Bu günlərdə Türkiyənin əczaçılıq firmaları yeni təşəbbüslə çıxış ediblər. Türkiyə mətbuatının məlumatına görə, bu ölkədə dərman istehsalı ilə məşğul olan şirkətlərin rəhbərləri toplantı keçiriblər. Yığıncağın əsas məqsədi isə dərmanların qiymətinin artırılması ilə əlaqədar müzakirələr aparmaq və son qərarla bağlı hökumətə müraciət etmək olub. Toplantıda qeyd olunub ki, son 10 ildə Türkiyə iqtisadiyyatında bir neçə dəfə artım olub. İqtisadiyyatın sürətli inkişafı ilə paralel Türkiyədə istehsal olunan bir çox məhsulların da qiyməti qalxıb. Amma əczaçılıq sektorundakı qiymətlər neçə illərdir ki, sabit olaraq qalır. Şirkət rəhbərləri hesab ediblər ki, mövcud qiymət siyasəti əczaçılıq sektorunda yeni texnologiyaların tətbiqinə, istehsalın və işçilərin əmək haqlarının artırılmasına imkan vermir. Bu baxımdan hesab edirlər ki, Türkiyədə digər sahələrlə yanaşı əczaçılıq sektorunda da qiymət siyasətinə yenidən baxılmalıdır. Toplantının yekunu olaraq şirkət rəhbərləri qiymət siyasətinə yenidən baxılması üçün hökumətə müraciət ediblər.
Qeyd edək ki, hazırda Azərbaycan apteklərində Türkiyənin bir çox şirkətlərinin müxtəlif adda dərmanları satılır. Türkiyə istehsalı olan dərmanlara ölkəmizin bütün apteklərində rast gəlmək mümkündür. Türkiyə İxracatçılar və İdxalatçılar İttifaqının məlumatına əsasən, türk mallarının ən çox ixrac edildiyi ölkələr Azərbaycan, İraq, ABŞ, Liviya, Misir və Fələstindir. İxrac əməliyyatlarında ən çox yüngül, qida və kimya sənayesinin məhsulları, elektrotexnika malları və başqa daha böyük çəkiyə malikdir.

Bəs Türkiyə istehsalı olan dərmanların qiymətinin qalxması Azərbaycanın əczaçılıq bazarında ciddi bahalaşmaya gətirib çıxara bilərmi?
Ümumiyyətlə, Azərbaycanın dərman bazarında qiymətlərlə bağlı vəziyyət və Türkiyə istehsalı olan dərmanların bahalaşacağına münasibət necədi?

Ekspert və dərman şirkətləri ilə söhbətimizdən məlum olur ki, dərman bazarında qiymət dəyişiklikləri baş verir. Yəni qiymət artımları ilə yanaşı, enmələrə də rast gəlmək mümkündür. Ancaq Türkiyə istehsalı olan dərmanların qiymətinin qalxması ciddi bahalaşmaya səbəb ola bilər.
“Avromed” MMC-nin baş direktor müavini Şəhla Mahmudova Hafta.az-a deyib ki, ilin əvvəlində istehsalçı şirkətlərlə birillik (və ya çox illik) müqavilə bağlayarkən qiymətlər həmin müqavilələrdə öz əksini tapır və müqavilənin qüvvədə olduğu müddətdə qiymətlərdə dəyişiklik adətən edilmir: “Ötən illə müqayisədə yalnız Fransa və Bolqarıstan şirkətlərindən (hər ölkədən bir şirkət olmaqla) aldığımız bəzi məhsullarda cüzi qiymət artımı olub. Qısamüddətli müqavilələr əsasında MDB ölkələrindən gətirdiyimiz məhsulların qiymətində il ərzində orta hesabla 5-10 faiz artım ola bilir. Onu da xüsusi vurğulamaq istərdim ki, MDB ölkələrindən alınan məhsulların maya dəyəri baha deyil. Biz qiymət artımı dedikdə bir manatdan aşağı olan qiymətdən danışırıq. Bu da öz növbəsində hər məhsulun üzərinə gələn bir neçə qəpik deməkdir ki, bunun da istehlakçıya birbaşa təsiri olmaya da bilər. Həmin artım xammalın dəyəri, valyuta kursu və bazardakı tələbatla bağlı olur”.
Onun sözlərinə görə, təmsil olunduğu şirkət dərmanları yalnız Avropa, Amerika, Asiya və MDB ölkələrindən idxal etmir: “Yerli bazardan da məhsul alırıq. Yerli bazardan aldığımız məhsulların qiyməti qalxarsa, sözsüz ki, bu bizim satışımıza da təsir edir. Daha bir məqamı da nəzərinizə çatdırmaq istərdim ki, mənim yuxarıda qeyd etdiklərim yalnız “Avromed” şirkətinə aid məlumatlardır. Bizdən başqa bazarda 100-ə yaxın digər distributor şirkətləri fəaliyyət göstərirlər. Onların qiymətlərindəki dəyişikliklər fərqli səbəblərdən ola bilər”.
Onun sözlərinə görə, konkret olaraq Türkiyə istehsalı olan dərmanların qiymətində artım olmayıb.

“Zəfəran” şirkətlər qrupunun meneceri Elçin Əliyev Hafta.az deyib ki, Azərbaycanda dərmanların satış qiyməti vahid tarifə söykənmir. Qiymətlər şirkət və ya aptek tərəfindən müəyyən edilir. Ona görə də hər bir aptek eyniadlı məhsulu ayrı-ayrı qiymətə sata bilirlər. O ki qaldı qiymətlərin qalxıb-qalxmadığına, E.Əliyev bildirib ki, hansısa dərmanın qiymətində artım və ya azalma həmişə olur. Bu ildə belə vəziyyətlər yaranıb: “Bu il bəzi dərmanların qiymətində artım osa da, azalmalar da baş verib. Yəni ucuzlaşan, bahalaşan dərmanlar da var. Ancaq bu, konkret olaraq nəyə görəsə bağlı deyil”.
O, yeni təşəbbüs olan eyniadlı dərmanların müxtəlif apteklərdə vahid qiymətə satılması siyasətini də dəstəklədiklərini deyib.
Hafta.az-a danışan tibb üzrə elmlər doktoru, professor Adil Qeybulla hesab edir ki, Türkiyədə dərmanlar istehsal olunan yerdə qalxarsa, bu, Azərbaycan bazarına da öz təsirini göstərər və xeyli qiymət artımına səbəb ola bilər: “Çünki dərmanın üzərinə gömrük haqqı, nəqliyyat xərci gəlir. Bundan başqa, idxalçılar da dərman preparatlarının üzərinə müəyyən məbləğdə qiymət qoyurlar. Ona görə də Türkiyədə dərmanın istehsal qiymətinin qalxması daxili bazara da öz təsirini göstərəcək. Beləliklə, Azərbaycanın əczaçılıq bazarında onsuz da əhalinin cibinə uyğun olmayan dərmanların qiymətinin daha bahalaşması müşahidə oluna bilər ki, bu da məqəsdəuyğun deyil”.
A.Qeybulla həmçinin deyir ki, sığorta təbabətinin tətbiq olunmasının vacibliyi bu məsələdə də öz sözünü deyir: “Çünki belə olan halda əksər dərmanlar müalicəyə daxil ola və həkim reseptilə buraxılan dərmanların xərci sığortanın üzərinə düşər. Amma bizdə hələ ki, sığorta təbabəti olmadığından bu məsələ vətəndaşların üzərinə düşür”.