Hakimiyyət daxilində mühüm gərginlik

Son zamanlar ətrafından qaranlıq dumanlar əskilməyən nəqliyyat naziri Ziya Məmmədovun ən böyük iş ortağı olan Hafiz Məmmədovun da biznes fəaliyyəti “laxlayıb”. İspaniyanın “Atletiko Madrid” klubunun formasında Azərbaycan odunu yandıran şirkətin yolunda qırmızı işıq yandırılıb. Belə ki, nüfuzlu beynəlxalq reytinq şirkətləri “Baghlan” qrupunun reytinqini aşağı salıblar. Standart&Poor s və “Fitch Ratings” agentlikləri Hafiz Məmmədovun şirkətlər qrupunun defolt həddində olduğunu açıqlayıblar. Məlumatda bildirilir ki, “Baghlan” qrup 150 milyonluq kredit çərçivəsində növbəti ödənişi həyata keçirməyib. “Fitch Ratings” şirkətin ötən ilin dekabrında planlaşdırılan, lakin həyata keçirilməyən təmin edilmiş istiqrazların gözlənilən B-(EXP) emissiya reytinqini geri çağırıb. Buna görə də reytinq şirkəti artıq mövcud emitentə-“Baghlan” qrupa reytinq vermir və onunla bağlı təhlil aparmır. “Baghlan”ın reytinqinin aşağı salınması borc öhdəlikləri üzrə ödənişlərin həyata keçirilməməsinin nəticəsidir. Agentlik qeyd edir ki, “Baghlan” Qrupu 2013-cü il dekabrın 27-də istiqrazlar üzrə 19 milyon dollar həcmində faiz ödənişini həyata keçirməyib. 2014-cü il martın 7-də isə 8 milyon dollar həcmində kiçik bir ödəniş olunub. Odur ki, reytinq şirkətləri “Baghlan”ın iqtisadi fəaliyyəti haqqında kifayət qədər məlumat əldə edə bilmədiklərindən onun uzunmüddətli kredit reytinqini B (sabit) dərəcəsindən RD (məhdud defolt) həddinə endiriblər.
“Baghlan” beynəlxalq kredit reytinqinə düşən ilk Azərbaycan şirkəti olduğunu iddia etsə də onun bu kateqoriyada mövqelərini qoruması elə də uzun çəkmədi. Hafiz Məmmədovun “Baghlan”ı beynəlxalq səviyyədə nüfuzunu itirdi. Təkcə ölkədə deyil, Avropada da məhşur olan Hafiz Məmmədovun şirkətlərinin defolt həddində olması onun vəziyyətinin heç də yaxşı olmadığını göstərir. Ümumiyyətlə, geniş anlamda defolt terminindən istənilən növ borc öhdəliklərindən imtina hallarında istifadə edilir. Bu termin həm də bankrotluq anlamının sinonimi kimi də işlədilir. Nüfuzlu beynəlxalq reytinq şirkətlərinin “Baghlan”ı bu kateqoriyaya aid etməsi Məmmədov ortaqlarının (Ziya-Hafiz) iqtisadi durumunun gərginliyindən xəbər verir. 2007-ci ildə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində Hafiz Məmmədov tərəfindən yaradılmış “Baghlan” Azərbaycanın ən böyük məmur-oliqarxlarından olan Ziya Məmmədovun ən yaxın partnyorudur. Hər iki şəxsi uzun illərin iş ortaqlığı birləşdirir. Hər iki ailə arasında çox sıx işgüzar əlaqələr var və Ziya Məmmədov bir çox biznes layihələrini məhz Hafkanın şirkətləri vasitəsilə həyata keçirib. Ziya Məmmədovun təşəbbüsü ilə “Baghlan” Qrup dövlət tərəfindən həyata keçirilən bir çox iri və bahalı layihələrin icrasına cəlb olunub. Bakı Beynəlxalq Avtovağzalının tikintisi zamanı nəqliyyat naziri ilə Hafiz Məmmədov müştərək fəaliyyət göstəriblər. Avtovağzalın tikintisi “Baghlan Group”-a daxil olan Arcon MMC və Ziya Məmmədovun oğlunun rəhbərlik etdiyi ZQAN Holdinq tərəfindən həyata keçirilib.
Bakının küçələrində şütüyən London taksiləri də biznes ortaqların birgə layihəsinin məhsuludur. Bakıda mövcud olan taksi biznesinin böyük hissəsi-təqribən 85 faizi “Baghlan”-a məxsusdur. “Baghlan Group”-a daxil olan Bakı Taxi MMc-nin parkında ən azı 1000 London taksisi var. Ümumilikdə isə qrup paytaxtın sərnişin daşıma bazarında 20 faiz payı olan avtobus şirkətinə də malikdir. Hər biri 28 min dollara alınan bu taksilərin alınması üçün heç bir tender təşkil olunmadığı üçün onların alınması məhz Ziya Məmmədovun biznes tərəfdaşına “həvalə olunub”. “Baghlan Group”-a daxil olan Transgate şirkəti Bakıda xəttə çıxan 2400 sərnişin avtobusunun 500-nə sahibdir. Təkcə avtobus sərnişin daşımasından şirkətin illik gəliri 22 milyon manatdan çoxdur. Taksi biznesindən əldə olunan gəlirin illik məbləği isə 10 milyon manatı üstələyir. “Baghlan Group” dəmir yolu daşınmalarında da xüsusi çəkiyə malikdir.
Nəqliyyat Nazirliyinin çəkdiyi magistral yollarda da “Baghlan”ın izləri yetərincədir. 2008-ci ildən indiyə qədər ayrılmış 1 milyard manat dəyətindəki yol layihələrində də Nəqliyyat Nazirinin ortağının öz payı var. Təbii ki, biznes sahəsində yolları bir olan ortaqlar gəlirli yol çəkilməsi sahəsində də işbirliyini unuda bilməzdilər. Məmmədovları birləşdirən sahələr içərisində tikinti sektoru və idmanın da xüsusi yeri var. Belə ki, Hafiz Məmmədovun prezidenti olduğu Bakı
Futbol Klubunun fəxri sədri Anar Məmmədovdur. Klubun rəsmi sponsorları isə Baghlan, Bank of Azerbaijan və ZQAN Holdiqdir.
Göründüyü kimi, nəqliyyat naziri səlahiyyətlərindən istifadə edərək öz biznes ortağını demək olar ki, nəzarətində olan bütün sahələrdə yetərincə “dəyərləndirib”. Nazirliyin bütün bahalı layihələrində Hafiz Məmmədovun adı yer alır. Hər iki biznes tərəfdaş Azərbaycanın nəqliyyat sektorunu aralarında bölüşməyi bacarıblar. Lakin son zamanlar ölkədə başlanan anti-nurçu kompaniyası çərçivəsində Ziya Məmmədovun işləri heç də yaxşı getmir. Məlum olub ki, nazirlik sistemində kifayət qədər Hizmət hərəkatının nümayəndəsi toplanıb. Həmçinin nazirin oğlunun adı Gülən tərəfdarlarının əsas maliyyə qaynaqlarından biri kimi çəkilir. Bəzi məlumatlarda Ərdoğanın hakimiyyətə təqdim etdiyi “nurçu dosyesində” Ziya Məmmədovun da adının yer aldığı bildirilir. Belə çətin məqamda onun əsas biznes tərəfdaşının adının beynəlxalq qalmaqalda hallanması nazirə növbəti zərbə sayıla bilər. Görünən odur ki, Ziya Məmmədovun ətrafında çevrə getdikcə daralır. Nəqliyyat nazirinin biznes imperiyasının çökdürülməsi istiqamətində işlər sürətləndirilib. Yəqin ki, bu onun vəzifə kürsüsündə də sonunu gətirən əsas səbəb olacaq.
NICAT