“Favorit” marketlər şəbəkəsi ilə bağlı ilginc faktlat….

2013-cü ilin avqustun 3-də Bakıda yaradılmağa başlayan «Favorit» marketlər şəbəkəsi artıq rentabelli işləmir. Redaksiyamızın marketinq qrupunun apardığı araşdırmalar nəticəsində ortaya kifayət qədər maraqlı məqamlar çıxıb. Əvvəlcə Bakı şəhərində fəaliyyətdə olan iri marketlər şəbəkələrinin 2013-cü ilin son aylarına uyğun olaraq fəaliyyəti, əhaliyə təqdim etdiyi kampaniyalara diqqət edək:
BOLMART — demək olar ki, iflasa doğru sürətlə irəliləməkdədir. Uzun müddətdir ki, durğunluğ yaşanan şəbəkələrə məxsus bir neçə mağaza artıq fəaliyyətini dayandırıb. MAKRO — Bu il ərzində cəmi bir yeni dükanı istifadəyə verilib. Monitorinqlərimiz göstərir ki, marketlərdə təklif edilən qiymətlər ucuz deyil və dükanlardakı səliqə-sahman, sanitar göstəricələr o qədər də yüksək deyil.
GRANDMART — bu şəbəkədə durğunluğ yaşamağdadır.
LİFE — Şəbəkə öz fünksiyanallığın və bazardakı payını itirməkdədir.
BİZİM — daxili problemlər səbəbindən şəbəkə günü-gündən geriləməkdədir. Bu yaxınlarda dükanın sahibləri yenilik edərək müştərilərinə endirim kartları verəcəklərini bəyan etsələr də hələ ki, bunu reallaşdıra bilməyiblər.
RAHAT – digər şəbəkələrdən fərqli olaraq bu şəbəkə mağazalarını bağlamaqla və bazardakı uğursuz strategiyası ilə seçilir. Supermarket olaraq bazarda rəqabət apara bilməyən şəbəkə indidə ekispres olaraq fəaliyət göstərməyə çalışır.
NEPTUN — Yeni aksiyaları təqdirəlayiq olsa da keçirdikləri kampaniyada bəzi saxtakarlıqlarlıda müştərilər tərəfindən aşkarlanıb, satışı qadağan olunan və şirkətlər tərəfindən mağazalara müştərilərin tets etməsi üçün verilən vasitələri kampaniyaya daxil edərək hədiyyə kimi təqdim edirbər müştərilərə.
SƏBƏT — Şəbəkədə daxildə baş verən problemlər , şəbəkənin xaricinədə sirayət edir bunulada bazarda olan payını rəqiblərə asanlıqla verir. Artıq 4 «Səbət» market fəaliyyətini «Bazarctore»yə təhvil verərək fəaliyyət göstərdiyi rayonlardan çıxıb. Məsələn Bakı şəhəri Səbayel rayonu Badamdar qəsəbəsində.
KONTİNENTAL — yarandığı gündən eyni tərzdə fəaliyət görsədir. Görsədirki?
CİTİMART — yerli sahibkarların apardığı rəqabət strategiyasına məğlub olan şəbəkə artıq demək olarki bazardan silinməkdədir.
LİDER-AS — heç bir aktivliyi ilə seçilməyən və baha qiymət sıfır xidmətlə bazarda qalmaqdadır.
AİLƏ — kontinental mağazalar şəbəkəsinin davamçısı olan bu şəbəkədə bazarda heç bir aktivlik göstərmir.
DƏNİZ — yeni mağazasını əhmədli qəsəbəsində açan şəbəkə heç bir aksiya və kampaniya aktivliklə bazarda fərqlənə bilmir.
ENDİ —– bu şəbəkədə bazar stilli strategiyası ilə bazarda əsasən ucuz qiymət olaraq tanınan şəbəkə kimi fəaliyət göstərsə də artıq demək olar ki, bu aktuallığınıda itirməkdədir.

İndi isə gəlin “TASRMAP” International Assessment Program” Azərbaycan şəbəkə supermarketlərinin reytinq cədvəlinə diqqət edək:

S/s Supermarketlər Reytinq Keyfiyyət Qiymət Xidmət Çeşid Aksiya
1 Favorit 76 13 18 11 18 16
2 Bazarstore 74 13 14 12 19 16
3 Bolmart 70 13 18 8 15 16
4 Makro 58 12 15 9 12 10
5 Grandmart 58 13 10 11 12 12
6 Araz 57 13 13 9 12 10
7 Bizim 55 7 15 6 14 13
8 Life 54 11 10 8 13 12
9 Rahat 54 10 9 8 13 14
10 Neptun 53 13 9 9 12 10
11 Səbət 52 10 15 7 10 10
12 Endi 50 7 15 6 12 10
13 Dəniz 48 9 9 9 11 10
14 Lider-As 47 9 9 9 11 9
15 Ailə 42 13 6 10 10 3
16 Kontinental 40 13 5 10 9 3
17 Citimart 35 9 6 8 7 5

Cədvəldən də göründüyü kimi Bakı şəhərində fəaliyyət göstərən marketlər şəbəkəsinin əksəri rəqabət mühiti yaratmaqdan çəkinirlər. Bu onların fəaliyyətinin kifayət qədər aşağı səviyyədə olmasını göstərir.
İndi oxucularımız iddia edəcəklər ki, Bakı şəhərində daha iri marketlərdən olan «Favorit» niyə bu reytinq sıralamasında yoxdur. Bu marketlərlə bağlı olaraq araşdırmalarımız nəticəsində kifayət qədər diqqəti çəkən məqamlar ortaya çıxdı. «Favorit» bazarda kampaniyalarına görə müqayisə edilə biləcək «Bazarstore» ilə demək olar ki, eyniləşmə aparmaq istəyir. Lakin «Favorit» əksər yerli məhsulların qiymətində «Bazarctore»dən geri qalır. Bunun da sadə səbəbi odur ki, «Bazarctore» «Azərsun» Holdinqin dükanları kimi fəaliyyət göstərir və ölkənin qida sənayesində ən böyük payı olan şirkət tərəfindən daha ucuz qiymətlər əldə edir. Ortada olan tək fərq, «Favorit» marketlərində spirtli içkilərin çeşid bolluğu və Rusiya istehsalı olan kolbasaların satışıdır.
«Favorit» marketlər şəbəkəsi isə millət vəkili Hacı Madər Musayevindir. Hacı dini tutulunun olmasına baxmayaraq Madər Musayev ticarət maraqlarını müasir konsepsiyalara uyğun təşkil edir.
Amma «Favorit» marketlər şəbəkəsi «Yeni il» öncəsi fəaliyyətində hansısa uğurlu kampaniya keçirməkdə maraqlı görünmür. Bu isə müştərilərin şübhələrinə yol açır. Öncə «Favorit»də təklif edilən müştəri kartları ilə bağlı müşahidə etdiyimiz problemlərə diqqət edək. Bu marketlərin üzvu olmaq istəyən müştərilər kart tələb etdikdə onlara məhz dükanda alış-veriş edilərkən kart verilmir. Müştəriyə hansısa digər bir ünvandan kart əldə edə biləcəyini bildirirlər. Əlbəttə ki, bu da narazılıqlara səbəb olur. «Favorit» marketlər şəbəkəsində müştəri kartlarına toplanan ballar isə hər 100 manata görə 10 baldır. Toplanmış ballara uyğun olaraqsa, müştəri kartına 5000 bal toplandıqdan sonra hansısa kiçik bir hədiyyəni əldə edə bilir. Məsələn 5000 manatlıq alış-veriş edən müştəriyə ən yaxşı halda dəyəri 7-10 manat olan əşyalar hədiyyə olaraq təklif olunur. Üstəlik də «Favorit»in müştəri kartları ilə bazarlıq edənlər üçün bir çeşid məhsulda belə endirim yoxdur. Dünya təcrübəsini Azərbaycana daşımaq istəyən «Bazarctore»lərdə təklif edilən bəzi məhsullar var ki, onlara kartla endirimlər əlavə təklif olunur. Hər halda müqayisə aparmaq o qədər də uğurlu deyil.
Buna baxmayaraq marketoloqlarımızın apardıqları araşdırmalar nəticəsnidə «Favorit» qədər iri bir marketin sıradan çıxmağa başlaması tendensiyası müşahidə edilməkdədir.
Qəzetizin marketoloqları Bakı şəhərində iri marketlər şəbəkəsinin hər hansı sosial proqramlar həyata keçirdiyini müəyyən edə bilməyiblər. Bu sualla bağlı olaraq apardığımız araşdırmalar zamanı yalnız bir neçə kiçik karporativ-sosial məsuliyyət layihələrinin icra edildiyi barədə eşitsək də, heç bir bilgi əldə edə ilmədik. Hər halda Bakıda faktiki olaraq rəqabətdə olan cəmi 2 marketlər şəbəkəsi var ki, onların da fəaliyyəti və məhsul təkliflər, həyata keçirdikləri kampaniyalar bir çox kriteriyalarına görə təmamilə fərqlidir.
Azər