"İşgəncələr Əleyhinə Araşdırmalar Mərkəzi” 2022-ci ilin aprel ayına dair hesabat yayıb.

Bu barədə GundemXeber.Az-a mərkəzdən məlumat verilib. 

Bildirilir ki, hakimiyyət aprel ayında da ənənəsinə sadiq qalaraq, ifadə və sərbəst toplaşmaq azadlığını boğmaqda davam edib: "Belə ki, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 49-cu və "Sərbəst toplaşmaq azadlığı haqqında” Qanunun 5-ci maddələrinin tələblərini kobud surətdə pozaraq, AXCP-nin  4 aprel tarixində Ukraynaya dəstək mitinqinə, ADRP-nin isə 12 aprel tarixindəki piketinə icazə verməyib. Azərbaycanda sərbəst toplaşmaq hüququ son iki ildə qeyri-rəsmi olaraq qadağan olunub".

Mərkəz hesab edir ki, regionlarda insan hüquq və azadlıqları daha bərbad vəziyyətdədir: "Hətta ictimai-siyasi fəaliyyətdən kənar, siyasi proseslərdə iştirak etməyən, sadə insanların işgəncələrə, repressiyalara, qeyri-insani rəftara məruz qalmaları da getdikcə artmaqdadır. Təəssüflər olsun ki, o kateqoriyaya aid insanların hüquqlarını müdafiə etməyə Mərkəzin resursları imkan vermir. 

Azərbaycanda Ombudsman institutu formal xarakter daşıyır, insan hüquqlarına dair real mənzərəni əks etdirən hesabat yaymır. Milli Məclisin İnsan Hüquqları Komitəsi hüquqları pozulan, işgəncəyə, repressiyaya məruz qalan vətəndaşların müraciətlərinə cavab vermir, onların hüquqlarının bərpası istiqamətində heç bir təşəbbüs göstərmir". 

"Mərkəz milli qanunvericiliyin tələblərinə əsasən, daxili işlər və ədliyyə nazirliklərinin müvəqqəti saxlanma və cəzaçəkmə müəssisələrində işgəncə, repressiya hallarına dair monitorinqin keçirilməsini dəfələrlə xahiş etsə də, icazə verilməyib. Əksinə ədliyyə naziri, məhkəmə hüquq şurasının sədri Fikrət Məmmədov bir azda irəli gedərək, açıq məhkəmə proseslərində hüquq müdafiəçiləri, jurnalistlərin iştirakına əsassız olaraq hakimlər vasitəsilə maneələr yaratdırır.

 Azərbaycanda demokratik təsisatların inkişafından danışmaq isə sadəlövhlük olardı. Əksinə demokratiya, insan hüquq və azadlıqlarının təmin olunması istiqamətində çalışan real vətəndaş cəmiyyəti institutları sıradan çıxarılıb. Hakimiyyət özünə yaxın, hesabatlı olmayan QHT-ləri ofis və maliyyə qaynaqları ilə təmin edərək, onlardan vətəndaş cəmiyyəti institutlarının inkişafının görüntüsünü yaratmaq istəyir. Ölkədə isə gerçək mənzərə budur ki, qanun pozuntuları, hüquqi nihilizm davam edir və hər gün daha da acınacaqlı vəziyyət alır", - deyə açıqlamada bildirilir.

Beləliklə, Mərkəz aprel ayı ərizində baş verən hüquq pozuntuları və qanunsuzluqları xronoloji ardıcıllıqla təsbit edib: 

"02.04.2022-ci il. Siyasi məhbus Polad Aslanovun cəza çəkdiyi 1 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsində müəssisə rəhbərliyi tərəfindən ardıcıl olaraq təzyiqlərə məruz qalıb. Mərkəz hesab edir ki, qeyri-insani rəftar hərəkətlərinin tez-tez tətbiq edilməsi, digər cəza çəkən şəxsə məhbusun  döydürülməsi heç də təsadüfi deyil. Bu, siyasi sifarişdir və məqsəd Polad Aslanovu günahsızlığını sübut etmək üçün apardığı mübarizədən çəkindirməkdir.

02.04.2022-ci il. Ölkə ictimaiyyəti tərəfindən "Tərtər qətliamı" kimi tanınan hadisə ilə bağlı yeni faktlar ortaya çıxıb. Bunları ictimailəşdirən media qurumlarına və ictimai şəxslərə qarşı isə təzyiqlər edilir. 2017-ci ildə Azərbaycan ordusunda hərbçilərin başına gətirilmiş amansız işgəncələrlə bağlı "Azerfreedom” İnternet Televiziyasında danışan zərərçəkmiş Nemət Məhərrəmov deyib ki, Baş Prokurorluğun idarə rəisi Kamal Qılıncovun da hərbçilərə işgəncə verənlərin yanında olub. O, bu çıxışından sonra hədələndiyini bildirir. Ona hədələrin (070) 643-20-11 nömrəli telefon nömrəsindən gəldiyini bildirir.

- Baş Prokurorluğun idarə rəisi Kamal Qılıncovun adı 2020-ci ildə Tovuz rayonunda yandırılaraq xüsusi amansızlıqla qətlə yetirilmiş 10 yaşlı Nərmin Quliyevanın işində də keçir. Gəncə Ağır Cinayətlər Məhkəməsində keçirilən məhkəmə prosesində şahidlər ifadələrində qeyd edirlər ki, Kamal Qılıncov onlara hədə-qorxu altında günahsız ittiham olunan, istintaq zamanı ağır işgəncələrə məruz qalan İlkin Süleymanova qarşı yalan ifadə vermələrini tələb edib.

05.04.2022-ci il. Müsavat Partiyası Gənclər Təşkilatı İdarə Heyətinin üzvü Əziz Məmiyev ona qarşı davamlı şəkildə, uzun müddət edilən təqib, şəxsi həyata müdaxilə və təhdidlərin qarşısının alınmasıyla bağlı Daxili İşlər Nazirliyinə dəfələrlə müraciət etməsinə baxmayaraq, heç bir nəticə olmamışdır. Bundan sonra Əziz Məmiyev cəmiyyətin, hüquq mühafizə orqanlarının diqqətini ona qarşı edilən təhdid və təqiblərə yönəltmək üçün Daxili İşlər Nazirliyinin qarşısında sivil qaydada etiraz aksiyası keçirtməyə cəhd edib, lakin polis əməkdaşları tərəfindən çox kobudluqla qarşılaşıb və dərhal saxlanılaraq Bakı Şəhəri Baş Polis İdarəsinə aparılıb. Bir müddət orda saxlanılıb, qeyri-insani rəftara məruz qaldıqdan sonra sərbəst buraxılıb.

06.04.2022-ci il. Azərbaycan hakimiyyəti SSR dövründə siyasi fikir daşıyıcılarına qarşı tətbiq edilən insanları psxioloji dispanserlərə yerləşdirmə metodlarını davam etdirir. Belə ki, tanınmış ictimai xadim Əli Azərli hakimiyyəti ardıcıl və sərt tənqid etdiyi üçün Nəsimi Rayon Məhkəməsinin qondarma və siyasi sifarişlə qəbul etdiyi qərarına əsasən, Bakı şəhəri 2 saylı Psixiatrik Kliniki Xəstəxanasına yerləşdirilib. Əli Azərinin həyat yoldaşının verdiyi məlumata əsasən, hakimiyyət onun həyat yoldaşını qanunsuz yerləşdirdiyi klinikanın saxta həkim rəyləri vasitəsilə müalicə adı altında həmin klinikadan buraxmaq istəmir.

07.04.2022-ci il. Hakimiyyət ona qarşı müxalifətdə dayanan siyasi fəalların ailə üzvlərinə qarşı da ayrı-seçkilik edir. Belə ki, hakimiyyətdən uşaqpulu tələb etdiyinə görə şərlənərək, siyasi motivlə 10 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmiş AXCP fəalı Aqil Hümbətovun anadangəlmə autizm xəstəsi olan kiçik yaşlı oğluna Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi müavinət vermir. Bununla bağlı siyasi məhbus Aqil Hümbətovun həyat yoldaşı Aygün Hümbətova Daxili İşlər Nazirliyinin qarşısında etiraz aksiyası keçirən zamanı KİV vasitəsilə aidiyyəti qurumlara  müraciət edib. 

08.04.2022-ci il. Azad İstehlakçılar Birliyinin sədri, hüquq müdafiəçisi Eyyub Hüseynov genetik modifikasiya olunmuş ərzaq məhsulları, insan orqanizmi üçün təhlükəli olan qida məhsullarının hazırlanmasına, əkilməsinə və istifadə edilməsinə icazə verən qanunun Milli Məclis tərəfindən qəbul edilməməsi üçün bir neçə ictimai təşkilatla birlikdə apardığı ictimai kampaniyaya görə Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin İctimai Şurasının iclasında iştirak edərkən Agentliyin rəhbərliyi tərəfindən təzyiqlərə və qeyri-insani rəftara məruz qalıb.

12.04.2022-ci il. Azərbaycan Demokratik və Rifah Partiyası Rusiyanın Ukraynada törətdiyi qətliama etiraz etmək məqsədiylə Rusiya Federasiyasının Bakıdakı səfirliyi qarşısında saat 15:00-da piket keçirtmək istəyib. Lakin Nəsimi Rayon Polis İdarəsinin əməkdaşları dinc aksiyaya kobud müdaxilə edərək piket iştirakçılarını səfirliyin qarşısına toplanmasına imkan verməmiş və piketi kopud şəkildə dağıtmışdır.

15.04.2022-ci il. Azərbaycan Respublikasının cənub bölgəsində fəaliyyət göstərən və  ofisi Masallı rayonunda yerləşən "cənub.az” internet saytının rəhbəri, ölkənin tanınmış ictimai xadimi Zahir Əmənov aprelin 13-də Masallı Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Şahin Məmmədovun sifarişi əsasında həmin rayonun Polis İdarəsi tərəfindən Cinayət Məcəlləsinin 182.1-ci maddəsiylə qurama cinayət işi açılaraq həbs olunmuşdur. Lakin ölkə ictimaiyyətinin etirazından və bir qrup tanınmış mətbuat nümayəndələrinin daxili işlər naziri Vilayət Eyvazova müraciət etməsindən sonra həmin iş nazirin şəxsi nəzarətinə götürülmüş və 2 gün sonra Zahir Əmənovun işi polis nəzarətinə verilməklə sərbəst buraxılmışdır. Mərkəz olaraq jurnalistin istintaqını izləməkdə davam edəcəyik.

15.04.2022-ci il. Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri Əli Əliyev dediyi bir fikrə, sözə görə iki dəfə Yasamal Rayon Məhkəməsi tərəfindən azadlıqdan məhrum edilmişdir. Belə ki, Əli Əliyev eyni hal üzrə, başqa-başqa hakimlərin icraatında və ayrı-ayrı ittihamçıların xüsusi ittiham qaydasında Cinayət Məcəlləsinin 147.1-ci maddəsinin tələbinə əsasən, verdiyi şikayətlərə görə birinci ittihamçının şikayətinə əsasən 13 yanvarda 5 ay, ikinci ittihamçının şikayətinə görə isə 15 apreldə 1 ay muddətinə Yasamal Rayon Məhkəməsinin siyasi sifarişlə çıxartdığı hökmlərlə azadlıqdan məhrum edilmişdir.

15.04.2022-ci il. Gəncə Şəhər İcra Hakimiyyətinin keçmiş başçısı Elmar Vəliyevə qarşı sui-qəsddə təqsirləndirilən, Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi tərəfindən ömürlük azadlıqdan məhrum olunan Yunis Səfərov və 18-20 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmiş digər 9 nəfərin Apelyasiya Məhkəməsində Mərkəz tərəfindən müşahidə aparılmışdır. Məhkəmə prosesində uzun müddətə azadlıqdan məhrum edilmiş 9 nəfərin vəkilləri müdafiə etdikləri təqsirləndirilən şəxslərin əməllərində cinayət tərkibi olmadığı üçün onlara bəraət verilməsini məhkəmədən xahiş ediblər. Prosesdə ömürlük azadlıqdan məhrum edilmiş Yunis Səfərov çıxış edərək cinayətin baş vermə səbəbini kimi Elmar Vəliyevin Gəncədə törətdiyi cinayətlərə hüquq mühafizə orqanları tərəfindən baxılmamasını əsas gətirib. O cinayəti tək törətdiyini bildirərək digər təqsirləndirilən şəxslərin bu işdə heç bir iştirakının olmadığını vurğulamışdır. Lakin məhkəmə vəkillərin əsaslı bəraət tələblərinə əhəmiyyət verməmiş və Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi tərəfindən verilmiş hökmü qüvvədə saxlamışdır.

20.04.2022-ci il. Mərkəz regionlara səfərləri çərçivəsində - Masallı rayonunda bir qrup hüquqları pozulan şikayətçilərlə görüşüb. Görüşdə iştirak edən şikayətçilər Masallı Rayon Polis İdarəsinin ozbaşınalığından, qanunsuz təqib və hədə-qorxulardan şikayətləniblər. Bundan başqa, Masallı rayonunda fəaliyyət göstərən vətəndaş cəmiyyəti insititutları sıxışdırılır və onların dövlət qurumlarına olan müraciətlərinə əhəmiyyət verilmir.

21.04.2022-ci il. Almaniyadan deport edilən, siyasi fəal Samir Aşurova qarşı cinayət məcəlləsinin 126.2.4-cü maddəsiylə qurama cinayət işi açılaraq barəsində Nizami Rayon Məhkəməsi tərəfindən 4 ay müddətinə həbs qətimkan tədbiri seçilib. (buna qədər Almaniyadan deportasiya edilmiş digər dörd nəfər də qurama narkotika ittihamı ilə həbs edilib) Samir Aşurov 19.04.2022-ci il tarixində saxlanılan zaman Nizami Rayon Polis İdarəsinin əməkdaşları tərəfindən ağır işgəncələrə məruz qalıb.

22.04.2022-ci il. Bakı Apellyasiya Məhkəməsində Vətəndaş və İnkişaf Partiyasının sədri Əli Əliyevin məhkəmə hazırlıq prosesində müşahidə aparmaq üçün iştirak etmək istəyən hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərov məhkəmənin giriş hissəsində polis zorakılığına və işgəncəyə məruz qalaraq 28-ci Polis Bölməsinə aparılmışdır. Mərkəzin sədri Fikrət Cəfərli dərhal Daxili İşlər Nazirliyinin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin sözçüsü Elşad Hacıyevlə əlaqə yaradaraq Rüfət Səfərova qarşı edilən qanunazidd hərəkətləri pisləmişdir. Bundan sonra hüquq müdafiəçisi sərbəst buraxılmışdır.

22.04.2022-ci il. Vəkil Ramil Rüstəmov hüquqlarını müdafiə etdiyi və hazırda Bakı Apelyasiya Məhkəməsində prosesi davam etdirilən təqsirləndirilən şəxs Abdullayev Bəhruz Elman oğlu ilə görüşməsinə saxlanıldığı 2 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsinin rəhbərliyi tərəfindən qanunsuz olaraq icazə verilməyib.

23.04.2022-ci il. Siyasi fəal Bəxtiyar Hacıyev bir qrup maskalı şəxs tərəfindən 4-5 saat müddətinə oğurlanaraq ağır işgəncəyə və qeyri-insani rəftara məruz qalıb. Bəxtiyar Hacıyevi oğurlayan maskalı şəxslər ondan daxili işlər naziri Vilayət Eyvazov və cəmiyyətdə hakimiyyət tərəfindən himayə edilən şəxs kimi tanınan ictimai fəal Fuad Muradov haqqında sosial şəbəkələrdə tənqidi postlar yazmamasını tələb ediblər. Cinayət hadisəsi 21 aprel axşam saatlarında baş versə də, Bəxtiyar Hacıyev 23 aprel tarixində ictimayiləşdirib. Mərkəz bununla bağlı bəyanatla çıxış etmiş və həmin bəyanatı beynəlxaq təşkilatlara, diplomatik korpuslara da göndərmişdir.

25.04.2022-ci il. Azərbaycan Demokratik və Rifah Partiyasının İdarə Heyətinin üzvü Hüseyn Məlikov siyasi fəal Bəxiyar Hacıyevə qarşı törədilmiş cinayətə etiraz edərək, "Facebook” sosial şəbəkəsində yazdığı statuslara görə Bakı Şəhəri Baş Polis İdarəsinə çağrılaraq xəbərdarlıq edilib.

25.04.2022-ci il. Milli Məclisin deputatı Etibar Əliyev şərəf və ləyaqətinin alçaldılması tələbi ilə Binəqədi Rayon Məhkəməsində mülki qaydada tanınmış jurnalist, keçmiş siyasi məhbus Xural TV internet kanalının rəhbəri Əvəz Zeynallıya qarşı iddia qaldırıb və Xural tv internet kanalının bağlanmasını, 11000 (on bir min) manat təzminat tələb edib. Əvəz Zeynallı da qarşılıqlı iddia verib ki, öncə Etibar Əliyev onu və başçılıq etdiyi internet televiziyasını təhqir edib, şərəf və ləyaqətini alçaldıb. Məhkəmə hər iki iddiaları icraata götürərək ekspertizaya göndərilməsi barədə qərar çıxarıb. Mərkəz olaraq prosesi izləməkdə davam edəcəyik.

27.04.2022-ci il. Prezident Administrasiyasının qarşısında bir qrup şikayətçinin şikayətini işıqlandıran, peşə fəaliyyətini yerinə yetirən jurnalistlər "Azad Söz" internet kanalının əməkdaşı Vüsalə Hacıyeva və "Kanal-13" internet kanalının əməkdaşı Günel Əliyeva Administrasiyanın mühafizə xidmətinin əməkdaşları tərəfindən zorakılığa, qeyri-insani rəftara məruz qalıblar, çəkiliş aparatı vasitəsi kimi istifadə etdikləri telefonları əllərindən alınaraq çəkdikləri material silinib.

29.04.2022-ci il. Vəkil Cavad Cavadovun  hüquqlarını müdafiə etdiyi təqsirləndirilən şəxs  Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsi tərəfindən sifarişli hökmlə 10 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmiş, keçmiş baş prokuror, sabiq səfir Eldar Həsənovla görüşməsinə saxlanıldığı 9 saylı Cəzaçəkmə Müəssisəsinin rəhbərliyi tərəfindən qanunsuz olaraq icazə verilməyib.

29.04.2022-ci il. "İşgəncələr Əleyhinə Araşdırmalar Mərkəzi" 22 mart 2021-ci ildə işğaldan azad edilmiş, Kəlbəcər rayonunda N saylı Hərbi hissədə həqiqi hərbi xidmətdə olan zaman qətlə yetirilmiş əsgər İlkin Zöhrabovun Tərtər Hərbi Məhkəməsində keçirilən növbəti məhkəmə prosesində müşahidə aparıb.  

Məhkəmədə ifadə verən şahid Samir İbrahimov işi aparan müstəntiq Elşən Mürsəlovun istintaq zamanı təzyiq altında ondan aldığı ifadəsindən imtina edib və bildirib ki, istintaq zamanı özünü işgəncə və digər təzyiqlərdən qorumaq üçün müstəntiqin istədiyi ifadəni verib. 

Qətlə yetirilmiş əsgər İlkin Zöhrabovun anası Səriyyə Zöhrabova əvvəlki məhkəmə proseslərində öldürülmüş oğlunun xidmət etdiyi Hərbi hissənin mayoru Rövşən Qəribovun məhkəmə zalında ona zor tətbiq etdiyini bildirib. 

O qeyd edib ki, "Tərtər qətliamı”nda hakim olmuş İlqar Quliyevin, işgəncələrdə adları keçən müstəntiq Elşən Mürsəlovla hərbi hissənin zabiti Rövşən Qəribov imkan vermir ki, əsl cinayətkar üzə çıxsın. Oğlu öldürülmüş ana Səriyyə Zöhrabova 44 günlük vətən müharibəsində medallarla təltif olunmuş oğlunun cinayət işinin yenidən istintaqa qaytarılmasını tələb edir. Mərkəz olaraq məhkəmə prosesini izləməkdə davam edəcəyik".

GUNDEMXEBER.AZ