Rəsul Quliyev: “Azərbaycanda cəmi bir neçə aya müxalifət güclənə bilər”
Milli Məclisin sabiq sədri Rəsul Quliyev “Yeni Müsavat”a gündəmi əhatə edən mövzularla bağlı eksklüziv müsahibə verib. Onunla müsahibəni təqdim edirik.
- Ölkədə hazırda hökm sürən siyasi durum haqda fikirlərinizi bilmək maraqlı olardı...

- Paradoksal görünsə də, ölkənin daxilində heç bir siyasi vəziyyət yoxdur. Faktiki olaraq 2005-ci il parlament seçkilərindən sonra durğunluğa (sovet dövründə 1975-82-ci illərdə olduğu kimi) start verilib və bu il “inkişafın” bu mərhələsi yuxarı fazasındadır. Hökumət nəzərdə tutduğu işlərini görür. Camaatın, o cümlədən özünü müxalifət adlandıranların fikirləri ilə heç maraqlanmır. Xüsusi xidmət orqanlarının belə diqqəti ehtimal edilən terrorçular, narkotik biznesi ilə məşğul olanlara, bizneslərdən pul qazanıb “haqqını” ödəməyənlərə yönəldilib. Müxalifətdən olanların telefon danışıqlarına qulaq asmaq, izləmək kimi xarakterik işlərini dəfələrlə zəiflədiblər. Agentlərinə qulaq asmaq da ikinci plana keçib, çünki müxalifəti zəiflətmək üçün plan qurmaq lazım deyildir, onlar artıq bir-birlərini yox ediblər. Bu gün hökuməti Rusiya Federasiyası, Ukrayna, Gürcüstan və xüsusilə Türkiyə müxalifəti daha çox maraqlandırır nəinki daxilində olanlar. Konveyer şəklində hər iki-üç aydan bir kimlərisə həbs edirlər, sanki müxalifətə çaşıb hökumətin mövcudluğunu unutmasının təhlükəli olduğunu xatırladırlar. Azərbaycanlıların bu günlərindən narazı olanlar və bu günlərinə şükür edənlər daxili auditoriyada olan fikirlər kontekstində bir-birini neytrallaşdırıb, faktiki olaraq onlar heç nə istəmirlər.

- Müsavatın Milli Şuradan çıxmasını necə qiymətləndirirsiniz?

- Azərbaycan üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etməyən bir hadisə kimi. Bu, əslində və reallıq nöqteyi-nəzərindən iki çəkisiz təşkilatın (kosmosdakı kimi) varlığı vakuum olan bir “təşkilatda” hegemonluq uğrunda mübarizəsidir. Bu heç Don Kixotun yel dəyirmanı ilə vuruşması da deyildir. Orta məktəbi pul vermədən qurtaranların hamısı çəkinin qravitasiyadan asılı olduğunu bilir, yəni qravitasiya yoxdursa, çəki də yoxdur. Müxalifətin çəkisi isə xalqın dəstəyindən asılıdır, bu yoxdursa, deməli, müxalifət yoxdur. Bizim müxalifət, məsələn, özünü Ukraynanın da müxalifəti adlandıra bilər. Belə vəziyyətdə Azərbaycanın müxalifəti olmaqla başqa ölkənin müxalifəti olmaq arasında fərq yoxdur. Belə ki, onlar özlərini transkontinental və ya universal müxalifət də adlandıra bilərlər. Xalq Cəbhəsi Partiyasının primitiv yolla olmayan - MŞ-da cəbhənin passiv üzvü Cəmil müəllim vasitəsilə hegemonluq etmək istəyi, təbii ki, Müsavat Partiyasının protesti ilə üzləşəcəkdi. Bunu hər halda babat təhsil almış 7-ci sinif tələbəsi də anlamalı idi. Nəyə, hansı səbəbə görə cəbhəçilər Müsavatın ancaq 7-ci sinif təhsili görməyənlərdən ibarət olduğunu düşünürdülər? Çox ehtimal ki, bu onların Müsavatı minlərlə müxalifət partiyasının yerləşə biləcəyi vakuum qabından vurub çıxartmaqla bir nömrəli çəkisiz partiya olmaq istəyindən irəli gəlib.

“Hansı səbəbə görə cəbhəçilər Müsavatın ancaq 7-ci sinif təhsili görməyənlərdən ibarət olduğunu düşünürdülər?”


- Müsavatla əməkdaşlığınız mümkündürmü?

- Müsavatla əməkdaşlıq həmişə mümkündür, ancaq 20 illik fəaliyyəti ilə Azərbaycanı bu vəziyyətə gətirib çıxardan liderlərinin tamamilə istefası və yeni qüvvələrin öz plan və proqramları ilə partiyanın rəhbərliyinə gəlməsindən sonra. Mən həm Xalq Cəbhəsi, həm də Müsavatdan olan liderləri başa düşürəm. Onların şüar deməkdən başqa sənəti yoxdur. Gündə sizin qəzetinizdə bir neçə partiya funksioneri hansı isə absurd şeylərdən danışır. Aydındır ki, bu intellektlə ancaq şüar demək olar. Məsələn, tarixçiləri nə işlə məşğul olmalıdır? Bu günü analiz edə bilməyən necə tarixlə məşğul ola bilər? Özünün hüquqlarını müdafiə edə bilməyən necə hüquqda çalışa bilər və sair. Paradoksal bir vəziyyətdir, peşəsi olmayan, özünə heç vaxt iş tapa bilməyənlər (ancaq Azərbaycanda) müxalifət peşəsini seçiblər, ölənə qədər onları oradan qopartmaq mümkün olmayacaq. Belə çıxır ki, həyatda peşə qazana bilməyən adamların ucbatından xalq heç vaxt öz azadlığı uğrunda mübarizə apara bilməyəcək. Bəlkə bu partiyalar siyahılarını tərtib etsinlər və biz xalqa onların çıxıb getməsi şərti ilə ianə toplamaq müraciətini edək, bilmirəm.

- Yeni partiya yaratmaq istəməyiniz haqda deyilənlər doğrudurmu?

- Yeni partiya yaratmaq fikrim yoxdur, yaradılacaq qurumlardan hansına isə dəstək verməklə kifayətlənəcəyəm.

- İndiki şəraitdə müxalifət düşərgəsinin güclənməsi mümkündürmü, sizcə?

- Azərbaycanda cəmi bir neçə aya müxalifət güclənə bilər, onun üçün bir neçə şərtlər var:
1. İndiki liderlər konfranslarını çağırıb başda özləri olmaqla 5 ildən artıq rəhbər vəzifədə olanların hamısı ilə istefaya getməlidirlər, hökumət kimi, “konfrans məni buraxmadı” və sair ucuz oyunlar oynamamalıdırlar.

2. Qəzetlər bu adamları, o cümlədən məni yadlarından çıxarmalıdır. İnformasiya texnologiyaları hər bir şəxsin fikirlərini internet vasitəsilə geniş kütləyə çatdırmaq imkanını verib, qəzetlər istəsə həmin səhifələrdən maraq doğuran fikirləri verə bilər. Çünki Azərbaycanda xalqın belə passiv olması üçün heç bir səbəb yoxdur. Hökumət tərəfindən olan repressiyalar hər halda 1937-ci ildə baş verənlər deyildir. Hətta 1988-ci illə müqayisədə daha zəifdir. Orta yaşayış səviyyəsi çox ağırdır, sadə xalqın (əhalinin 90 faizinin) öz bacarığına söykənərək qabağa çıxmaq şansı yoxdur və sözsüz, istənilən xalq, hətta azərbaycanlılar buna müqavimət göstərməlidirlər. Bugünkü müxalifət meydanı boşaltsa, nəinki yeni nəsildən, hətta hökumətdə olanlardan müxalifət formalaşacaq. Bu müxalifət bu gün hakimiyyət tərəfindən cəmiyyətə düşmən qüvvələr kimi təqdim edilir, əslində isə oksigeni olmayan havadır, heç nəfəs almağa da yaramır. Ona görə də hökumət bu liderlərin istefa verməsinə heç vaxt rəvac verməyəcək. Müxtəlif şirnikləşdirməklə, məsələn, parlamentdə kiməsə 2-3 yer vermək təklifi ilə onları arenada saxlayacaq. Hətta bəzilərini “istefa versən, səni həbs edəcəyik”lə hədələyəcəklər.

“Bu gün hökuməti Rusiya Federasiyası, Ukrayna, Gürcüstan və xüsusilə Türkiyə müxalifəti daha çox maraqlandırır, nəinki daxilində olanlar”


- Hakimiyyəti yaranmış vəziyyətdə rəqibsiz hesab etmək olarmı?

- Müxalifətin 20 illik siyasəti nəticəsində hökumətin daxilində belə müxalifət yoxa çıxıb. İstənilən ölkədə əgər repressiyalarla müxalifət susdurulursa, hökmən hökumətin daxilində müəyyən bir müxalifət yaranır. Bütün ölkələrdə: Çin, Rusiya, Belarus, hətta Şimali Koreyada da bu hal var. Azərbaycanda isə yoxdur. Çünki Azərbaycanda müxalifət müqəvvaları ilə hökumətdə olanları qorxudurlar. Əlahəzrət neft qiyməti və miqdarı ilə ölkədə tufan yaratmasa, hökumət 2 -3 ildən bir bu müqəvvaların paltarını təzələyib, yenidən müxalifət kimi təqdim edəcək. Mən müxalifət liderlərinin nəyəsə qadir olduqlarına inanmalarına inanmıram, hər halda onlar 7 sinfi qurtarıblar. Vəziyyətdən çıxış yolunu nədə görməyimi isə yuxarıda qeyd etdim.