“Təki səsini kəs”

Almaniyanın nüfuzlu “Şpigel” nəşri Azərbaycanda söz azadlığına ola basqılardan yazıb. Müəllif Christian Siepmann blogger Mehman Hüseynovun üzləşdiyi təzyiqlərə diqqət yetirib.

Bu şəkildə əksini iddia etsə də, tələbə Mehman Hüseynov vətəni Azərbaycanda baş verən haqsızlıqlara qarşı bloqlamağa davam edir. Bu yol onu tezliklə həbsxanaya apara bilər.
Mehman Hüseynov çox şeyin fikrini çəkməlidir, amma təhsilini bitirə biləcəyinə arxayın ola bilər. Azərbaycanın paytaxtında, Bakıdakı universitetin prefessorları sözlərinə əməl etsələr, onda ona bu yay diplomunu verəcəklər, özü də yaxşı qiymətlərlə. Axı 22 yaşlı Mehman universitetə daha ayağını da basmır və tələbə yoldaşlarını etiraza səsləyə bilmir. (qızışdıra bilmir). O, bu razılaşmaya riayət edir. Bundan başqa, İT menecmenti təhsili üçün Mehmanın onsuz da vaxtı yoxdur.
Başının ortasında buruqarını saxlamış, qıraqlarını isə daz qırxdırmış bu qalın qara saçlı oğlan ölkənin ən tanınmış video-bloqqeridir. Mehman dünyanın hər yerindən olan televiziya və qəzetlər üçün işləyir. Onun şəkilləri və reportajları Xəzərin sahilindəki avtoritar idarəetmə üsullu Azərbaycanda nəyin qaydada olmadığını göstərir. Bu ölkə həm neftlə zəngindir, həm də insan hüqüqu pozuntuları ilə. O göstərir ki, rejimin prestijli yeni tikililəri üçün insanlar öz evlərindən necə məhrum olurlar. Onun reportajları rejimə qarşı olanlara polisin necə davrandığını sübut edir. „Mənim vəzifəm Azərbaycan reallıqlarını göstərməkdir“ deyir Mehman.
Ötən il mayın 26-da Bakıda keçirilən Eurovision Mahnı Müsabiqəsindən əvvəl bir-iki ay ərzində dünya bu ölkəyə yaman fikir verirdi. Amma ulduzlar oranı tərk edən kimi xarici jurnalistlər də ölkədən getdilər. Mehman isə be ilə əvvəl başladığı işi davam etdirir: Hüquq pozuntularını kameraya köçürür, korrupsiya hallarını tənqid edir, məlumat azadlığı üçün mübarizə aparır.O, ölkə prezidenti İlham Əliyevi açıq tənqid etməkdən də çəkinmir – o Əliyev ki, ölkəni diktator üsulu ilə idarə edir və ailəsinin adı şübhəli bizneslərdəhallanır.
Rejimi tənqid edənlər və jurnalistlər üçün Azərbaycanda yaşamaq təhlükəlidir. Burda söhbət işgəncələrdən gedir. Ötən illərdə isə iki jurnalist hətta qətlə yetirilib. Bir çoxları kimi Mehman Hüseynov da hesab edir ki, bunların arxasında rejim durur. Müxalifətdən xeyli insan ölkəni tərk edib, çünki ESC sona çatandan sonra rejim daha da sərtləşib. Bu sərtləşməMehmandan da yan keçməyib.
2012-ci ilin 12 iyun axşamı o, əllərində qandal, Bakı polis idarəsində oturmuşdu. Iki həftə əvvəl, ESC final mərhələsindən düz bir gün qabaq mərkəzdəki bəzəkli Fəvvarələr meydanındakı etiraz aksiyasında şəkil çəkdiyinə görə həbs etmişdilər onu. Polislər nümayişi dağıtdılar, o vaxt orda bir polis Mehmanı itələmişdi. Onun kamerası sındığına görə polislərlə mübahisəyə girmişdi. Bu mübahisənin nəticələri çox çəkmədi. Bu iyun axşamında ona ittiham irəli sürüldü: xuliqanlıq və dövlət orqanlarına qarşı müqavimət.
Mehman dindiriləndən sonra xeyli gözləməli oldu. Təxminən gecəyarısı iki nəfər kostyumlu kişi gəldi. O əmin idi ki, bunlar Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin əməkdaşlarıdır. “Onlardan biri cibindən 1000 dollar çıxarıb mənim qabağımda stolun üstünə qoydu“, deyə Mehman yada salır. “Sonra isə o dedi: Bu pul sənindir. Maşın istəyirsən? Al, bu da açar. Bakının mərkəzində ev istəyirsən? Al, bu da evin açarı. Ancaq ağzını bağla. Mehman imtina etdi. “Onlara dedim: mən bunu edə bilmərəm. Əgər mən bunları götürsəm, onda hökumət məni almış olar. Mən isə azad jurnalistəm.”
İyunun 13-də axşam Mehmanı buraxdılar. Amma o vaxtdan üstündə ona açılmış cinayət işi var. Qəribədir ki, kameraya görə həmin mübahisədə Mehman guya ki 5 nəfər zirehli geyimi olan polis işçisini döyübmüş
Mehman ayda bir dəfə polis idarəsinə baş çəkməlidir. Bakıdan kənara çıxası olsa, idarədən razılıq almalıdır. Buna riayət etməsə ona beş il həbs cəzası verilə bilər. Azərbaycandakı həbsxanada keçən həbs isə Almaniyadakı həbsxanadan xeyli çətindir. “Mən onların əlindəyəm. Onlar istədikləri vaxt məni tutub həbs edə bilərlər”, deyir o. Amma buna baxmayaraq Mehman danışmağa davam edir. O, öz facebook səhifəsində ölkəsində hər gün baş verən haqsızlıqlar haqqında məlumat verir.
Dövlətin onunla nisbətən yumşaq davranması, onu aradan götürmək əvəzinə susmağı üçün ona pul təklif etməsi güman ki onun tanınmış olması ilə əlaqədardır.Mehman Bakının mərkəzində gəzməyə çıxanda gənclər onu salamlayırlar. “Ey, sən facebokdakıt Mehmansan”, deyə ona səslənirlər. Onun telefonu tez-tez zəng çalır. Ən geci onun saxlanılmasından bəri Qərbdən olan hüquq müdafiəçiləri, jurnalistlər və Bakıdakı diplomatlar onun taleyi ilə yaxından maraqlanırlar. “Ona görə də inanmıram ki, dövlət mənə ciddi bir zərər yetirsin, və ya bəzi digər müxalifətçilər kimi məni öldürsün”, deyir o.
Mehmanın ailəsi onun etdiyini dəstəkləyir. Onun böyük qardaşlarından biri də tanınmış huquqmudafiəcisidir. Dostları və tələbə yoldaşları onu dəstəkləyirlər, çünki özlərinin bu cür cəsarətləri yoxdur. “Gənclərin əksəriyyəti yatıb amma son illər gənclərin fəallığı çox artıb. Onlar korrupsiyanı, ya da ki prezidenti tənqid etməyə qorxmurlar. deyir Mehman. “Mən davam etməliyəm”