Svetlana Qamova
“Nezavisimaya qazeta”, 25.02.2021

İrəvanda baş nazir Nikol Paşinyanın istefasını tələb edən mitinqlər ilk dəfə baş vermir. Ancaq Cümə axşamı gününə, fevralın 25-ə qədər bu, mülki etirazlar idi və indi hadisələr hərbi çevrilişə bənzəyir. Ordu küçələrdə müxalifətə qoşulub. Baş Qərargah Paşinyanı hökumətlə birlikdə istefaya dəvət edib. Bu, Latın Amerikası xuntasını xatırladan, Ermənistanın mülki hökumətinə qarşı ilk mütəşəkkil hərbi əməliyyatdır. Paşinyan getməkdən imtina edir. Axşam saatlarında millət vəkillərinin çağırıldığı parlament hadisələrin mərkəzinə çevrilib. Məclis binası tikanlı məftillər və polislə əhatə olunub.
“Parlaq Ermənistan” və “Çiçəklənən Ermənistan” partiyalarının təşəbbüsü ilə fevralın 25-də Milli Məclisin növbədənkənar iclası çağırılıb. Bunu Cümə axşamı “Çiçəklənən Ermənistan”ın parlament fraksiyasının katibi Arman Abovyan bildirib. Onun sözlərinə görə, ölkədəki mövcud vəziyyətlə əlaqədar növbədənkənar iclas çağırılır. İclasın yerli vaxtla saat 18.00-da başlayacağı açıqlanıb. Ancaq yazı çapa gedərkən, Milli Məclisin iclası hələ keçirilməmişdi.
Tikanlı məftillərlə yüklənmiş polis maşınları əməkdaşlarla birlikdə Ermənistanın qanunverici orqanının binasına, habelə Dəmirçyan küçəsi tərəfdən binanın girişinə yaxınlaşıb. Müxalifət də ora toplaşıb.
“Vətəni Qurtarma Hərəkatı”ndan baş nazir vəzifəsinə namizəd olan Vazgen Manukyan deyib: “Problemimiz həll olunana qədər heç yerə getməyəcəyik”. O bildirib ki, Paşinyan çox sərt açıqlamalar verib, eyni zamanda, sonrakı məsləhətləşmələr üçün ona qarşı çıxanlarla görüşməyə hazırdır. “Biz sərt tənqidçilər deyilik, onu Vətən xaini, minilliyin düşməni kimi qəbul edirik. Hakimiyyət məsələsinə Milli Məclisdə qərar veriləcək, buna görə də, qərargahımız burada yerləşəcək. Odur ki, hər iki tərəfdə barrikadalar olan küçəni tamamilə bağlayın. Burada qalacağıq, qoy gəlsin və tələblərimizi ona diktə edəcəyik və necə getməsini də söyləyəcəyik”.
Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargahı baş nazir Nikol Paşinyan və hökumətin dərhal istefasını tələb edən bəyanat verdikdən sonra millət vəkilləri parlamentin səhər saatlarında toplanmasına qərar veriblər.
“Silahlı Qüvvələrin Baş Qərargahı uzaqgörən olmayan və əsassız səbəblərdən, sırf şəxsi və iddialı hisslər əsasında, Ermənistan Respublikasının dövlət maraqları nəzərə alınmadan , Silahlı Qüvvələr Baş Qərargah rəisinin birinci müavininin vəzifəsindən azad edilməsinə qəti etirazını bildirir. Bundan sonra Ermənistanın baş naziri və hökuməti böhranlı və erməni xalqı üçün taleyüklü vəziyyətdə yetərli qərar qəbul etməyə qabil deyil. Uzun müddətdir ki, Ermənistan Silahlı Qüvvələri mövcud hakimiyyət tərəfindən Silahlı Qüvvələrin nüfuzdan salınmasına yönəlmiş hücumlara səbirlə dözür, lakin hər şeyin öz həddi var”, – deyə bir sıra yüksək səviyyəli ordu rəsmilərinin imzaladığı bəyanatda deyilir.
“Mövcud vəziyyətlə əlaqədar olaraq Ermənistan Silahlı Qüvvələri Ermənistan Respublikası baş naziri və hökumətinin istefasını tələb edir, eyni zamanda, övladları Vətəni və Artsaxı müdafiə edərək ölən insanlara qarşı güc tətbiq etmədən çəkinməyə çağırır”, – deyə “Novosti Armenii” Baş Qərargahın bəyanatından sitat gətirir.
Ermənistan polisi baş nazir və hökumətin istefası tələbinə qoşulub.
İrəvanın mərkəzində başqa bir mitinq toplanıb – bu dəfə orduya dəstək olmaq üçün. Etirazlar genişlənib.
Bu məqamda ölkənin Müdafiə Nazirliyi açıqlama verib. O, Baş Qərargahın açıqlaması ilə üst-üstə düşməyib.
Ordu kimə dəstək verəcək: Baş Qərargaha, yoxsa Müdafiə Nazirliyinə?
Müdafiə Nazirliyinin müvafiq bəyanatında deyilir: “Ordu siyasətdən kənar bir qurumdur və Silahlı Qüvvələri hər hansı bir silahlı qarşıdurmaya cəlb etmək cəhdləri qəbuledilməzdir. Hər belə cəhd Ermənistan Respublikasının sabitliyini və təhlükəsizliyini təhdid edir. Ermənistan Müdafiə Nazirliyi bu cür hərəkətlərə adekvat cavab verəcək”.
Ancaq baş nazirin istefası çağırışları səslənməyə davam edib. “Çiçəklənən Ermənistan” Partiyasının siyasi şurası Paşinyandan xoşluqla getməsini istəyib. “Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyanı ölkəni vətəndaş müharibəsinə sürükləməyə və çevrilişsiz istefa etməyə çağırırıq”, – partiyanın açıqlamasında deyilir.
Keçmiş prezident Robert Köçəryanın ofisi həmvətənlərini ordunu dəstəkləməyə çağırıb. “Müharibədə məğlub olanlar və torpaqlarını təslim edən səlahiyyətlilər getməlidir. Bu, milli dirçəlişimizin ilk zəruri zəmanətidir – bu günümüzün vacib şərtidir”.
Paşinyan “Facebook”-da Onik Qasparyanın Ermənistan Silahlı Qüvvələri Baş Qərargah rəisi vəzifəsindən azad edilməsi üçün lazım olan sənədləri imzaladığını bildirib. Ancaq prezident Armen Sarkisyan Qasparyanın istefası ilə bağlı fərmanı imzalamağa tələsməyib.
Bu ərəfədə Baş Qərargah rəisinin birinci müavini Tiran Xaçatryan işdən qovulub.
Ermənistanın Baş Prokurorluğu Konstitusiya quruluşunu müdafiə edib. Baş Prokurorluq qeyd edib ki, Silahlı Qüvvələr Baş Qərargahının 25 fevral tarixli açıqlamasında yer alan risklər, ictimai və sosial platformalardakı müzakirələr və onlara verilən şərhlər daxili sosial və siyasi sabitliyin pozulması üçün ilkin şərtlər yaradıb. Mümkün hərəkətlər, hesablanmamış qərarlar və addımlar dövlətin və xalqın təhlükəsizliyi baxımından gözlənilməz, fəlakətli nəticələrə, qanunun aliliyi və Konstitusiya quruluşuna qarşı yönəlmiş ən ciddi təhdidlərə səbəb ola bilər. “Prokurorluq ölkədəki asayişin qorunmasına nəzarət edəcək və mümkün cinayət təzahürlərinin müəlliflərini cinayət məsuliyyətinə cəlb edəcək”.
Kreml Ermənistandakı vəziyyətə təpki verib. “Biz Ermənistandakı vəziyyətin inkişafını narahatlıqla izləyirik. Bunu müstəsna olaraq Qafqazdakı çox vacib və yaxın müttəfiqimiz olan Ermənistanın daxili işi hesab edirik”, – deyə Cümə axşamı Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskov bildirib.
Bu zaman Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan tərəfdarlarını İrəvanın Respublika meydanına toplaşmağa çağırıb. “Past.am” yazır ki, millət vəkilləri, nazirlər və qubernatorlar insanların toplanması prosesinə cəlb olunub. Onlar müxtəlif dövlət idarələrinin işçilərini meydana çıxmağa məcbur ediblər. Lakin, Past.am saytının yazdığına görə, bir çox nazirlik işçisi “Nikol Paşinyanın toqquşma təşəbbüslərini dəstəkləməkdən” imtina edərək istefa məktubları yazırlar.
Ermənistan Milli Təhlükəsizlik Xidməti (MTX) vətəndaşları təxribata uymamağa çağırıb. MTX açıqlamasında milli təhlükəsizliyi təhdid edən hərəkətlərdən çəkinməyə çağırıb və hər hansı bir qanunsuz hərəkətin hüquq-mühafizə orqanlarından adekvat cavab alacağı xəbərdarlığı edib.
Açıqlamada deyilir: “Vətəndaşlarımızı təxribat xarakterli hərəkətlərə uymamağa, asayişə riayət etməyə və sayıq olmağa çağırırıq. ER-in dövlət idarəetmə orqanları öz funksiyalarını tam yerinə yetirirlər. Milli Təhlükəsizlik Xidməti bu cür mümkün hərəkətlərin Ermənistan Respublikasının təhlükəsizliyini təhdid edə biləcəyi barədə xəbərdarlıq edir və hər hansı bir addım dövləti zəiflətmək üçün xüsusi bir niyyət kimi qəbul edilə bilər. Milli Təhlükəsizlik Xidməti, səlahiyyətləri daxilində, Ermənistan Respublikasının suverenliyini və təhlükəsizliyini, ərazi toxunulmazlığını təmin etmək və qorumaq üçün vəziyyətdən irəli gələn lazımi tədbirləri görməyə davam edir”.
Ermənistanın Vatikandakı keçmiş səfiri Mikael Minasyan “Facebook” səhifəsində yazıb: “Nikol Ərdoğanın ssenarisinə uyğun hərəkət edir”. Minasyan qeyd edib: “Düşünürəm ki, indi insanların toplanması təqlidi başlayacaq… Bu mitinq zamanı və ya bundan sonra baş nazir fövqəladə vəziyyət, komendant saatı tətbiq etməyə çalışacaq. Bir sözlə, Ərdoğanın etdiyi hər şeyi edəcək, çünki Ermənistanın vilayətləşmə prosesi lazımi mərhələlərə malikdir. Bu alınacaq? Əlbəttə, yox. Ancaq bu müddət ərzində hamımız bir daha xalqın xainlərini görəcəyik. İndi tələb olunan və ya insanları kolleksiyada iştirak etmək üçün göndərmək istəyi ilə çağırılan bütün iş adamlarına xəbərdarlıq edirəm: adamları ora göndərirsinizsə, sonra yanımıza heç kimi xahiş-minnətə göndərməyin. Gələcəyiniz, övladlarınız və ölkəmiz bu gün verəcəyiniz qərardan asılıdır”.
Erməni Kilsəsi vətəndaşları qarşıdurmalardan çəkinməyə çağırıb.
Xatırladaq ki, Paşinyanın istefasının tərəfdarları ilə yanaşı, onu dəstəkləyən vətəndaşlar da Cümə axşamı İrəvanda mitinq keçiriblər. Paşinyan, Ermənistan paytaxtının mərkəzinə gedən tərəfdarlarının bir qisminə rəhbərlik edib.
İrəvan 1917-ci ilin Petroqradını xatırladır.
Baş verənləri Rusiyanın ictimai-siyasi “Telegram” kanalları müəllifləri də yaxından izləyib. “Ankaranın Ermənistandakı hadisələrə maraqlı reaksiyası, – deyə “Meister” qeyd edib. – Türkiyənin xarici işlər naziri Mevlut Çavuşoğlu erməni hərbçilərinin hərəkətlərini kəskin şəkildə qınayıb və onları “dövlət çevrilişinə cəhddə” günahlandırıb. “Tarixi düşmən”dən gələn bu cür səciyyələr ermənilər arasında yalnız orduya rəğbət hissini artıracaqdır.
Göründüyü kimi, türklər onsuz da Paşinyanı dəfn etdiklərini düşünür və cavab verəcəyinə inanmırlar. Bu cür bəyanatların məqsədi gələcək Ermənistan hakimiyyət orqanlarının beynəlxalq səviyyədə tanınmasını bir qədər çətinləşdirməkdir”.
“Exo Moskvı” radiostansiyasının baş redaktoru Aleksey Venediktov kanalında belə bir fikir söyləyib ki, ordu indi Paşinyanı qovarsa və yeni seçkilərə qədər nizamı bərpa etmək üçün daimi və ya müvəqqəti bir hökumət təyin edərsə, bu, postsovet məkanında ilk kanonik hərbi çevriliş olacaq. Bu vəziyyətdə, ordunu siyasətdən kənar saxlayan sovet ənənəsinə zidd olaraq, ölkə hərbçilərin siyasi moderator və nəzarətçi rolunu oynadığı Yaxın Şərq, Cənub-Şərqi Asiya və Cənubi Amerika dövlətlərinin nüfuzlu klubuna girəcək./Anaxeber.info/

Tərcümə: Strateq.az