Qarabağ əlilləri, ümumi əlillər və onların yaxınları, eləcə də ictimaiyyət nümayəndələri müavinətlərin artırılması məqsədilə ölkə rəhbərliyinə müraciət ünvanlamaq üçün imzatoplama kampaniyasına başlayıb.

Bu barədə virtualaz.org saytına Qarabağ Əlilləri və Veteranları Cəmiyyəti İctimai Birliyinin Nəsimi rayon şöbəsinin rəhbəri Əhməd Rəhmanov bildirib. O deyib ki, I qrup uşaqlıqdan əlillərə, xüsusilə baş-beyin, onurğa zədələnmələri və əzələ distorfiyası səbəbindən dayaq-hərəkət aparatı funksiyalarının pozulması nəticəsində zədə alanlara, eləcə də digər səbəblərdən əlil olmuş azyaşlılara, I qrup əmək stajı olmayan ümumi səbəbdən əlillərə verilən müavinətin məbləği 60 manat 50 qəpik təşkil edir. Bu isə minimum yaşayış məbləği üçün nəzərdə tutulmuş məbləğdən iki dəfə azdır: “Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının müvafiq müddəalarına əsasən (III fəsil. Əsas insan və vətəndaş hüquqları və azadlıqları. Maddə 24. İnsan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının əsas prinsipi; Maddə 25. Bərabərlik hüququ; Maddə 26. İnsan və vətəndaş hüquqlarının və azadlıqlarının müdafiəsi; Maddə 27. Yaşamaq hüququ və s.) isə bu, uşaqlıqdan əlillərin, eləcə də I qrup əmək stajı olmayan ümumi səbəbdən əlillərin yaşamaq hüququnun birbaşa pozulması halıdır. Belə ki, bir ayda 60 manat 50 qəpiklə yaşamağın qeyri-mümkün olmasını sübut etmək üçün iqtisadi araşdırmaya da ehtiyac yoxdur. I qrup əlillərin mövcud sağlamlıq problemlərini də nəzərə alsaq, bu müavinətin məbləği onların ehtiyacları olduğu tibbi xidmətlərinin və dərman ləvazimatlarının ödənilməsini də təmin etmir”.

Ə.Rəhmanov qeyd edib ki, I qrup Qarabağ əlilləri də daxil olmaqla bütün növ I qrup əlillərin kənar şəxslərin köməyinə ehtiyacı olması bir faktdır. Lakin mövcud qanunvericilikdə I qrup əlillərə qulluq edən şəxslər üçün heç bir ödəniş nəzərdə tutulmayıb. “Əlilliyin və uşaqların sağlamlıq imkanları məhdudluğunun qarşısının alınması, əlillərin və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların reabilitasiyası və sosial müdafiəsi haqqında” qanunun (25 avqust, 1992-ci il tarixli, 284 №-li) 45-ci maddəsinə (Evdə xidmət (qohumluq münasibətindən asılı olmayaraq I qrup əlilə (əlillik səbəbindən asılı olmayaraq), sağlamlıq imkanları məhdud uşağa qulluq edən şəxsin bu qulluq müddəti onun ümumi əmək stajına daxil edilir. Qüvvədə olan “Əmək pensiyaları haqqında” qanuna əsasən isə əmək pensiyalarının təyin edilməsi, sosial sığorta stajının müəyyən olunması, əmək pensiyası sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi, baxılması və saxlanılması Qaydaları”nın təsdiq edilməsi barədə “Əmək pensiyaları haqqında” qanuna əsasən əmək pensiyalarının təyin edilməsi, sosial sığorta stajının müəyyən olunması, əmək pensiyası sənədlərinin rəsmiləşdirilməsi, baxılması və saxlanılması qaydalarının 3.3.1. bəndi (I qrup əlilə və ya sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşağa qulluq edilməsi müddəti, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada onları saxlamağa borclu olan valideynlərin, bunlar olmadıqda isə qulluq olunanın üzərində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada təyin edilmiş qəyyumların (himayəçilərin) sığorta stajına bu barədə tərtib olunmuş müayinə aktı əsasında daxil edilir.) daha əvvəl istinad etdiyimiz qanununun 45-ci maddəsi ilə təzad təşkil edir. Buna görə də I qrup əlillərə qulluq müddətin əmək stajı kimi qeydiyyatdan keçməsində problemlər yaranır”.

Təşkilat rəhbəri deyir ki, I qrup uşaqlıqdan əlilə qulluq edən ananın işləməsi əksər hallarda fiziki baxımdan qeyri-mümkün olduğundan onlar əsasən iş stajına malik olmur və nəticədə sadalanan qaydalar onlara tətbiq edilmir. Beləliklə də qanunun bu maddəsinin icrasında çətinlik yaranması bu maddənin işləməməsinə səbəb olur: “Bütün qanunvericiliyi nəzərə alaraq ümumi səbəbdən əlillərin, o cümlədən uşaqlıqdan əlillərin pozulmuş hüquqlarının bərpa edilməsi, onların yaşamaq hüququnu və həyat keyfiyyətinin yaxşılaşdırılmasını təmin etmək məqsədilə onlara verilən müavinətin ən azı yaşayış minimumu məbləğinə uyğunlaşdırılmasını, eləcə də bütün növ I qrup əlillərə qulluq göstərən şəxslərin də həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq məqsədilə həmin şəxslərə minimum yaşayış məbləğində müavinət ödənilməsi məsələsinin müvafiq qanunverici və icraedici orqanlarda müzakirə edilərək həll edilməsini xahiş edirik”.