Məhkəmə iddia ərizəsini təmin etdi, icra başçısı kompensasiya ödəməli olacaq

Sumqayıt şəhər sakini Amil Qəşəm oğlu Niyazov Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətini məhkəməyə verib. İnzibati-İqtisadi Məhkəməsinə müraciət edən Amil Niyazov şikayətində göstərib ki, Sumqayıt şəhəri, 12-ci mikrorayon, Çerkassi küçəsi 101 ünvanında yerləşmiş iki bloklu yarımçıq tikili sökülüb. O, icra hakimiyyəti tərəfindən söküntünün bərpa edilməsini, həmçinin 1200 kv.metrlik torpaq sahəsinə bərabər əmlakın geri qaytarılmasını istəyib. İddiaçı həmçinin şəhər icra hakimiyyətinin başçısından 150000 manat məbləğində maddi ziyanın, 10000 manat məbləğində isə mənəvi ziyanın ödənilməsi barədə qərar çıxarılmasını istəyib.

Sumqayıt İnzibati-İqtisadi Məhkəməsində işə baxan hakim Zaur Pirverdiyevin sədrlik etdiyi prosesdə iddiaçının şikayəti qismən təmin edilib. Hakim iddiaçıya dəymiş ziyana görə, 8816 manat məbləğində kompensasiyanın Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətindən tutulması barədə qərar qəbul edib. İddianın digər hissəsi isə məhkəmə tərəfindən qəbul edilməyib.

Amil Niyazov bu qərardan apelyasiya şikayəti verərək, qərarın ləğv olunmasını və iddianın tam təmin olunması xahiş edib. Həmçinin Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin rəhbərliyi də apelyasiya şikayəti verərək iddia ərizəsinin tamami ilə rədd edilməsini istəyib. Hər iki tərəfin şikayəti araşdırılması üçün Sumqayıt Apelyasiya Məhkəməsinə göndərilib. Apelyasiya instansiyasında tərəflərin şikayətini hakim Nazim Nəsibov araşdırıb.

Naməlum şəxslər tərəfindən hasara alınan mülk

İddiaçının nümayəndəsi Tural Hacıbəyli bildirib ki, Azərbaycan Respublikası Dövlət Əmlakının İdarə edilməsi üzrə Dövlət Komitəsinin 001904 saylı , 25 iyun 2007-ci il tarixli və Azərbaycan Respublikası Dövlət Əmlakının İdarə edilməsi üzrə Dövlət Komitəsinin 000598 saylı, 25 iyun 2007-ci il tarixli şəhadətnamələrinə əsasən

Sumqayıt şəhəri, 12-ci mikrorayon, Çerkassi küçəsi 101 ünvanında yerləşən iki bloklu yaşayış binasının yarımçıq tikilisi və həmin yarımçıq tikilinin yerləşdiyi 1200 m2 torpaq sahəsi qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada Amil Niyazova satılıb. Onun sözlərinə görə, qeyd olunan qərarlarla həmin ərazi Amil Niyazov xüsusi mülkiyyətinə keçib: “İddiaçıya məlum olub ki, həmin ərazi naməlum şəxslər tərəfindən hasara alınıb, ərazidə yerləşən iki bloklu yaşayış binasının yarımçıq tikilisi sökülüb və orda tikinti-quraşdırma işləri aparılır. Nəticədə iddiaçıya külli miqdarda ziyan vurulub. İddiaçı ona məxsus əmlakın sökülməsi və həmin ərazidə qanunsuz tikinti aparılması faktı ilə bağlı 28 yanvar 2011-ci il tarixdə şikayətlə Sumqayıt şəhər Prokurorluğuna müraciət edib. Həmin qurumun 9 mart 2011-ci il tarixli, 177-1l/259 saylı cavabında şikayətçiyə bildirilib ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin 2004-2008-ci illər üçün Azərbaycan Respublikası regionlarının inkişafı Dövlət Proqramı haqqında 11 fevral 2004-cü il tarixli Fərmanına əsasən həmin ərazi Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının 28 avqust 2004-cü il tarixli, 317 saylı sərəncamı ilə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə verilib”.

İcra hakimiyyəti tərəfindən zəbt olunan ərazidə kim tikinti aparır?

Nümayəndənin sözlərinə görə, iddiaçı xüsusi mülkiyyətində olan torpaq sahəsinə dair Sumqayıt şəhər İcra başçısının 28 avqust 2004-cü il tarixli, 317 saylı sərəncamının ləğv edilməsi, qanunsuz tikintiquraşdırma işlərinin dayandırılması, qanunsuz tikililərin cavabdehin hesabına sökülməsi və vurulmuş maddi və mənəvi zərərin əvəzinin ödənilməsi tələbinə dair iddia ərizəsi ilə Sumqayıt şəhər Məhkəməsinə müraciət edib. Daha sonra Sumqayıt şəhər Məhkəməsi aidiyyat qaydasında iddia ərizəsini Sumqayıt İnzibati-İqtisadi Məhkəməsinə göndərib. Mülkiyyət hüququna hər hansı müdaxiləyə o halda haqq qazandırmaq olar ki, həmin müdaxilə cəmiyyətin maraqları naminə və ya ümumi maraqlar naminə həyata keçirilsin. Mülkiyyət hüququna hər hansı müdaxilə, hansı formanın tətbiqindən asılı olmayaraq, qanuni məqsəd daşımalıdır, yəni cəmiyyətin maraqları və ya ümumi maraqlar naminə həyata keçirilməlidir. Həm milli qanunvericilik, həm də beynəlxalq normalar mülkiyyət hüququna yalnız qanunla nəzərdə tutulmuş müstəsna hallarda müdaxiləyə yol verir. Qanunvericilik Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti başçısına şəxsi mülkiyyətdə olan əmlaka dair sərəncam vermək hüququ verməyib. Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti özünün mülkiyyətində olan əmlak barəsində tikinti aparmaq üçün sərəncam verə bilərdi. Mübahisəli torpaq sahəsinin Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin balansında olmasını təsdiq edən sənəd mövcud deyil. Bundan başqa, Sumqayıt şəhəri, 12-ci mkr., Çerkassı küçəsi, 101 ünvanında yerləşən iki bloklu yaşayış binasının yarımçıq tikilisi

və həmin yarımçıq tikilinin yerləşdiyi 1200 m2 torpaq sahəsi iddiaçının mülkiyyətində olub. Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin istinad etdiyi sərəncam iddiaçının mülkiyyətinə aid sənədlərdən üstün qüvvəli sənəd deyil. İddiaçı mübahisəli torpaq sahəsinə və onun üzərindəki yarımçıq tikiliyə Azərbaycan Respublikası Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsi yanında Daşınmaz Əmlakın Dövlət Reyestri Xidmətinin Sumqayıt şəhər Ərazi İdarəsindən çıxarış alıb və o andan həmin əmlak üzərində sərəncam vermək hüququ əldə edib”.

İcra hakimiyyəti məhkəmənin təklifi ilə razılaşmayıb

Tural Hacıbəyli daha sonra qeyd edib ki, cavabdeh isə belə bir sənəd əldə edə bilməz: “Çünki bir sahəyə iki çıxarış verilməsi yolverilməzdir. Əmlakın sökülməsi də cavabdeh tərəfindən qanunsuz aparılıb. Mübahisəli torpaq sahəsinin yerləşdiyi ərazidə 1200 m2 –lik torpaq sahəsinin bazar qiyməti 109802 manatdan başlayır. İddiaçı ona məxsus əmlakın dəyərini 150000 manat məbləğində qiymətləndirib. Buna görə də iddiaçıya vurulan ziyan cavabdeh tərəfindən tam ödənilməlidir. İnzibati orqan tərəfindən vurulan zərər dövlət büdcəsi hesabına ödənilir. 1 saylı Protokolun 1-cü maddəsi mülkiyyətin müsadirəsi, mülkiyyət hüququna digər formada müdaxilə zamanı kompensasiya ödənilməsi nəzərdə tutur. Məhkəmənin barışıq təklifini də cavabdeh Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti qiymətləndirmədi və bu istiqamətdə heç bir addım atmadı. Məhkəmənin təyin etdiyi məhkəmə ekspertizasının rəyindən də müəyyən olundu ki, mübahisəli torpaq sahəsi iddiaçının mülkiyyətində olub. İddia tələbində qeyd olunan mənəvi ziyanla bağlı Avropa Məhkəməsinin qərarlarına əsasən sübut lazım deyil”.

İddiaçının nümayəndəsi çıxışının sonunda apelyasiya şikayətlərinin təmin edilməsini istəyib. Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinin nümayəndəsi Zaur Abbasovun sözlərinə görə, 2007-ci ildə iddiaçı ilə Azərbaycan Respublikası Əmlak Komitəsi arasında alqı-satqı olub: “Həmin müqavilə nəticəsində Sumqayıt şəhəri, 12-ci mikrorayon, Çerkassı küçəsi, 101 ünvanında yerləşən yarımçıq tikili və həmin yarımçıq tikilinin yerləşdiyi 1200 m2 torpaq sahəsi iddiaçıya satılıb. Arxiv sənədlərində həmin ərazi Sumqayıt şəhər Xalq Deputatları Sovetinin qərarı ilə Sintetik Kauçuk zavoduna hündür mərtəbəli binanın tikilməsi üçün ayrılıb. Həmin qərar ləğv olunmayıb və hələ də qüvvədədir. Azərbaycan Respublikası Əmlak Komitəsi torpaq ayırarkən təyinatına fikir vermədən iddiaçıya satıb. Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının 28 avqust 2004-cü il tarixli, 317 saylı sərəncamı ilə həmin torpaq sahəsi əlillərə yaşayış binasının tikintisi üçün Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə ayrılıb. Həmin torpaq sahəsinin balans saxlayıcısı Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti olduğu

üçün sərəncam qanunidir. Sonda cavabdehin nümayəndəsi iddianın rədd edilməsini istəyirik”.

Hakim kollegiyası Sumqayıt İnzibati –İqtisadi Məhkəməsinin qərarını ləğv edib. İddiaçı Amil Niyazovun Sumqayıt Şəhər İcra Hakimiyyətinə qarşı 20 avqust 2004-cü il tarixli, 317 saylı sərəncamının etibarsız sayılması, iddiaçıya məxsus olan yarımçıq tikili və torpaq sahəsinə bərabər əmlakın verilməsi, bu mümkün olmadıqda dəymiş maddi və mənəvi ziyanın ödənilməsi tələbinə dair iş yenidən baxılması barədə qərar verilib. Qərara icra olunmasını təsdiqlənməsi üçün iş materialları yenidən baxılması üçün Sumqayıt İnzibati –İqtisadi Məhkəməsinə göndərilib.