Sosial infrastrukturun başlıca sahələrindən birinin qaz, enerji təminatı ilə bağlı olması gizlin deyil. Az qala hər gün hansısa ucqar kəndin qazlaşdırlması sorağı gündəmi işğal edir. Artıq işğaldakı bölgələr çıxılmaqla ölkə boyu qazlaşdırılmanın başa çatması hesabatları verilir. Bəs bu qazlaşma hansı vəsaitin hesabına həyata keçirilir? Təbii ki, dövlətin, hökumətin hesabına deyə fikirləşənlər yanılır. Düzdür hesabatda qazlaşmanın, eləcə də digər sosial infrastrukuturun dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitlə gerçəkləşməsi göstərilsə də, reallıqda istehlakçıların cibinə girilməsi acı gerçəkdir. İnsan, istehlakçı hüquqlarını qorumağa borclu olan qurumlar isə susur, ən yaxşı halda xidmət qurumlarının qanunsuz cavablarını təkrarlamaqla yetərlənir. Özəlliklə bölgələrdə əhalinin durumu olduqca ağırdır. Xidmət qurumları isə qanunları, hökumətin qərarlarını gizlədib, vətəndaşları aldadırlar. Kənd yerlərində elə ailələr var ki, işıq, qaz, su verilməməsinə görə yeni tikdikləri evlərinə köçə bilmir. Sözügedən xidmətlərlə təmin olunmağa onlara elə qiymət oxuyurlar ki, əlin üzündə qalır. Axı, dövlət başçısı Ilham Əliyev dəfələrlə bildirib ki, vətəndaşlara texniki şərt və sayğac pulsuz verilir. Nazirlər Kabinetinin (NK) 02.02.2005 tarixli 18 saylı qərarının 7.9 bəndinə görə fiziki şəxslərə texniki şərt və sayğac pulsuz verilir. Xidmət qurumları bu “pulsuzluğa” da çarə tapıb. İndi Layihə-smeta xərcləri adı altında hər abonentdən 250-300 manat və daha çox ödəniş tələb olunur. Maraqldır, birincisi, bu boyda məbləğ haradan qaynaqlanır və ikincisi də, bəs pulsuz texniki şərt nə deməkdir? Belə çıxır, 5-10 metrlik kabelə görə 250 manatlıq layihə-smeta xərci tələb olunur? Qazlaşmaya gəldikdə durum daha acınacaqlıdır.” Azəriqaz” yaxasını qırağa çəkib, podratçı tikinti şirkətilə abonenti-istehlakçını müqavilə başlamağa məcbur edir. Bu şirkətlərin də dini yox, imanı yox, bir də görürsən xidmət haqqı minlərlə manatı keçdi. Yazıq vətəndaş əlini cibinə də sala bilmir, cib axı boşdur!!! Ona görə borca girir, nə bilim kredit götürür və sonda da elə həmin qaz borusundan özünü asır. Sonra da deyirlər intiharlar niyə artır? Gerçəkdə “Azəriqaz” özü podratçı şirkətlə müqavilə bağlayıb qazlaşmanı təmin etməlidir.
Bakıda “Azəriqaz”ın qanunsuzluğu lap pik həddindədir. Baxın, vətəndaş mənzilini “Kombi” sistemilə qızdırmaq üçün bu xidmət qurumundan texniki şərt ala bilmir ki, qurumun vəsaiti yoxdur, istehlakçı əlini cibinə salmalıdır, sayğac məhduddur, təhlükəlidir (halbuki təhlükəsizlik məsələlərinə Fövqəladə Hallar Nazirliyinin müvafiq qurumu cavabdehdir), və sairə və ilaxır bu kimi bəhanələr. Yəqin elə buna görə dövlət başçısı “Azəriqaz”ı səlahiyyətlərinin bir hissəsindən məhrum etdi. Əlil-istehlakçıların hüquqları qanunla qorunsa da, ”Azəriqaz” “Əlillərin sosial müdafiəsi haqqında” qanunun 31-37-ci maddələrinin tələblərinə də sayğısızlıq sərgiləyir. İqtisadiyyat Nazirliyi,Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin müvafiq qurumları isə buna görə sanksiya tətbiq etməyə tələsmir. Bu sətirlərin yazarı tikilməkdə olan fərdi yaşayış evinin qaz, su, telefon, işıqla təminatı üçün müraciət edəndə bütün bu xidmət qurumları öz vəsaitim hesabına işə girişəcəklərini bildirdilər. Çox yazışmadan sonra işığın çəkilməsinə nail olsam da, su xidməti tamam susur, telefon xidməti haqq tələb edir, ”Azəriqaz” isə bu sahədə lisenziyası olan tikinti şirkəti tapıb (??) onunla müqavilə bağlamağın vacibliyini bildirir.”Azəriqaz”dan Harun Vahabov Bakı şəhərində fərdi yaşayış evinin tikintisinin qazlaşdırılmasına 2016-cı ildə vəsait ayrılmadığını vurğulayaraq, öz hesabıma çəkilişdən sonra sayğacla təmin olunacağıma söz verib.
Bir sözlə, qazlaşdırma, telefonlaşma-sosial infrastrukturla təminat istehlakçıların öz hesabına gerçəkləşir. Daha doğrusu gerçəkləşmir. Nədən hesabda axı pul yoxdur! Xidmətin “ASAN”a verilməsi də problemi çözmür. Bu xidmət qurumu da vətəndaşı “Azəriqaz”a ünvanlayır ki, layihə-smeta xərcləri barədə məlumatı təqdim etsin. Görəsən, xidmət qurumlarının vətəndaşın vəsaiti hesabına xidmətçilik etməsinə son qoyulacaqmı?
MƏĞRUR BƏDƏLSOY