Elşən Manafov: "İŞİD əslində ABŞ tərəfindən yaradılan və hərəkətləri məhz onun tərəfindən istiqamətlədirilən terrorçu təşkilatdır"


İraq Şam İslam Dövləti (İŞİD) terror qruplaşması ölüm saçmağa davam edir. 22 gündən sonra Kobaniyi ələ keçirən İŞİD, bölgədə edamları davam etdirir. Müttəfiq güclər isə ilk dəfə olaraq gecə yox gündüz vaxtı İŞİD-i bombalayıb.
Buna baxmayaraq, hələlik, İŞİD-in bombardman nəticəsində hansısa bölgədən geri çəkilməsi müşahidə edilmir. Əksinə, bu qüvvələr İraq və Suriyada yeni-yeni əraziləri tutmaqda davam edirlər.
"Wall Street Journal"ına danışan İŞİD üzvü isə şok sözlər deyib. O, bildirib ki, ABŞ boş əraziləri bombalayır: “Əsədin bombaları daha təsirli olur, nəinki ABŞ-ın.”
İŞİD üzvünün yuxarıda səsləndirdiyi bu sözlərin nə dərəcədə həqiqət olduğunu deyə bilmərik. Amma bu qüvvələrin yaranması, mübarizəsi, hardan silahlanması barədə gəzən söz-söhbətlər, analitik fikirlər bəzən belə fikrə gəlməyə əsas verir ki, həmin təşkilatı yaradan elə Vaşinqtonun özü olub. Yadınızdadırsa, İŞİD İraqda fəaliyyətə keçən ilk dönəmlərdə Ağ Ev ona qarşı ümumiyyətlə mübarizə aparmayacağını bəyan etmişdi. Lakin sonradan İŞİD-də qarşı koalisiya yaratmaq qərarına gəldilər. Amma, hazırki situasiyada görünən odur ki, bu koalisiya da İŞİD-lə effektiv mübarizə aparmaq niyyətində deyilmiş. Onun yerləşdiyi məkanları bombalamaqla məsələ bitmir. Sözügedən qruplaşmanı məhv etmək üçün havadan zərbələr heç də kifayət deyil. Quru qoşunlarının yeridilməsi vacibdir. Amma, ABŞ və müttəfiqləri hələlik bu fikri yaxına belə buraxmırlar. Mövcud situasiya isə belə qənaətə gəlməyə əsas verir ki, İŞİD-in hərəkətləri əslində okeanın o tayından idarə olunur.
Görəsən, belədirsə, həmin dəstələri hərəkətə gətirməkdə okeanın o tayındakı qüvvənin məqsədi nədir? Niyə, ABŞ boş əraziləri bombalayır?
Politoloq Elşən Manafov bildirdi ki, hadisələrin gedişi İŞİD-in Vaşinqtonun maraqlarından çıxış etdiyini deməyə əsas verir: "Bu ilin iyunundan ABŞ-ın İŞİD-ə qarşı apardığı mübarizə hökumətə təxminən 1,1 milyard dollara başa gəlib. Yəni İŞİD-ə qarşı aparılan mübarizəni Konqresdə müzakirəyə çıxarıblar və bəlli olub ki, ABŞ-ın gündəlik xərcləri 10 milyon dollardan yuxarıdır. Amma maraqlı məqam ondan ibarətdir ki, ABŞ hərbi hava qüvvələri İŞİD-in dislokasiya olunduğu yerləri bildiyi halda, bilərəkdən fərqli məkanlara hava zərbələri endirir. Bunun özü də belə bir fikir səsləndirməyə əsas verir ki, İŞİD əslində ABŞ tərəfindən yaradılan və bu gün də hərəkətləri məhz onun tərəfindən istiqamətlədirilən terrorçu təşkilatdır. Məqsəd isə İŞİD vasitəsilə Suriyada Bəşər Əsəd rejimini hakimiyyətdən kənarlaşdırmaq, Türkiyədəki Ərdoğan hökumətinə təzyiqləri gücləndirməkdən ibarətdir. Aydın məsələdir ki, hazırda Suriya Türkiyə sərhədlərində hansı gərginlik yaşanır. Hətta keçən il Türkiyədə yaşanan hadisələr, bu ölkə müxalifətinin kifayət qədər fəallaşması da ABŞ-ın siyasi və maliyyə dəstəyi fonunda baş vermişdi. Ərdoğanın ola bilsin Türkiyənin NATO ilə münasibətlərini saf-çürük etsin və Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatına daxil olması ilə bağlı fikirlərindən dərhal sonra, Vaşonqton Ərdoğan iqtidarına qarşı məlum mexanizmləri işə saldı. Yəni, bilərəkdən ABŞ hərbi hava qüvvələrinin İŞİD-in mövqelərini deyil, daha fərqli məkanlara hava zərbələri endirməsi onu göstərir ki, Vaşinqton onu Əsəd rejiminə qarşı mübarizəyə istiqamətləndirir. Bu arada ABŞ-ı İŞİD-lə bağlı narahat edən məqam ondan ibarət oldu ki, İraqdakı təxminən 11-ə yaxın neft mədəni həmin qruplaşma tərəfindən ələ keçirilib. İndi onlar da dünya bazarına neft çıxarır. Ona görə də hazırda dünya bazarında neftin qiyməti 90 dollara enməkdədir. Belə vəziyyət isə iri neft ölkəsi Səudiyyə Ərəbistanının özü üçün də ciddi problem yaradır. Bu ölkə ərəb dövlətləri arasında bildiyiniz kimi ABŞ-ın ən sadiq müttəfiqlərindəndir. Təbii ki, ABŞ-ın bölgə ilə bağlı maraqlarını nəzərə almayan və müstəqil siyasət yeritmək istəyən qüvvələr qarşı Vaşinqtonun mövqeyi həmişə fərqli olub. Bunu biz Əfqanıstanda, Liviyada izləmişik, hazırda Suriyada izləyirik. Yəni baxmayaraq ki, ABŞ artıq ortalığa bu qədər maliyyə xərcləri qoyub, amma əsas məqsəd İŞİD-in hərbi strukturlarını darmadağın etmək deyil. Əksinə, onu yenidən Bəşər Əsədə qarşı mübarizəyə sürükləmək, Rusiya və Çinin Yaxın Şərqdəki maraqlarına qarşı istiqamətləndirmək məqsədi daşıyır. Təsadüfi deyil ki, İran İŞİD-in güzlənməsindən narahat olduğu halda, ABŞ-la bir yerdə həmin qruplaşmaya qarşı mübarizə aparmaqdan açıq şəkildə imtina etdi. Həsən Ruhani burada ABŞ-la bir yerdə olmayacaqlarını bəyan etmişdi. Çünki, bu məsələnin özündə də ABŞ və İranın maraqları kifayət qədər fərqlidir. Sadəcə olaraq, ABŞ növbəti dəfə dünya ictimaiyyətinin fikrini yanlış istiqamətə yönəltmək və guya İŞİD-ə qarşı gerçəkdən mübarizə aparmaq əzmində olduğunu bildirir. Amma, Əl-Qaidə kimi bu da ABŞ xüsusi xidmət orqanları tərəfindən yaradılan xüsusi bir terrorçu təşkilatdır. Məqsəd də, İŞİD vasitəsilə bölgədə ABŞ-ın maraqlarını təmsil etmək, bu maraqlardan çıxış etməyən dövlətlərə qarşı təzyiq vasitəsi kimi istifadə etməkdir. Yəni bu gün İŞİD, həm Suriya, İraq,Türkiyə, həm Rusiya, həm də dolayısı ilə Çinlə İranın bölgədəki maraqlarına qarşı işləyən terrorçu təşkilatdır. Baxın, İsrail Fələstin ərəblərini qırır, amma İŞİD bu məsələyə "müsəlman" olaraq, münasibət bildirmir. Türkiyə ilə sərhəd bölgədə Kobani şəhərinin alınması da onu təsdiq edir ki, İŞİD ABŞ-ın maraqlarından çıxış edən bir təşkilatdır".
Həsən