Elton Məmmədov və Adil Əliyev savaşının pərdəarxası

Fevralın 23-də Bakıdakı “Sərhədçi” İdman Olimpiya Mərkəzində keçirilmiş K-1 döyüşləri üzrə “World Max Final Four” yarışı ilə bağlı qalmaqal baş verib.
Xəbər verdiyimiz kimi, belə bir yarışın təşkilindən Azərbaycan Kikboksinq Federasiyası (AKF) kəskin narazılığını bildirib. Səbəb kimi K-1-in kikboksinqin bir növü olması göstərilib. AKF rəhbərliyi bu turnirin nə etik çərçivələrə, nə də müvafiq qanunlarımıza uyğun olduğunu iddia edir. Hətta federasiya prezidenti Adil Əliyev öz “facebook” səhifəsində K-1 “World Max Final Four”u qondarma yarış adlandırıb: “Bir daha rəsmən bəyan edirəm: belə bir guppultulu ad verilən qondarma turnirin AKF-lə heç bir bağlılığı yoxdur. Nə federasiya, nə də federasiya nəzdindəki idmançılar bu turnirdə iştirak edəcəklər. Birincisi, bizi məramı və hədəfi bəlli olmayan turnirə nə dəvət edən, nə də bizimlə məsləhətləşən olub. Deputat həmkarım Elton Məmmədovun oğlu Elnur Məmmədovun keçirdiyi turnir nə etik çərçivələrə, nə də müvafiq qanunlarımıza uyğundur. Bu ona bənzəyir ki, kimsə yeni yaradılan Azərbaycan Qolf Federasiyasının icazəsini və rəyini nəzərə almadan Bakıda hansısa qolf turniri keçirir. Görəsən, bu federasiyanın həmin qondarma turnirə münasibəti necə olar?”
Turnirdən təqribən 1 ay öncə isə “Sərhədçi”nin direktoru Rövşən Kərimovun vəzifəsindən kənarlaşdırıldığına dair xəbər yayılıb. Qeyri-rəsmi məlumatlara əsasən, Kərimov AKF-in rəsmi razılıq sənədi olmadan təşkilatçılara yarış üçün icazə verməyəcəyini bildirib. Onun israrlı davranışı sonda işini itirməsi ilə nəticələnib.

K-1 nə deməkdir?
Wikipedia məlumatlarında göstərilir ki, K-1 1993-cü ildə karate-kyokuşinkayın davamçısı Kadzuyosi İsiyi tərəfindən əsası qoyulmuş Yaponiya şirkətidir. Bu şirkət kikboksçular arasında ağır (1993-cü ildən), orta ağır (1993 – 1995), ikinci orta (1995), birinci orta (2002-ci ildən), birinci orta yüngül (2010-2011), orta yüngül (1997) çəkilərdə, gənclər arasında, turnirdənkənar döyüşlərin təşkili ilə məşğul olub, 100 kq-dək və 100 kq-dan yuxarı çəkilərdə çempionluq titulları uğrunda döyüşlər təsis edib. K-1 Yaponiya kikboksinqində aparıcı təşkilata çevrilib və 2000-ci illərdə K-1 termini tez-tez kikboksinqin bir bölməsinin adı kimi işlənib. Buna Ümumdünya Həvəskar Kikboksinq Təşkilatında da rast gəlinib.
K-1 yarışlarında müxtəlif kontakt döyüş növlərinin nümayəndələri birləşdirilmiş qaydalarla yarışa bilərdilər. K hərfi isə kikboksinq, karate və kunq-funu simvolizə edirdi. Qaydalar 1960-cı ildə Yaponiyada inkişaf edən və tayboksun modifikasiya olunmuş variantı sayılan “Yaponiya kikboksu”ndan götürülmüşdü. Zaman keçdikcə qaydalarda dəyişiklik edilib, raundların sayı 5-dən 3-ə endirilib, klinç vəziyyətində hərəkətlərə ciddi məhdudiyyətlər qoyulub.
Lakin 2011-ci ildə mülkiyyətində K-1-in yer aldığı FEG (Fighting and Entertainment Group) konserni bankrot olub. K-1 həmin il cəmi 2 turnir keçirib ki, bunların da hər ikisi Yaponiyada baş tutub və beynəlxalq yarış olmayıb. Əsas “Qran-pri” (ağır və birinci orta çəkidə) döyüşləri isə keçirilməyib. 2012-ci ildə isə yeni investorların dəstəyi ilə şirkətin dirçəlişi başlanılıb.
K-1-in rəsmi internet səhifəsində isə bu növün dünyada ən maraqlı, nüfuzlu və əyləncəli brendlərdən sayıldığı vurğulanır: “K-1 brendi peşəkar kikboksinq idmanının sinonimidir. Bu yarış dünyanın ən yaxşı idmançıları arasında keçirilir və hazırda 38 ölkədə geniş yayılıb”.

“Qısqanclıq və şəxsi prinsiplərdən irəli gələn yanaşma”
Göründüyü kimi, K-1 peşəkar kikboksinq yarışı sayılır. Bakıda keçirilmiş turnirdə Elnur Məmmədov K-1-in Azərbaycan və Yaxın Şərq üzrə rəsmi nümayəndəsi, “Best of the Best” promouşnının rezidenti, Avropa çempionu kimi təqdim olunub. Tədbirə fəxri qonaq qismində K-1 brendinin sahibi Mayk Kim və “K-1 Global Holding”inin direktoru Ned Kuruç qatılıb. Onlar yarışın yüksək səviyyədə təşkil edildiyini bildirib, idmançılara uğurlar arzulayıblar.
Turnirin reqlamentinə əsasən, əsas görüşlərdən əvvəl reytinq döyüşləri keçirilib. Bu döyüşlərin əksəriyyətində azərbaycanlı idmançılar müxtəlif ölkələrdən olan rəqibləri ilə üz-üzə gəliblər. Gecənin əsas döyüşlərində Buakav Bançamek (Tailand) Sunq Hyunq Lini (Cənubi Koreya), Enriko Keh (Almaniya) isə Şeyn Kempbelli (Kanada) yenib. Rinqdə 2015-ci ildə Bakıda keçiriləcək I Avropa Oyunlarının loqosu nümayiş etdirilib. Yarış təkcə “İdman Azərbaycan” telekanalı ilə deyil, dünyanın 80-dək telekanalı vasitəsilə 150-dən çox ölkəyə canlı yayımlanıb.
Bütün bunlar onu göstərir ki, “World Max Final Four”un final mərhələsinin Bakıda keçirilməsi üçün təkcə “K-1 Global Holding”dən deyil, Gənclər və İdman Nazirliyindən də razılıq alınıb. Elə isə niyə AKF belə bir yarışın təşkilindən narazıdır?
Elnur Məmmədov mətbuata açıqlamasında bildirib ki, bu, qısqanclıq və şəxsi prinsiplərdən irəli gələn yanaşmadır: “K-1 “World Max Final Four” Azərbaycanda idmanın bu növünün inkişafına töhfə oldu. Yüksək səviyyədə keçirilən mötəbər yarışda K-1 brendinin sahibi Mayk Kim, məşhur Badr Hari, tailandlı ulduz idmançı Buakav Bencamek iştirak etdi. Kim mətbuat konfransında K-1 brendinin Azərbaycanda rəsmisi kimi bizi tanıdığını dedi. Mötəbər yarış dünya mediasının diqqət mərkəzində oldu. Məşhur televiziyalar, saytlar Azərbaycandan və bu turniri işıqlandırdılar. Biz Azərbaycan idmanının inkişafı üçün çalışırıq. Bəziləri K-1 World Max kimi mötəbər yarışın Bakıda yüksək səviyyədə təşkilinə qısqanclıqla yanaşır. Şəxsi prinsipdən irəli gələrək, K-1 kimi yarışın yüksək təşkilatçılığını etiraf etmək istəmirlər. Hər kəsi həqiqəti qəbul etməyə və ədalətli olmağa dəvət edir, Azərbaycanda peşəkar idmanın inkişafına dəstək olmağa çağırıram”.

Azər Həsənsoy: “O boyda hay-küy saldılar, amma adi turnir keçirdilər”
Lakin K-1 yarışları ölkəmizdə ilk dəfədir keçirilmir. Hələ 2008-ci il martın 1-də Bakıda “Avropa Qran-prisi” təşkil olunub. Yarış K-1 Max versiyası üzrə 70 kq-dək çəkiyə malik 8 idmançı arasında baş tutub. Amma həmin vaxt K-1-in Azərbaycandakı nümayəndəsi Azər Həsənsoy olub. Vaxtilə AKF-ə rəhbərlik etmiş Həsənsoy deyib ki, indiyədək ölkəmizdə 3 dəfə bu növ üzrə beynəlxalq yarış keçirib. O, fevralın 23-də baş tutan yarışın ilk dəfə təşkil edilməsinə dair fikirlərə qarşı çıxıb. Həsənsoyun sözlərinə görə, AKF-in yeni nizamnaməsində göstərilib ki, bu qurum peşəkar kikboksinq yarışlarını da keçirə bilər: “Əslində kikboksinqin bir növü də K-1-dir. Lakin bu növ üzrə yarış həvəskarlar arasında təşkil olunur. Düzdür, Bakıda K-1 üzrə peşəkar döyüşlər keçirildi. Amma Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyatdan keçən nizamnaməsində AKF-in peşəkarlar arasında döyüşlər təşkil etməyə icazəsinin olduğu göstərilib. Bu barədə federasiyanın yeni rəhbərliyi nizamnaməyə əlavə edib. Ümumiyyətlə, Azərbaycanda hər şey dövlət və ictimai rəhbər orqanlar tərəfindən tənzimlənir. Döyüş növlərindən kikboksinq, kontakt və muay-taya rəhbərliyi isə AKF edir. Bunlara uyğun olan digər peşəkar yarışlar təşkil edərkən, müəyyən razılaşma olmalıdır. Çünki idmançılar, yarış vaxtı çalışan digər şəxslər həm də federasiya əməkdaşlarıdır. İdmanda xaotiklik yaratmaq olmaz. Mənə elə gəlir ki, bu yarışı keçirənlər doğru eləməyiblər, onlar federasiyaların hər hansı biri ilə işləsəydilər, daha yaxşı olardı”.
Son yarışın təşkilatçılığı barədə də danışan Həsənsoy bildirib ki, bu, heç də öncədən vəd edildiyi qədər yüksək səviyyədə keçirilməyib: “O boyda hay-küy saldılar. Amma yarış adi turnir səviyyəsində oldu. Mənim keçirdiyim K-1 yarışı isə rəsmi “8-lik” formasında Avropa çempionatının seçmə turniri idi. Ümumiyyətlə, hazırda K-1 demək olar ki, ölüb, yoxdur, tam iflasa uğrayıb. Əvəzində dünyanın məşhur kikboksçularının iştirakı ilə “Glory” adlı liqa yarışları yüksək səviyyədə keçirilir. İndi o cavan oğlan (Elnur Məmmədovu nəzərdə tutur – red.) K-1-i diriltmək istəyir. Amma bunu sistemli, AKF, Gənclər və İdman Nazirliyi ilə birgə etsəydi, daha yaxşı olardı. Mən hakim rolunu oynamaq istəməzdim. Lakin hərə bir istiqamətə getsə, Azərbaycan idmanında parçalanma baş verə bilər. Bu da kiçik ölkə üçün yaxşı hal deyil”.

Gənclər və İdman Nazirliyi rəsmisi “Şərhsiz” dedi
Nazirliyin idman şöbəsinin müdiri Mirkamil Rəhimov bildirib ki, K-1 peşəkar kikboksinq yarışıdır. Bu halda, K-1 World Max Final Four”u AKF-in yox, federasiya ilə heç bir bağlılığı olmayan şəxsin keçirməsini nazirlik rəsmisi belə izah edib: “Məgər pis yarış idi? Ölkəmizdə idmanın inkişafına dəstək məqsədilə təşkil olunmuşdu. Yüksək səviyyədə də keçdi. “Sərhədçi”nin direktoru heç də belə bir yarışa razılıq verməməsi səbəbindən işini itirməyib. Rövşən Kərimov sərəncama göndərilib və yəqin ki, yeni işlə təmin olunacaq”.
“Hər kəs istədiyi növ üzrə yarış keçirmək istəsə, nazirlik razılıq verəcəkmi?” sualına isə Rəhimov “Xeyr” cavabı verib. Əvəzində o, “Elə isə Elnur Məmmədova niyə icazə verildi?” sorğusunu şərhsiz buraxıb.