nazir özü də çox yaxşı

gəlirli “müəllim bazar”ının şəriklərindən biridir? Müəllimlərlə münasibət bazar qanunları əsasında belə bir müstəvi üzərində qurulursa qəm dəryasına qıy vurmasaq belə təhsil sahəsində islahatların nəticə verəcəyinə yaxın gələcəkdə ümid bəsləmək sadəcə sadəlövhlük olardı. Belə olan halda məsələni gündəmə çıxartmaqla işimizi bitmiş hesab etməsək də “Allah bazar versin” deməkdən başqa çıxış yolumuz da qalmır.

Əli bəy AZƏRİ