Vətəndaşlar deyir ki, korrupsiya ilə mübarizə başlayandan hər şeyin qiyməti qalxıb.

“Ünvanlı sosial yardım 6 ay müddətinə veriləndə iki dəfə, 1 il müddətinə veriləndə bir dəfə almışam. 6 ay müddətinə veriləndə 4 ayını rayonun Sosial Müdafiə Mərkəzinin işçiləri götürürdü, iki ayı mənə verilirdi.

1 illik müddətə verilən vaxt korrupsiya ilə mübarizə söhbəti ortaya çıxdı. Mən il ərzində almalı olduğum yardımı tam aldım. Ancaq sonra mənim kimilər üçün başqa əngəllər yaratdılar”.

Bunu virtualaz.org saytının müxbiri ilə söhbətində Xaçmazın Qusarçay kəndinin sakini Samir Əliyev deyib.



S.Əliyev 3 azyaşlı uşaq böyüdür. Günəmuzd fəhləlik edir. Gündəlik qazancı 6-10 manat civarındadır. 9 aydır ki, ailənin üzünü ağ edən 101 manat ünvanlı sosial yardımdan məhrum olub.

Ehtiyac içində birtəhər yaşayan ailə başçısının özünü dinləyək: “O adamların ki sosial yardımının üstündən özlərinə götürə bilməmişdilər, növbəti dəfə sosial yardım üçün sənədlərini təqdim edəndə qəbul etmədilər. Onlardan biri də mənəm. Keçən ilin fevral ayında Xaçmaz Rayon Sosial Müdafiə Mərkəzindən növbəti dəfə sənədlərimi toplamağımı tapşırdılar. Mən də sənədləri yığıb təqdim etdim. Dedilər, haradasa ev tikmisən, onun da çıxarışını gətirməlisən. Mən də bildirdim ki, yarımtikili bir otaqdır, hələ heç tam tikib başa çatdırmamışam. Həm də çıxarış üçün rüşvət istəyirlər. Rüşvət verməyə pulum olsaydı, sosial yardım üçün sizə yalvarmazdım ki...”

Müsahibimiz ailə vəziyyətinin ağırlığından gileylənir: “Səhər alaqaranlıqda evdən çıxıram, gedirəm biri üçün maşına daş yükləyirəm, biri üçün yük daşıyıram, başqasına başqa iş görürəm. Qısası, qara fəhləlik edirəm. Axşam düşəndə də evə qəpik-quruşla qayıdıram. Uşaqlarım körpədir, ikisi bağçaya, biri məktəbə gedir. Baxanda ürəyim ağrıyır, çünki onları saxlaya bilmirəm. Əvvəllər sovxoz evində qalırdıq, dedilər torpağın var, get tik, yaşa. Bizi o evdən də çıxardılar. Küçədə qalmamaq üçün borc-xərclə bir otaq tikib içinə yığışdıq. Bu, mənim yardımdan məhrum olmağıma əsas verirmi?”

S.Əliyev deyir ki, hər dəfə Xaçmaz Rayon Sosial Müdafiə Mərkəzinə gedəndə sənədlərini özünə qaytarıb bildirirlər ki, köhnəlib, apar təzələ, gətir: “Mən Qusarçaydan Xaçmaza getməyə yolpulu tapmıram. Bunlar elə bil məni ələ salıblar. Get o sənədi təzələ, get bu sənədi təzələ... Axırda da gördülər hara qədər desələr gedirəm, dedilər get təzə tikdiyin otağın sənədini gətir”.

* * *

İmişlidə yaşayan Süleyman İsgəndərov isə deyir ki, keçən il rüşvət boyun olub deyə ona 110 manat ünvanlı sosial yardım təyin ediblər. Vəd elədiyi rüşvəti verməkdən boyun qaçıranda elə bilib müfəttişləri aldatmaqla “qabağa düşüb”.

Bu il də müfəttişlər S.İsgəndərovdan qisas alıblar - ona... cəmi 14 manat ünvanlı sosial yardım təyin etməklə kifayətləniblər.

“İmişli Rayon Sosial Müdafiə Mərkəzinin rəis müavini dedi ki, yardımın 6 aylığı mənim, 6 aylığı sənin. Mən də razılaşdım. Dedi ki, kartı səndən almıram, sənə etibar edirəm, ancaq sən də kişi kimi sözündən qaçma. Aybaay karta oturan pulu aybaay da gətir ver mənə. Mən də bir ay verdim, qalan ayları vermədim. Cınqırı da çıxmadı. Əvəzində bu il mənə 14 manat sosial yardım ayırdılar. Ağzımı açanda da dedilər, atan-anan təqaüd alır, sənə bundan artıq yardım düşmür” - deyə ailə başçısı və 3 övlad sahibi olan S.İsgəndərov bildirir.

Maraqlıdır, ata-anası təqaüd alan kasıb vətəndaşa ünvanlı sosial yardım düşmürmü?

Hüquqşünas Namizəd Səfərov virtualaz.org saytının bu sualına cavabında dedi ki, ayrıca ailə təsərrüfatı olduğuna görə valideynlərinin təqaüdünün onun ailə büdcəsinə heç bir aidiyyəti yoxdur.



Hüquqşünas həmçinin ünvanlı sosial yardım üçün tələb olunan sənədlərdən danışır: “Tələb olunan sənədlər ailə tərkibi haqqında arayış, ailədəki həddi-buluğa çatmamış uşaqların doğum haqqında şəhadətnamələri, iş yerindən əməkhaqqı haqqında arayış, işləmirsə, yaşadığı ərazi üzrə Məşğulluq Mərkəzindən bu barədə arayış, yaşadığı ərazi üzrə MİS, yaxud icra nümayəndəliyindən yaşayış yeri haqqında arayış, bir də yaşadığı ərazi üzrə Sosial Müdafiə Mərkəzinə ərizədir. Mənzilin çıxarışının ünvanlı sosial yardımla heç bir əlaqəsi yoxdur. Belə bir sənədin tələb olunması qanunsuzdur və süründürməçilik məqsədi daşıyır”.

N.Səfərov hesab edir ki, 2 il əvvəl korrupsiya ilə mübarizə söhbəti ortalığa çıxanda adamlar əvvəl sevindilər, sonra zənlərində yanıldıqlarını dərk etdilər: “Çünki vəziyyət əksinə oldu. İndi ünvanlı sosial yardım üçün gedən adamdan ikiqat rüşvət tələb olunur. Müraciət edənə bildirirlər ki, bilirsənmi, bundan əvvəl mümkün idi, indi mümkün deyil, daha artıq risk tələb edir və sair. Elə “daha artıq riskə” görə də əvvəlki dələduzluqlarını vətəndaş üçün ikiqat qiymətə edirlər”.

Qeyd edək ki, son iki ildə sosial müdafiə mərkəzləri işçilərinin rüşvət alarkən iş başında yaxalandıqları ilə bağlı müntəzəm xəbərlər də yayılıb. Ancaq ünvanlı sosial yardım üçün müraciət edənlərin giley-güzarlarından belə görünür ki, bu həbslər sadəcə görüntü üçündür. Ən azı keçmiş nazir Füzuli Ələkbərovun zamanında belə idi. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə indi yeni adam başçılıq edir. Səlim Müslümovun bu sahədəki vəziyyəti dəyişə bilib-bilməyəcəyi qarşıdakı aylarda bəlli olacaq. Yeni nazirə bu sahədəki bərbad vəziyyəti düzəltmək üçün işləmək, ünvanlı sosial yardım almaq istəyənlərə isə yalnız gözləmək qalır...