Hakim komanda narahatdır; hökumət dəhlizlərində
İlham Əliyevin Qərblə müəyyən şərtlər əsasında islahatlar
aparmağa razılaşmasına dair məlumatların dolaşır

Uzun müddətdir ki, Azərbaycanda hakimiyyət daxilində 2013-cü il prezident seçkiləri ilə bağlı qeyri-müəyyənliyin hökm sürdüyü müşahidə olunmaqdadır. Düzdür, rəsmilər və hakim partiyanın təmsiçiləri mətbuata açıqlamalarında İlham Əliyevin yenidən prezidentliyə namizədliyini verəcəyini və hətta prezident olacağını əminliklə bəyan edirlər. Ancaq müxtəlif kanallardan daxil olan qeyri-rəsmi məlumatlar, eləcədə düşərgəyə yaxın şəxslərin mətbuatda rast gəlinən bəzi fikirlərinin təhlili göstərir ki, iqtidar daxilində 2013-cü il prezident seçkiləri və ondan sonrakı dövr barədə qərarsızlıq həqiqətən də mövcuddur.
Bu da təsadüfi deyil. Diqqətli oxucularımız yəqin xatırlayar: Hələ bir müddət əvvəl hakimiyyətə yaxın mənbəyə istinadən məlumat vermişdik ki, Qərb Azərbaycanda uzun illərdir davam edən oliqarxiya üsul-idarəsinin dəyişməsini, siyasi və iqtsadi islahatların aparılmasını, 2013-cü il prezident seçkilərinin demokratik qaydada keçirilməsini tələb edir. Məlumatda o da qeyd edilirdi ki, Qərb İlham Əliyevə gələcəyilə bağlı siyasi təminat verib. Bunun müqabilində ondan ciddi siyasi islahatlar aparmağı, buna mane olan «Köhnə qvardiya» ilə vidalaşmasını istəyib. Bu islahatların nəticəsi olaraq 2013-cü il seçkilərinə qədər ölkədə demokratik mühit yaradılmalı, tam şəffaf seçkilərin keçirilməsi və hakimiyyətin ağrısız ötürülməsi təmin edilməlidir. Bu seçkidə YAP iqtidarda qalacaqsa da bu demokratik seçki nəticəsində olmalıdır.
Məhz buna görə də, əsas özəyini «Naxçıvan klanı» təşkil edən «Köhnə qvardiya»yanın təmsilçiləri artıq xeyli müddətdir ki, yeri gəldi-gəlmədi «bizim namizədimiz İlham Əliyev olacaq» deyə bəyanatlar verirlər. Həm də bəzən ultimativ formada.
Hətta klana yaxın partiya rəhbərlərinin (Fəzail Ağamalı, Qüdrət Həsənquiyev və başqaları-müəl.) öz müsahibələrində situasiya dəyişərsə eks-spiker Rəsul Quliyevin hakimiyyətdəki tərəfdarlarının onun tərəfinə keçə biləcəyi, başqa sözlə iqtidari parçalayacağina dair açıq təhdidlərlə çıxış etmələri də bununla bağlanır. Bu təhdidlərin ünvanı göstərilməsə də, məqsədin prezidenti mövcud situasiyanı dəyişmək fikrindən (əlbəttə, əgər belə bir fikrə düşərsə-müəl.) daşındırmaq olduğu ehtimal edilir.
Mənbəmiz «Köhnə qvardiya»nın təmsilçilərinin belə təlaşa düşməsinin səbəbini isə hökumət dəhlizlərində İlham Əliyevin Qərblə müəyyən şərtlər əsasında islahatlar aparmağa razılaşmasına dair məlumatların dolaşması ilə bağlayırdı. «Razılığa əsasən, prezident ölkədə siyasi-iqtisadi islahatlara başlamalı, uzun illərdir hakimiyyətdə vəzifə tutan şəxsləri yeni simalarla əvəzləməli, ölkədə demokratik azadlıqları artırmalı və 2015-ci il parlament seçkilərinin demokratik şəraitdə keçirilməsini təmin etməlidir. Əvəzində isə 2013-cü ildə Qərb İlham Əliyevin yenidən namizəd olmasına və ya iqtidarın Ailənin digər üzvünə ötürülməsinə göz yumacağı gözlənilir» - deyə mənbə bildirirdi.
Hakimiyyətə yaxın mənbəmizdən bu mövzu haqda daha detallı məlumatlar daxil olub. Belə ki, mənbəmizin iddiasına görə, Qərb İlham Əliyevə gələcəyilə bağlı siyasi təminat versə də, onun özünün və xanımının 2013-cü ildə prezident seçkilərində iştirakını arzuedilməz sayır. «Bu məsələ ABŞ dövlət katibi Hillari Klintonun Bakıya səfəri zamanı əsas müzakirə mövzusu olub», deyə mənbə bildirir. Onun sözlərinə görə, Hillari Klinton prezident Əliyevin ötən illərdə enerji və təhlükəsizlik sahəsində Qərblə tərəfdaşlığından razılıq edib, buna görə ona minəttdarlıq edib. ABŞ-ın İlham Əliyevi özünə dost ölkə rəhbərlərindən biri kimi dəyərləndirdiyini bildirib. Ancaq eyni zamada dünyada gedən prosesləri nəzərə alaraq, Qərbin, o cümlədən ABŞ-ın İlham Əliyevin üçüncü dəfə prezident seçilməsinə və ya postunu öz ailə üzvlərindən birinə ötürməsinə göz yummasını qeyri-mümkün sayıb. «Hillari Klinton prezident Əliyevdən açıq şəkildə xahiş edib ki, həm özü, həm də xanımı 2013-cü ildə prezident seçkilərində namizəd kimi iştirak etməsin», deyə mənbə bildirir.
Qaynağın sonrakı məlumatları daha ilgincdir. Onun sözlərinə görə, xanım Klinton ABŞ-ın enerji və təhlükəsizlik sahəsində Qərblə indiki münasibətlərin davam etməsində maraqlı olduğun bildirib. Və açıq şəkildə Ağ Evin İlham Əlievin ətrafından xalqdan dəstək ala biləcək birinin namizədliyini dəstəkləməsinə və özünün də növbəti 5 ildə baş nazir postunu tutmasına etiraz etmədiyini söyləyib. Prezidentin isə hələ vaxt olduğunu, bununla bağlı düşənəcəyini söylədiyi bildirilir.
İddiaya görə, prezidentin hansı qərarı verəcəyi məlum olmadığından iqtidardaxili qruplaşmalar arasında 2013-cü ildə hakimiyyətin prezidentliyə namizədinin müəyyənləşdirilməsi istiqamətində qapalı müzakirələrə start verilib. Bu isə onlar arasında soyuq olan münasibətləri daha da gərginləşdirib. Mənbənin sözlərinə görə, “Köhnə qvardiya”nın təmsilçiləri İlham Əliyevin seçkilərdə iştirak etməyəcəyi təqdirdə hakimiyyətin namizədi kimi Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyevin çıxış etməsini istəyirlər.
Yeri gəlmişkən, Klintonun səfərindən az sonra ökə mətbuatında Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyevin prezidentliyə namizəd, hətta prezident olacağına dair informasiyaların ortaya atılmasını heç də təsadüfi saymaq olmaz. Ehtimal ki, bu ictimai rəyi öyrənmək məqsədi daşıyıb. “Köhnə qvardiya”nın təmsilçiləri prezidenti bu plana razı salmaq üçün belə bir fikir irəli sürüblər ki, Mehdiyev kifayət qədər yaşlıdır, uzunmüddətli hakimiyyət iddiasına düşə bilməz, lazım gələrsə, bir-neçə il sonra səhəti ilə əlaqədar istefaya gedər və baş nazir kimi İham Əliyev yenidən ölkəyə rəhbərlik edər. Sonra da yenidən prezident seçilər.
Ancaq bu planın baş tutma ehtimalı bir neçə səbəbdən demək olar ki, mümkün deyil və əgər İlham Əliyev müvəqqəti olaraq həqiqətən də geri çəkilməyə razı olarsa «Köhnə qvardiya»nın vəziyyəti çətin olacaq.
Əvvala, bir tərəfdən Rusiyaya meyilli şəxs kimi tanınan, digər tərəfdən ölkə daxilində son dərəcə mənfi imici, ictimai reputasiyası olan Mehdiyevi Qərbə xalqın dəstək verəcəyi namizəd kimi təqdim etmək mümkün deyil. İkincisi və ən vacibi, son illər iqtisadi baxımdan hakimiyyət daxilində ən güclü mövqeyə sahib olan Paşayevlərin buna razılıq verəcəyinə ehtimal verilmir. Zatən mənbənin iddiasına görə, Paşayevlər qruplaşması da 2013-cü ildə hakimiyyətin prezidentliyə namizədinin onların təmsilçisi olmasına çalışır. Bu zaman prezidentin xanımı Mehriban Əliyeva ilə yanaşı, onun əmisi, uzun müddət ABŞ-da səfir işləmiş, bu ölkənin elitasının tanıdığı Hafiz Paşayevin də adı çəkilir. Təbii ki, hansı qərarın veriləcəyi prezidentin mövqeyindən sonra məlum olacaq. İlham Əliyevin Klintonun «xahişini» «yerə salaraq» yenidən namizəd olacağı da istisna deyil.

Murad Məmmədov