Yazırdınız ki, qaçıb?!-deyə jurnalistlərə "şaka yapan" nəqliyyat nazirinin dövlət nəzarətinin son dərəcə qaynar "ütüsündən" cəzasız çıxacağı mümkün görünmür.

...Ondan başlayaq ki, Nazirlər Kabinetinin 2015-ci ilin doqquz ayının sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında Ziya Məmmədov gözə dəymədi. Bunun tək bir səbəbini nazirin məzuniyyətdə olması ilə əlaqələndirmək düzgün deyil. Çünki,məlumata görə, sözügedən müşavirədə iştirak etmiş nazirlərdən və komitə sədrlərindən məzuniyyətdə olanları da vardı. Ziya Məmmədovun bu müşavirəyə dəvət

olunmaması isə onun üçün əlbəttə ki, ciddi siqnal demək idi. Digər tərəfdən, ölkə rəhbəri nəqliyyat sektorunda hökm sürən neqativlərin ünvanını nişan verdiyi müşavirədə Ziya Məmmədovun iştirakı onun özü üçün olduqca vacib idi. Bütün bu prosesləri diqqətlə izlədikcə nəticəyə gəlmək olar ki, nəqliyyat nazirinin dövlət rəhbərliyi ilə həqiqətən problemi olub, bu problem hələ bir müddət çətin ki, sovuşsun. "Yazırdınız ki, qaçıb?!" Ziya Məmmədovun bir neçə gün öncə Neftçalada vətəndaşların qəbulunu keçirərkən jurnalistlərlə "zarafatlaşması" əslində nəqliyyat nazirinin mətbuatdan gileyinin özünəməxsus göstəricisi idi. Nazir bu gileyinə bir balaca xoş aura "qatışdırıb", sözünü dedi. Lakin əslinə qalsa, jurnalistlərin yazdıqlarından gileylənməyə heç kəsin haqqı da yoxdu. Çünki, söz-söhbətlərin və şayiələrin yaranmasında əsas rolu elə Ziya müəllimin yaxın ətrafı oynayıb. Belə ki, nazirin qaçması barədə yayılan xəbərlərin heç biri uzun

müddət təkzib olunmayıb.Üstəlik, Ziya Məmmədovun yoxluğunda Nəqliyyat Nazirliyinin bir sıra səlahiyyətlərinin alınaraq digər qurumlara verilməsi barədə qərarlara nazirin özü də heç bir rəsmi reaksiya vermədi.Belə vəziyyətdə jurnalistlər neyləməliydi ki? Amma hər halda, hesab edirik ki, Ziya Məmmədovun məzuniyyətdən sonrakı davranışları istər-istəməz əvvəlkilərdən xeyli dərəcədə fərqli çıxıb. Nəqliyyat naziri özünü elə göstərmək istəyirdi ki, sanki, hər şey yerindədir və onun rəhbərlik etdiyi qurumla bağlı elə bir ciddi hadisə baş verməyib. Halbuki, bu gün səlahiyyətlərinin əsas hissəsini itirmiş Ziya Məmmədov dolayısı ilə portfelsiz nazir təsiri bağışlayır. Nə isə, belə məsələləri bir kənara qoyuruq ki, bizi nəqliyyat nazirinin ətrafında baş verən proseslərə münasibətdə tendensioz mövqe sərgiləməkdə suçlamasınlar. Ona görə də söhbətimizi ölkənin nəqliyyat infrastrukturunun formalaşmasında görülən

işlərin keyfiyyət problemi üzərində qurmaqla davam etdiririk. Yol-nəqliyyat infrastrukturunun keyfiyyət problemi Avtomobil yollarının tikintisi, yenidən qurulması, təmiri işlərinin daha da genişləndirilməsi əvəzinə, bu sahəyə qoyulan dövlət kapitalının həcmi xeyli artıb. Nəticədə Azərbaycan dünyada ən bahalı yollara malik ölkə kimi reytinqlərin top 10-luqlarında, özü də ilk sıralarda özünə yer "tapıb". Halbuki, davamlı inkişaf etmiş yol infrastrukturuna malik əksər ölkələrin 10 kilometr yola xərclədiyini bizim Ziya müəllimin "yol"çuları vur-tut 1 kilometrə xərcləyə bilib. 10 km. yolun xərcləri 1 km. yola yerləşdirilirsə, heç olmasa keyfiyyət amilinə diqqət yetirilməliydi. Bizimkilər bu işdə də bir qədər "irəli" gedə biliblər. Yəni, kəmiyyət artdıqca, keyfiyyət azalıb. Bu tərs mütənasiblik yollarımızın azalan ömründə, artan deqradasiyalarında, ilbəil dağılan asfalt-beton örtüklərində sanki gözünün yaşını tökə-tökə

kömək istəyir. Statistikaya nəzər salın: ölkədə işlək avtomobil yollarının uzunluğu 2003-cü ildə 18754 km. təşkil edirdisə, 2008-ci ildə bu rəqəm 18902, 2013-cü ildə isə 19000 km-ya çatdırılıb.Son illər ərzində avtomobil yollarının tikintisində və təmirində istifadə olunan 3014 ədəd müxtəlif təyinatlı nəqliyyat vasitəsi, o cümlədən, yol tikinti maşınları, avadanlıq və qurğular alınıb, ümumi gücü saatda 2240 tondan çox olan 33 ədəd asfalt beton zavod istifadəyə verilib. 2003-2013-cü illər ərzində respublikada yeni tikilən, yenidən qurulan, əsaslı təmir olunan yolların uzunluğu 8332 km olub. Bu dövrdə ümumi istifadədə olan avtomobil yollarında 222 yeni körpü və yol ötürücüsü tikilib. İndi isə müqayisə aparaq. Son 12 ildə dövlət büdcəsindən yollara təxminən 8-9 milyard manat ayrılıb. Xarici banklar və kredit təşkilatlarının verdikləri kreditlərlə birlikdə həmin illərdə ölkənin yollarına ayrılan vəsaitlər 10 milyardı üstələyir. Bilrsinizmi bu nə deməkdir? Bu,

regionumuzun Gürcüstan və Ermənistan kimi ölkələrinin azı 3-4 illik büdcəsi deməkdir. Bu qədər vəsaitlə yeni tikilən, yenidən qurulan, əsaslı təmir olunan yolların uzunluğu 8332 km-dən azı ikiqat artıq olmalıydı. Ölkəmizin ən ucqar kəndlərində belə yollara asfalt çəkmək, ən keçilməz dağ çaylarından yüzlərlə körpü tikmək mümkün idi.Bəs, bu mümkünləri namümkün edən nə oldu? Cavab çox sadədir: nəqlyyat sektorunu başına almış özbaşınalıq. Ziya Məmmədovun ölkənin nəqliyyat sisteminə xərclədiyi vəsaitlərlə görülən işlər arasında ciddi və kəskin disproporsiyanın mövcudluğu söylədiklərimizin tədiqi kimi qəbul edilməlidir. Ziya Məmmədov yolların və körpülərin keyfiyyət problemi ilə bağlı istənilən fikri həmişə ağrılı qəbul edib. Hətta bəzi hallarda tənqid söyləyənlərin ünvanına kəskin fikirlər də səsləndirib. Nazir görün, nə deyirdi: "Bakıda tikilən körpülərin keyfiyyətsiz olduğunu söyləyənlərin özləri

keyfiyyətsizdir. Bu körpülər ictimaiyyətin gözü qarşısında inşa olunur. Rəsmi şəkildə bir daha bəyan edirəm ki, körpülər dünya standartlarına uyğun tikilir və bütün texniki parametrlər, memarlıq üslubları qorunur". İndi isə, Ziya Məmmədovun yaddaşını təzələmək üçün ona bir neçə xatırlatma ünvanlayırıq. 2007-ci ildə metronun "20 Yanvar" stansiyası yaxınlığında inşa edilən körpünün açılışından 2 ay keçməmiş altındakı yeraltı keçiddə çat yarandı. Oxşar vəziyyət Ziya Bünyadov prospektindəki yol ötürücüsünün də istifadəyə verilməsindən az sonra yaranmışdı.Bu gün, Bakıda istifadədə olan körpü, yol ötürücüləri və tunellərin demək olar ki, hər birində keyfiyyət problemi yer alır. Halbuki, Ziya müəllim deyirdi: "Körpüləri yenidən inşa edəndə əksər hallarda nəqliyyat intensivliyini, bölgələri nəzərə alaraq təxminən 50-100 ilə bunları kökləyirik və dörd cərgəli körpülər inşa edirik".Hələ o vaxtlar nəqliyyat nazirinin inşa etdiyi körpülərin heç "yetkinlik" yaşına

çatmamış bir əsrlik qozbelə çevrildiyindən danışanların cavabını aqressiv surətdə verməsində bir çaşqınlıq gizlənirdi. Bu çaşqınlığın səbəbi oydu ki, milyardlarla manat vəsaitin yatırıldığı keyfiyyətsiz nəqliyyat infrastrukturunun boynuna yazılan maxinasiyalar üzə çıxa bilərdi. Bu isə Ziya Məmmədovun pafoslu təntənələrinə çox ciddi zərbə vurmuş olardı. Daha bir korrupsiya mənbəyi-avtovağzal biznesi Ölkədə fəaliyyət göstərən avtovağzallar şəbəkəsinin idarə edilməsi prosesində yer alan korrupsiya uzun illər birbaşa nəqliyyat nazirinin yaxın çevrəsinin adına bağlanıb. Söhbət özəl avtovağzallar qanunsuz fəaliyyət göstərməsindən gedir.Yadınızdadırsa, bu faktı vaxtilə Nəqliyyat Nazirliyinin rəsmiləri də etiraf etmək məcburiyyətində qalmışdı. Lakin məsələni özləri üçün sərfəli məcraya daşımağa çalışmışdılar.2009-2013-cü illərdə regionların sosial-iqtisadi inkişaf proqramının yekunlarına həsr olunan müşavirədə nəqliyyat

naziri Ziya Məmmədov hesabat xarakterli çıxışında ölkənin yol-nəqliyyat kompleksi üzrə layihələrin həyata keçirilməsinə müxtəlif mənbələrdən 8,2 milyard manat vəsait sərf olunduğunu söyləmişdi. Nazir həmçinin bldirmişdi ki, "Bərdə, Gədəbəy, Qəbələ, Şamaxı, Xaçmaz, Qax, Quba, Yevlax, İsmayıllı və Goranboyda yeni avtovağzallar tikilib, Qusar, Oğuz, Xudat, Biləsuvar, Ucar və Tovuz avtovağzalları yenidən qurulub. Daşkəsən, Horadiz və Gəncədə isə yeni avtovağzalların tikintisi aparılır". Burda qaranlıq qalan bəzi məqamlara aydınlıq gətirilməsinə ciddi ehtiyac var. Belə ki, cənab nazir hesabatında ölkənin 11 rayonunda tikintisi gerçəkləşdirilmiş avtovağzalların hansı quruma məxsus olduğunu dəqiqləşdirməmişdi.Məsələ ondadır ki, avtovağzallar şəbəkəsinin büdcə vəsaitləri hesabına istifadəyə verildiyini israr edən nazir rayonlardakı avtovağzalların ayrı-ayrı şəxslərin nəzarətində olmasının səbəblərini də

aydınlaşdırmağa borcluydu.Həmin şəxslərin konkret kiminlə hesablaşdığı isə onsuz da heç kəsə sirr deyildi. Bəs, bu gün sürüşmə zonasında,gözümüzün qabağında yerlə-yeksan olma təhlükəsi ilə üzləşmiş Bakı Beynəlxalq Avtovağzal Kompleksinin acınacaqlı durumu necə, kimin boynuna yazılsın, Ziya Məmmədov? Sizin "ZQAN"ın "tərifli" sənət əsəri kimi təqdim edilən obyektin tikintisində yol verilmiş ciddi səhv və pozuntuların əziyyətini niyə sadə vətəndaşlarımız çəkməlidir? Nəqliyyat Nazirliyinin "cəngavər”ləri necə oldu? Nəqliyyat Nazirliyinin Dövlət Avtomobil Nəqliyyatı Xidmətinin fəaliyyətinin təmin edilməsi haqqında dövlət başçısının 20 iyul 2011-ci il tarixli 472 saylı Fərmanı ilə təsdiq edilmiş əsasnaməyə nəzər salanda, bu qurumun üzərinə qoyulmuş konkret vəzifələrin öhdəsindən gələ bilməməsinə təəssüflənirsən. Doğrudan da, Xidmətin rəhbərliyi əlində cəmləşdirdiyi hüquq və nəzarət funksiyalarının sınırlarını çox erkən aşmağa başladı. O gün olmurdu ki, nəqliyyat qoçuları ilə nəqliyyat vasitələrinin sürücüləri arasında biabırçı insidentlər baş verməsin. Axı Xidmətə səlahiyyət verilməmişdi ki, əməkdaşlarına nəqliyyat vasitələrinin nömrələrini açmaq, rüşvət tələb etmək, hətta vətəndaşların şəxsiyyətini aşağılayan hərəkətlərə yol vermək kimi biabırçı tapşırıqlar versin. Lakin bu da son deyildi. Bu gün, o "təəssübkeşləri”ndən bir xəbər-ətər yoxdur. Ziya Məmmədov isə sanki heç nə baş verməyibmiş kimi, bu gün öz sabiq "qoçularının" əməllərinin hesabını verməyə tələsmir. Neyləmək olar, zaman ən yaxşı hakimdir.Son onillikdə Azərbaycan nəqliyyat sistemində Ziya Məmmədov amilinin rolu və yeri ilə bağlı cəmiyyətimizdə kifayət qədər aydın təsəvvür formalaşıb. Bu baxımdan, "Yazırdınız ki, qaçıb?!"-deyə jurnalistlərlə "zarafatlaşan" nəqliyyat nazirinin dövlət

nəzarətinin son dərəcə qaynar "ütüsündən" cəzasız çıxacağı inandırıcı görünmür.

Samir

gundemxeber.az