Məmurların nəzarətində olmayan lombardlarda yoxlamalara start verilir

Lombard fəaliyyəti sadəcə bir fəaliyyət kimi formalaşır. Bu fəaliyyət növü banklardan fərqlidir. Əgər bank açmaq üçün mövcud qanunvericiliyə görə 10 milyon manat minimum nizamnamə kapitalı müəyyən olunursa, lombardlarla bağlı belə prosedur yoxdur. Lakin banklarda olduğu kimi lombardlar da fəaliyyət göstərmək üçün aidiyyəti qurumlardan icazə almalıdır.
Məlumat üçün bildirək ki, lombardların funksiyası yalnız borc verməkdən ibarətdir. Belə ki, qızıl və digər əşyaların girov qoyulması müqabilində vətəndaşlara borc verilir. Lakin banklardan fərqli olaraq lombardlar vətəndaşlardan depozit götürmürlər. Onu da nəzərə almaq lazımdır ki, lombardlar verdikləri borcdan iki dəfə daha artıq girov əşyası tələb edirlər.Bu isə onların daha təhlükəsiz şəkildə qazanc əldə etməsini şərtləndirir. Banklardan fərqli olaraq burada risk faizi ümumiyyətlə yoxdur və vətəndaşın borcunu ödəməmədi əslində Lombard sahibinə sərf edir. Çünki bu halda verilən pulun məbləğindən ən azı iki dəfə baha olan girov qızıl Lombardın sərəncamına keçir.
Bildirək ki, hətta əlində o qədər də böyük kapitalı olmayan sahibkarlar belə tələb olunan həmin prosedurları çox asnlıqla keçməklə Lombard fəaliyyəti ilə məşğul ola bilirlər. Qeyd edək ki, bu sahə hazırda tamamilə inhisara alınmayan azssaylı fəaliyyət növlərindən sayılır. Çünki ölkədə yüzlərlə Lombard var ki, onlar birbaşa hansısa məmura bağlı deyil. Ancaq yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi, Lombard fəaliyyətində risk amilinin yoxluğu ölkənin iri məmurlarının bu fəaliyyət növünə marağını və axınını gücləndirməkdədir.
Lombardlar girov müqabilində qoyulan qızılın dəyərini çox aşağı hesablayır. Məsələn, satış qiyməti 5 min manat olan qızıl məmulatını lombardlar ən yaxşı halda 1500-2000 manata hesablayıb götürür. Özü də son dövrlər şərtləri ağırlaşdıran lombardlar faizləri də qaldırır. Lombardlar gizlətmir ki, şərtləri bazardakı vəziyyətə görə, həm də özlərini sığortalamaq üçün ağırlaşdırıblar. Lombard sahibləri iqtisadi prosesləri banklardan da diqqətlə izləyir və öz proqnozlarını verir. İndi lombardlara müraciət edənlər daha çox bizneslə məşğul olanlardır. Amma onlar arasında bankdan götürdüyü kreditin faizini qaytarmaq üçün lombarddan pul götürənlər də var. Araşdırmalara görə, qlobal böhran başlayandan bəri Azərbaycanda lombardların sayı xeyli artıb. Hazırda lombardlar əmanətlərin və depozitlərin cəlb edilməsi baxımından kommersiya banklarının ən ciddi rəqiblərindən biridir. Lakin qızılın qiymətinin dəyişməsi indi həm bankların, həm də lombardların şərtləri ağırlaşdırmasına səbəb olub.
Onu da qeyd edək ki, lombard fəaliyyəti əhali üçün ona görə cəlbedicidir ki, burada, banklardan fərqli olaraq, girov tələb olunmur. Ona görə də lombardlardan pulun alınması daha asandır. Elə bu amil də bank sahibi olan məmurların fəaliyyətdə olan lombardları ələ keçirmək uğrunda mübarizəyə həvəsləndirir. Bununla bağlı qəzetmizə Lombard fəaliyyəti ilə məşğul olan sahibkardan şok məlumatlar daxil olub: “Əvvəllər bizim fəaliyyətimizə hər hansı formada təzyiq hiss olunmurdu. Amma son zamanlar Lombard fəaliyyətilə məğşul olan sahibkarlara qarşı vergi yoxlamalarl intensivləşib ki, bunun da arxasında həmin obyektləri çökdürmək məqsədi daşıyır”.
Digər mənbədən daxil olan informasiyada isə iddia olunur ki, böyük iqtisadi və siyasi dayaqlara malik məmur ordusu Vergilər Nazirliyinin əliylə Lombardları çökdürmək niyyətindədir. Onların əsas məqsədi bu gəlirli və risksiz iqtisadi fəaliyyət sahəsini də inhisara almaqdır. Görünən isə odur ki, vergilər naziri Fazil Məmmədov ona verilmiş “Lombardları vur” əmrini xüsusi canfəşanlıqla yerinə yetirir.

Şahin