Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC rəhbəri həbsin bir addımlığında

gundemxeber.az Ötən həftənin sonlarında 2010- cu ilin yazında baş vermiş Kür-Araz daşqınları zamanı evlərinə və təsərrüfatlarına ciddi ziyan dəymiş, problemləri bu günə qədər həll olunmayan bir qrup Saatlı, Sabirabad, İmişli, Kürdəmir və Salyan rayon sakinlərinin Fövqəladə Hallar Nazirliyinə (FHN), Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC- yə, eləcə də yerli rayon İcra Hakimiyyətlərinə qarşı Şirvan şəhər İnzibati İqtisad Məhkəməsində növbəti məhkəmə prosesi keçirilib. Hakim Elxan Əmirəliyevin, Fikrət Mehdiyev və İxtiyar Abuşovun sədrliyi ilə 6 qrup olmaqla 42 nəfərin iddiasına baxılıb.
Məhkəmədə iddiaçılarla yanaşı onların nümayəndəsi, “Kür” Vətəndaş Cəmiyyəti Qərargahının koordinatoru Oqtay Gülalıyev və İmişli rayon İcra Hakimiyyətinin əməkdaşı iştirak edib. Cavabdeh tərəflər Fövqəladə Hallar Nazirliyinin və Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC-nin nümayəndələri məhkəmədə iştirak etməyiblər. Bu artıq neçənci dəfədir ki, adı çəkilən qurumlar məhkəmə prosesindən yayınırlar. Obyektivlik naminə qeyd edək ki, FHN buna qədər keçirilən məhkəmə proseslərinin əksərində iştirak edib. Hətta Məhkəmələrin gedişində bəzi iddiaçılara ev tikilib, eyni zamanda çoxlu sayda insanlar kompensasiya alıblar. Amma Əhməd Əhmədzadənin rəhbəri olduğu qurum hər zaman iddialara cavab verməkdən və məhkəmə prosesində iştirakdan yayınıb.
Xatırladaq ki, məhkəmə prosesində Kür daşqınlarından zərər çəkmiş 96 vətəndaş iddiaçı qismində çıxış edir. İddiaçıların bir qismi daşqınlardan sonra dövlət büdcəsindən külli miqdarda vəsait ayrılmasına baxmayaraq Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC- nin Kür və Araz çayları ətrafında sahil bərkitmə və bəndatma işlərini həyata keçirərəkən ucuz iş metodundan və işçi qüvvəsindən istifadə edərək onlara məxsus təsərrüfatları, bağ- bağçaları, hətta yardımçı tikililərini, tövlələrini, həyətyanı torpaqlarını belə böyük traktorlar vasitəsi ilə yerlə-yeksan edib bəndlərə sərf olunduğunu bildirdilər. Nəticədə onlara xeyli həcmdə ziyan dəyib, torpaqları zəbt olunub və ya yararsız hala düşüb. Məhz buna görə də zərərçəkən iddiaçılar Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC-ni və onun sədri Əhməd Əhmədzadəni məhkəməyə verdiklərini bildirərək, gəlib məhkəmədə cavab verməsini və vurduğu ziyanı ödəməsini tələb etdilər. Maraqlıdır Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC-ni bu prosesdən çəkindirən nədir? Sualın tam cavabı üçün 2010-cu ilin Kür daşqınlarının niyə baş verdiyini bir daha araşdırmağa ehtiyac var.
Təsir gücünə və miqyasına görə Azərbaycanda son 100 ilin ən böyük daşqınlarından olan 2010- cu ilin Kür-Araz daşqınlarını doğuran səbəblərlə bağlı müxtəlif yanaşmalar mövcuddur. Hökümət insanlara və ölkə təsərrüfatına böyük həcmdə ziyan dəyməsi ilə nəticələnən daşqınların səbəbini təbii fəlakətlə əlaqələndirsə də vətəndaş cəmiyyəti institutlarının, müstəqil ekspertlərin, ekoloqların qənaəti tamam fərqli bir yanaşmanı ortaya qoyur. Bu yanaşmanın mahiyyəti ondan ibarətdir ki, 2010- cu il fəlakəti təbiət hadisələrinin deyil, yanlış idarəetmənin məhsuludur. Azərbaycanda su təsərrüfatı sistemi düzgün idarə olunsaydı və bu istiqamətdə ayrılan vəsaitlər aidiyyatı üzrə xərclənsəydi daşqınlar baş verməyə bilərdi. Hətta hər hansı daşqınlar baş versəydi belə ən azından fəlakətin miqyası və təsir gücü indiki qədər olmazdı. Araşdırmalar göstərir ki;
- Mingəçevir Su Anbarında suyun tənzimlənməsi və düzgün idarə olunması;
- Kür və Araz çaylarının, eləcə də ehtiyyat su anbarlarının lildən təmizlənməsi işi vaxtında və effektli şəkildə həyata keçirilsəydi;
- Kür və Araz çayları ətrafında sahil bərkitmə və bəndvurma işləri etibarlı aparılsaydı
2010- cu ilin yazında Kür daşqınları baş verməyə bilərdi.
2004-2010-cu illər ərzində Azərbaycanda su təsərrüfatı, meliorasiya, drenaj, sahilbərkitmə və bəndvurma işləri üçün dövlət büdcəsindən ümumilikdə 1.1 milyard manat, xarici kredit şəklində isə 200 milyon ABŞ dolları həcmində vəsait ayrılıb. Amma nəticə ondan ibarətdir ki, daşqınlar baş verən ərəfədə Kürün lillənmə səviyyəsi yüksək, sahilbərkitmə, bəndvurma işləri qeyri- qənaətbəxş, Ehtiyyat Su Anbarlarının təmir olunması işi isə yarıtmaz səviyyədə olub. Digər tərəfdən uzun müddət lildən təmizlənməyən Mingəçevir Su Anbarının idarə olunması işi düzgün təşkil olunmamış, daha çox ölkədə su sisteminin tənzimlənməsi, idarə olunması və ehtiyyat anbar vəzifəsini yerinə yetirməli olan sözü gedən müəssisədən ucuz vasitələrlə elektrik enerjisi almaq istəyi 2010-cu ildə Kür daşqınlarının baş verməsində həlledici faktorlardan olub. Bütün bunların məsuliyyəti isə birbaşa Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC-nin və onun rəhbərinin üzərindədir. Nəzərə alsaq ki, Əhmədzadənin hakimiyyət daxilindəki siyasi durumu da xeyli kövrəkdi və onun vəzifədən alınması üçün xırda bir səbəb kifayət edər, onda sözügedən məhkəmə prosesindən qorxunun səbəbini anlamaq olar.
Kür daşqınlarının ilk günlərində baş verənlərdə günahkar şəxs kimi hakimiyyətə kifayət qədər ciddi problemlər yaratdığına görə Əhmədzadənin FHN rəhbərindən sillə aldığı belə deyilirdi. Iki ildən artıqdır ki, hakimiyyət Kür daşqınlarının problemlərini yaşayır və bu daşqınların nəticələrinin aradan qaldırılmasında yol verilən nöqsanlar sosial narazılıqlara yol açıb. Bütün bunlara görə isə cavab verəcək şəxs mütləq olacaq. Azərbaycan məhkəmələrinin xüsusən məmurlara qarşı obyektivlik dərəcəsi hər kəsə bəllidir. Amma indiki halda Əhmədzədənin vəzifə məsuliyyətini lazımınca yerinə yetirməməsinin və korrupsiya həvəsinin iqtidara baha başa gəlməsi Kür daşqınları ilə bağlı məhkəmə prosesində Meliorasiya və Su Təsərrüfatı ASC rəhbərinin əleyhinə siyasi qərar verilməsinə səbəb ola bilər. Heç şübhəsiz bütün bunlar Əhmədzadənin özünə də bəllidir və o hər vəchlə yayınmağa çalışdığı məhkəmə prosesinin onun həbsinə belə səbəb olacağını bilir.

Heyran Həmidova
Redaksiyadan: Mövzu diqqətimizdədir. 2004- 2010- cu illərdə Ə. Əhmədzadənin rəhbərlik etdiyi qurumun "xərclədiyi" 1,1 milyard manat vəsaitin hər il üzrə hansı işlər "görməsi" və hansı həcmdə vəsait mənimsəməsinə dair araşdırmalarımız davam edir və yaxın günlərdə bu barədə yazılarımızla "Gündəm xəbər" də oxuya bilərsiniz.