Zəlimxan Məmmədli: “Soydaşlarımız var ki, “parçala və hökm sür” siyasətinə uyğun olaraq gürcülərin bu konsepsiyası ilə iş birliyindədir”
“Borçalı” Cəmiyyətinin sədri Zəlimxan Məmmədli ilə müsahibəni təqdim edirik.
- Zəlimxan bəy, hamı gözləyirdi ki, sizin Gürcüstana girişinizə tətbiq edilən məhdudiyyət aradan qaldırılacaq. Ancaq indi bəlli olur ki, sizi gürcü mediası terrorçu, separatçı kimi təqdim edir. Bunu necə şərh etmək olar?
- Əslində biz elə bu məsələni təhlil etməklə məşğuluq. Regionda durum, milli təhlükəsizlik məsələsi, müstəqilliyin saxlanılması bizim birliyimizi, daha liberal davranmağımızı diktə edir. Saakaşvilinin dönəmindən sonra atılan demokratik addımlar ümid verirdi ki, Gürcüstan Azərbaycanla daha yaxın münasibətlər qurmağa çalışacaq. Təəssüflər olsun ki, yeni komanda hakimiyyətə gələndə məni daha çox İvanaşvili və Rusiya ilə bağlayırdılar. Mən də bunu təkzib edirdim. Amma görünür bu faktor mühüm rol oynayır. Bölgədə etnik zəmində qarşıdurma yaratmaq hər zaman imperiyanın siyasəti olub. Gürcü hakimiyyətinin bu davranışı mən dediyim siyasətin konsepsiyasına daha çox oxşayır. Çünki mən bu yaşımda təqdir etdiyim düşərgədən şəxsimə qarşı bu qədər aqressiv münasibət gözləmirdi. Mən Gürcüstana hər zaman aydın formada, separatizmin əleyhinə, Gürcüstanın ərazi bütövlüyünün təbliği, soydaşlarımızı bu dövlətçiliyə bağlamaq xəttini irəli sürmüşəm. Soydaşlarımızın bir hissəsinin məni ittiham etməsinə baxmayaraq Gürcüstan siyasi hakimiyyəti ilə daha cazibəli davranmağa təşviq etmək bizim işlərimiz olub. O cümlədən regional təhlükəsizliklə bağlı-Azərbaycan, Gürcüstan və Türkiyə strateji tərəfdaşlığına ictimai dəstək vermişik. Siyasi proseslərə, Gürcüstanın daxili işlərinə qarışmamışıq. Gürcüstanın milli dövlət quruculuğunda mütərəqqi məqamları təbliğ etmişik. Gürcüstanın Azərbaycan və türk dünyasında tanınması, onun mədəniyyətinin, dilinin, tarixinin təbliği üçün müstəsna xidmətlərimiz olub. Gürcüstanla bağlı Türkiyə mediasında 20-yə qədər proqram müəllifi olmuşuq. Və buna görə təmənna güdməmişik. Çünki soydaşlarımız orada yaşayır, Gürcüstanda bizə doğma dövlətdir, ona xidmət etməyi şərəf işi bilmişik. Və buna görə, minnətdarlıq istəməmişik. Ancaq şəxsimizə qarşı belə aqressiv yanaşma da gözləməmişik. Heç ağlıma gəlməzdi ki, bu aqressiya açıq müstəviyə keçə bilər.
- Bu anlaşılmazlığın nəticəsi ola bilərmi?
- Əgər anlaşılmazlıq olmuşdusa, aradan qaldırılmalı idi. Bizim müraciətlərimizə münasibət bildirməli idilər. Azərbaycanın notasına cavab verməli idilər. Əgər bunlar yoxdursa, deməli indi Gürcüstanın koalisiya hökumətində Borçalı türklərinə, “Borçalı” Cəmiyyətinə, eləcədə Azərbaycan aurasına aqressiv yanaşan zümrə var.
- Sizə elə gəlmirmi ki, bütün bunlar VII elat tədbirindən sonra başlandı?
- Bildiyiniz kimi məni VII Elat mədəniyyət tədbirinə buraxmadılar. Hətta tədbir zamanı virtual olaraq çıxışımı belə yasaqlamaq istədilər. Təəssüflər olsun ki, bəzi soydaşlarımız da, buna razılaşmaq istəmişdi. Lakin çoxluğun iradəsi öz işini gördü və mən çıxışımı virtual olaraq tədbir iştirakçılarına çatdırdım. Çıxışımda ondan ibarət idi ki, mən niyə doğulduğum vətənimdə deyiləm. Ancaq görünür bu hakimiyyətin niyyəti bizim Gürcüstanda apardığımız etimad mühitini iflasa uğratmaq, iki toplumun qarşılıqlı imteqrasiyasını əngəlləməkdir. Eləcədə regional təhlükəsizliklə bağlı gürcülərin və azərilərin bir modeldə olmağında maraqlı deyillər. Buna qarşı olan da, fars, ermənilər və erməninin ağası ola bilər. Elat bayramından sonra mənim əleyhimə qara piar başlayıb, məni terrorçuluqda, separatçılıqda, Gürcüstanın ərazi bütövlüyünü təhdid etməkdə, ikinci Pankisi dərəsi hazırlamaqda, Rusiya adamı olmaqda ittiham edirlər. Gürcü mediasına görə, mən Qəbələ şəhərinə tez-tez gedirəm və orada Rusiya adamları ilə görüşürəm. Bəli, Dinamo Tbilisi-Qəbələ futbol oyunu zamanı mən Qəbələyə getmişdim. Verdiyim proqnozda özünü doğrultdu və Qəbələ komandası da rəqibə layiqli cavabı verdi. Biz bundan oyana getməmişik. Təəssüf edirəm ki, indi Gürcüstan hökumətində mənə qarşı belə dəhşətli aqressiv münasibəti var. Mənə elə gəlir ki, gürcü xalqı bu hakimiyyətlə tez bir zamanda vidalaşmaq haqqında düşünməlidir. Əks təqdirdə bölgədə daha ağır gərginliklər yarana bilər.
- Mümkündürmü ki, Borçalıda yaşayan və ictimai fəaliyyət göstərən soydaşlarımız sizin haqqınızda gürcü hökumətinə donoslar yazsın?
- Əlbət də, mən bunu istisna etmirəm. Bizim soydaşlarımıza yanaşmasında yeganə tək haldır ki, Saakaşvili dönəmində daha liberallaşma, icmalaşmaya yaşıl işıqların yandırılması, soydaşlarımızın təşkilatlanması, Gürcüstana inteqrasiyası, ali təhsillə bağlı yeni modelin tətbiqi kimi addımlar atıldı. Məhz bunun da nəticəsində hazırda Gürcüstan ali məktəblərində iki minə yaxın soydaşımız təhsil alır. Yəni bir liberallaşma getdi, azlıq olaraq Borçalı türklərinin haqqı tanınırdı. Gürcüstanın Avropa Şurası qarşısında götürdüyü öhdəliklər bir yana, Gürcüstanın inteqrasiya olunduğu demokratik Avropanın tələblərinə uyğun bir model sərgiləndi. Biz də, bundan çox məmnun idik və ona görə də, Saakaşvilinin təqdir etmək bu baxımdan mənəvi borcumuz oldu. Lakin indi bu istiqamətdə fərqli yanaşmalar gördük. Hazırda Gürcüstanın milli təhlükəsizlik konsepsiyasında soydaşlarımızın icmalaşması, təşkilatlanması, Gürcüstanın iç siyasətində daha üstün mövqe qazanmasını yasaq edən düşüncə tərzi var. Yəni bu milli-strateji təhlükəsizlik konsepsiyasında indiki hakimiyyət fərqli yanaşma ortaya qoyur. Saakaşvilinin dönəmində hüquq mühafizə orqanlarından, siyasi sistemdən kənarlaşdırılan şəxslərin yenidən hakimiyyəti təmsil etməsi soydaşlarımıza qarşı kommunist təfəkkürünün yenidən tətbiq edilməsinə gətirib çıxarıb. Bu da nədir? Elat tədbirini ələ almaq və urvatsız etmək. Elat bir inteqrasiya modelidir, iki toplumun və mədəniyyətin yaxınlaşma prosesidir. Bundan əndişələnirlər. Çünki, bu milli strateji təhlükəsizlik konsepsiyasıdır, soydaşlarımız bir araya gəlməməlidir. Başqa sözlə, parçala və hökm sür siyasəti həyata vəsiqə qazanmalıdır. Bu hakimiyyətdə hazırda belə bir xətti həyata keçirməklə məşğuldurlar.
- Hazırda sizin Gürcüstana buraxılmamanızla yanaşı, gürcü mediasında haqqınızda fərqli bir kampaniya aparılır. Bütün bunlara qarşı hansı addımlar atmağı düşünürsünüz?
- Əslində sizdən əvvəl biz fikir dartışmasında idik. Təbii ki, bizim daha səbirli davranmaq, hadisələri izləmək, təhlil etmək düşüncəmiz var. Qeyd etdiyiniz kimi bir neçə saytda, bəzi özəl televiziya kanallarında və o cümlədən hakimiyyətə yaxınlığı ilə seçilən “İmedia” kanalında bəlli süjetlərin hazırlanması, Elat mədəniyyət tədbirini çoban yığıncağı adlandırılması, təhqirlərin yağdırılması, Pankisi dərəsi ilə Borçalının müqayisə olunması kimi hallar var. Təbii ki, bütün bunlar bir mərkəzdən idarə edilir və baş verənlər bütün bu tezislərin siyasi hakimiyyət və milli təhlükəsizlik orqanları tərəfindən hazırlanmasına işarə verir. Təbii ki, biz burada məsuliyyətsiz etməyəcəyik ki, qarşıdurma baş versin. Hər yerdə, hər kənddə, ziyalılar birliyində bu məsələlər müzakirə edilir. Üç gün əvvəl kəndlərdə, kənd icra nümayəndələrinə tapşırılıb ki, guya bizim soydaşlarımız Elat tədbirinin əleyhinədir və gələn ildən belə bir tədbir keçirilməsin. Nəzərə alın ki, kənd icra nümayəndələri də yerli icra hakimiyyəti orqanlarına tabedir. Şübhəsiz ki, bu avantürist bir şeydir. Ancaq bizim soydaşlarımız var ki, “parçala və hökm sür” siyasətinə uyğun olaraq gürcülərin bu konsepsiyası ilə iş birliyindədir. Ziyalı qiyafəsində, siyasətçi rolunda və ya ictimai fəaliyyətlə məşğul olmaq konteksində belə rollara rast gəlmək olar. Əlbəttə, bütün bunlar təbii hallardır. Başqa sözlə, buna görə təəccüblənmək də qeyri mümkündür. Ona görə də, parçalanan cəmiyyətdə üzə gülən, altda bu işi görən insanlar var. Orada mənim daha yaxın çevrəmdən də, bu cür adamlar ola bilər. Konkret olaraq bundan sonra biz hansı addımlar atacağıq? Şübhəsiz ki, mən soyuq qanlıqla bütün bu prosesi izləyirəm. Bizim müəyyən addımlarımız olacaq. Fikirlərimizi deyəcəyik. Hazırda bizə qarşı olan bu konsepsiyanın mənşəyini araşdırmaqla məşğuluq. Gürcüstan siyasi hakimiyyətindən tələblərimiz olacaq, Gürcüstanın ölkəmizdəki səfirliyinə müraciətlərimiz ola bilər, səfirliyi dinc qoymayacağıq. Yəni Azərbaycanla bu cür davranmaq olmaz. Eyni zamanda barəmizdə saxta uydurmalar səsləndirən saytların redaksiyasına nümayəndə heyətimiz gedəcək, onlardan təkzib tələb ediləcək. Hazırda təkzib mətni üzərində işlənilir. Həmçinin mümkündür ki, Tiflisdə mətbuat konfransı keçirək, bu avantürist və qara piar kampaniyasının mahiyyətini gürcü cəmiyyətinə çatdıraq. Onlara erməni separatizmi bəs etmədi, Abxaziya və Osetiya bəs eləmədi, indi də bizdən separatçı düzəltmək istəyirlər. Məndə bəyan edirəm ki, türk tarixində kiminsə əlində alət olmaq, separatçılıqla bağlı fəaliyyət göstərmək kimi ənənə yoxdur. Bizim haqqımız olarsa, bunu istəyirik. Biz də soydaşlarımızın bu dövlətin daxilində daha yüksək şəkildə vətəndaşlıq hüququnun təminindən savayı bir şey istəmirik. Ancaq indiki tendensiya davam edəcəksə, buna uyğunda nəticə ola bilər.
- “Borçalı” Cəmiyyəti fəaliyyətini davam etdirəcəkmi?
- Şübhəsiz ki, davam etdirəcək. Həm də, daha əzmlə davam etdirəcək. Mən cəmiyyətin İdarə Heyətinin üzvlərinə və fəallarına təşəkkür edirəm. Hətta ən ixtiyar yaşında olan elmlər doktoru deyir ki, əvvəl bir qat işləyirdimsə, indi beş qat işləyəcəyəm. Üzərimizə ağır yük düşür. Biz vəziyyəti bu cür buraxmarıq. İndi beşinci kalona xidmət edən çoxdur, çoxları canişin olmaq arzusundadır. Azərbaycan və Gürcüstanın müstəqilliyi qanlar hesabına əldə edilib. Müstəqilliyi ucuz şəkildə qurban vermək olmaz. Əksinə, Borçalı insanı təmərküzləşəcək və Gürcüstanı bu cür yıxmaq istəyənlərə layiqli cavab verəcək ki, Gürcüstan sənin vətənin olduğu qədər də, mənim vətənimdir. Sən təəssübkeş olduğun qədər də, mən təəssübkeşəm. Gürcüstan dövləti isə şəxsən məndən zərər, xəyanət görməz. Biz xəyanət mənbəyi ola bilmərik. Bunu birdəfəlik bilsinlər. Bu coğrafiyada 90 milyona yaxın türk yaşayır, onlarında ən sədaqətli dostu gürcülərdir. Bu reallığı dərk etmək, unutmamaq lazımdır. Borçalını, borçalı insanına təcavüz etmək Qafqazın birliyini təhdid etmək istəyən mənbələrə pas ötürməkdir.
Sorğu
Yay istirahətini harada keçirmək niyyətindəsiniz?