Azərbaycanda inqilabı Rusiya edir ya ABŞ? ATƏT-ə hücumun səbəbi barədə şok faktlar

Bir müddət əvvəl ABŞ-ın Milli Demokratiya İnistutunun (MDİ) rəhbəri Aleks Qriqorievslə bağlı mediada yayılan məlumatlardan sonra hakimiyyətin adıçəkilən quruma qarşı təzyiq kampaniyalarının hədəfi dəyişib. Bu haqda yazan elitar.Az-ın çox güvənilən mənbələrdən aldığı məlumata görə, həmin vaxt mediada yayımlanan məlumatlardan sonra Alex Qriqorievs Azərbaycandakı fəaliyyətini de – fakto dondurub və ölkə xaricinə gedib. Buna səbəb isə hakimiyyətin MDİ ilə bağlı sərt qərarlar qəbul edəcəyi haqqında mesajlar verməsidir.
Baş verən hadisələr zamanı çox insanı düşündürən bir nüans var idi. Bir çox iddialara görə Alex Qriqorievs ABŞ höküməti tərəfindən qələmi qırılan şəxslərdən biri idi və buna görə də onun belə rahatlıqla təzyiqlər qarşısında qalmasına icazə verildi. Çünki A.Qriqorievs Rusiyanın əsas beyin mərkəzlərindən olan Moskva Dövlət Universitetində təhsil alıb və uzun müddət məhz post sovet ölkələrində diplomatik fəaliyyət göstərib. A.Qriqorievsin adının hallandığı və ABŞ tərəfindən idarə olunduğu deyilən keçmiş post sovet ölkələrindəki inqilablardan sonra heç də orda əsas güc sahibi ABŞ olaraq qalmadı. Məsələn, Ukraynda baş vermiş Narıncı İnqilab zamanı bir çoxları bu ölkənin Rusiyanın təsirindən çıxdığını və hakimiyyətə ABŞ-ın gəldiyini desə də, keçmiş prezident Viktor Yuşenkonun ABŞ-ın “adamı” olduğu bildirilsə də, bu hakimiyyət uzun sürmədi və tezliklə hakimiyyət prezident Viktor Yanukoviçin köməyi ilə Rusiyanın əlinə keçdi. Çünki həmin Yuşenko hakimiyyətinə kifayət qədər Rusiya agenturasının adamları yerləşdirilmişdi.

Aleks Qriqorievs ölkədən niyə qaçdı?

Bundan başqa Yuqaslaviyada heç bir ABŞ Diplomatik İnistutunun fəaliyyət göstərə bilmədiyi bir dönəmdə Aleks Qriqorievs məhz ora gedə bildi və Miloşeviçin devrilmə planında iştirak etdi. İnqilabdan sonra isə üzə çıxan sənədlərdə oradakı xalq hərəkatı liderlərinin əslində bir çoxunun Rusiya KQB-si tərəfindən himayə olunduğu məlum oldu və Aleks Qriqorievs ölkədən çıxmaq məcburiyyətində qaldı. Onun hazırda ölkədən qaçmasının əsas səbəbi də məhz Rusiya adamı kimi ifşa olunmasından ehtiyatlanmasıdır.
Digər bir təsdiqlənmiş məlumata görə, mediada əvvəl yayılan məlumatda deyilirdi ki, Aleks Qriqorievsin şəxsi hesabından 2 milyon dollar məbləğində pulun çıxarılması ilə bağlı idi. Əslində Aleks şəxsi hesabından həqiqətən də müəyyən məbləğdə pul çıxarıb və hakimiyyət bundan məlumatlanıb. Buna görə də özünə yaxın mediada bu məsələnin qabardılması barədə göstəriş verdi. Bu olay həm də hakimiyyətin xeyrinə işlədi. Belə ki, bu halın aşkarlanması ilə iki hədəfə qarşı hücuma başladı və N!DA qurban seçildi.
Mənbənin dediyinə görə, A.Qriqorievsin şəxsi hesabında çıxarıldığı pul heç də N!DA-ya verilməyib və N!DA-çıların bu olaydan xəbəri olmayıb. Hakimiyyət isə bu pulun verildiyi mənbənin araşdırılması ilə bağlı 7 təşkilat üzərindən araşdırmalara başlayıb. Bunlar OL! Gənclər Hərəkatı, N!DA Vətəndaş Hərəkatı, Müsbət Dəyişiklik Gənclər Təşkilatı, EL! Hərəkatı, Resbulikaçı Alternativlər (REAL), Seçkilərin Monitorinqi və Demokratiyanın Tədrisi Mərkəzi (SMDT) və Ziyalılar forumudur. Bunun nəticəsi olaraq hakimiyyət böyük bir səhvə yol verdi və araşdırmanı başlatmadan, gecikmənin ola biləcəyindən ehtiyatlanıb, OL!-un və EL! Hərəkatının ofisini bağladı, Real sədri İlqar Məmmədovu, N!DA-nın 7 nəfər üzvünü (İdarə heyəti daxil olmaqla) həbs etdi, Ziyalılar Forumuna qarşı kampaniyalar həyata keçirdi, SMDT-nin ofisində maliyyə yoxlamaları başladı: “Əgər diqqət etsəniz görərsiniz ki, OL!-un ofisi bağlanarkən əsas məsələ kimi maliyyə yoxlamaları göstərilirdi. Qriqorievsin bütün bu fəaliyyətləri isə əslində hakimiyyətin xeyrinə işlədi və onun ABŞ-ın “adamı” kimi tanınmasından istifadə edərək ölkədəki demokratik qüvvələrin – daha çox qərb dəyərlərinin təbliğatçısı kimi tanınan insanların üstünə hücuma keçdi”.
Mənbənin məlumatına görə, əvvəllər olduğu kimi A.Qriqorievs bu dəfə də ABŞ-ın adından istifadə edərək Rusiyanın sifarişlərini yerinə yetirib. O ifşa olunduqdan sonra isə Rusiya məğlub durumda qalmağı həzm edə bilməyib və eyni ilə Alex Qriqorievsin yolunu getməkdə iddialı olan növbəti kartını işə salmağa başlayıb. Rusiyanın növbəti kartı isə yenidən hamının ABŞ-ın “adamı” kimi tanıdığı, Rusiyanın Moskova Dövlət Universitetində təhsil alan, uzun müddətdir Azərbaycanda müxtəlif beynəlxalq təşkilatların yerli nümayəndəliklərində və hazırda ATƏT-in Bakı Ofisinin Demokratikləşmə şöbəsinin rəhbəri vəzifəsində çalışan Nicholas Detsch-dir (Nikolas Deç).
Baş verənlərin detalları ilə bağlı mənbə bildirir: “Son dövrlər mediadan da göründüyü kimi hakimiyyətin MDİ hücumunun ilkin mərhələsi uğurla başa çatdıqdan sonra növbəti hücum hədəfi ATƏT-in Bakı Ofisi oldu. Hakimiyyətin müxtəlif qanadlarından bu quruma qarşı fikirlər səsləndirilməyə başlandı, ATƏT-in Bakı Ofisinin Novxanıda keçirilən təliminə basqın oldu və hətta Xarici İşlər Nazirliyinin rəsmiləri ATƏT-in Bakı Ofisinin fəaliyyətinə dəyişikliklərin edilməsi, ATƏT-in Bakı Ofisinin Azərbaycanda həyata keçirəcəyi işlərin Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi ilə razılaşdırmaq barədə maddənin yeni dəyişikliklərə əlavə edilməsini istəməyə başladı. Xatırladaq ki, Novxanıda keçirilən təlimin rəhbəri məhz ATƏT-in Bakı Ofisinin Demokratikləşmə şöbəsinin rəhbəri Nicholas Detsch idi. Artıq hakimiyyət ölkədəki siyasi duruma ABŞ vasitəsi ilə təsir etmək istəyən Rusiyanın “B kartı”nı aşkarlamışdı və buna görə də növbəti hücumun hədəfi ATƏT-in Bakı Ofisi oldu. Xatırladaq ki, ATƏT-in Novxanıdakı təliminə basqın edilən zaman 10 mart əsgər ölümləri aksiyasına 1 gün qalmışdı və orada iştirak edənlər aksiyanın əsas təşkilatçıları idi. ATƏT-in Bakı Ofisinin rəsmiləri isə aksiyanın əsas iştirakçılarını aksiya günü ATƏT-in diplomatik maşınları ilə birbaşa fəvvarələr meydanına gətirdi və onların mitinqə çıxması üçün şərait yaratdı. İstər A.Qriqrievs planında, istərsə də Nicholas Detsch planında planın icraçıları kimi Azərbaycanlı gənclər göstərilir. Belə ki, Alex haqqında məlumatlar yayımlandıqdan sonra o böyük ustalıqla kölgədə qalmağa və MDİ-in Azərbaycan nümayəndəliyinin işçisi Ruslan Əsədovu irəli verməyə başladı. Nicholas Detsch də eyni plan üzrə hərəkət edir və əgər onun planı tam şəkildə ifşa olunacaqsa, budəfəki qurban ATƏT-in Bakı Ofisinin əməkdaşı Aynur Cəfərli olacaq. Aynur həm də, ictimai – siyasi aktiv insanlarla çox gözəl münasibətləri olan gənc kimi tanınır”.

2013-də ATƏT-in rəyi nə olacaq?

Mənbə bu dedikləri ilə bağlı daha bir məsələni qeyd etdi. Belə ki, Nicholas Detschin ailə həyatı qurduğu dul qadın – Yulya Semchenko əslən Səmərqənddən olsa da, uzun müddət Rusiyada yaşayıb və milliyətcə rusdur. Bundan başqa hakimiyyətin narahatçılığına səbəb olan digər məqam isə ATƏT-in Demokratikləşmə və İnsan Haqları şöbəsi hər il olduğu kimi bu il də Azərbaycandakı seçkilərin müşahidəsini həyata keçirməyə hazırlaşmasıdır. Bu monitorinq qrupuna isə adəti üzrə Bakıda ATƏT-in Bakı Ofisinin Demokratikləşmə şöbəsi bələdçilik etməlidir. Hazırda isə bu quruma Nicholas Detsch rəhbərlik edir. Hakimiyyət isə monitorinq qrupuna Rusiyya hökuməti tərəfindən təzyiqin olması və ora öz adamlarının yerləşdirməsindən ehtiyatlanır. Çünki dünyanın bir çox yerlərində ATƏT-in verdiyi rəy seçkinin taleyində böyük rol oynayır. 2013-cü il seçki ilində isə monitorinq qrupunun mənfi rəy verməsi hakimiyyət üçün arzuolunan deyil.

Qeyd: Bu məlumatları elitar.Az-a ABŞ mənbələrindən daxil olub və mənbə sonda qeyd edib ki, “Azərbaycan Hakimiyyətinin adları çəkilən şəxslərə görə, fərdlərə qarşı yox, məhz diplomatik institutlara qarşı hücuma keçməsi hər iki tərəf üçün yaxşı nəticələrlə bitməyə bilər. Rusiyanın Azərbaycanla münasibətlərinin gərgin olması heç kimə sirr deyil. Vladimr Putinin növbəti dəfə prezident seçiləndən sonra İlham Əliyevlə görüşməməsi və Rusiya ilə diplomatik əlaqələrin pis olması buna əyani sübutdur. Belə məqamda həmçinin Azərbaycana İran tərəfindən də təzyiqlərin olduğu faktdır. Azərbaycan hakimiyyəti bu stiuasiyada qərblə münasibətlərinin korlanmamasına çalışmalıdır”.