Deputatlar prezidentin şərəf və ləyaqətinin qorunması üçün qanunun qəbulunu istədilər
Sentyabrın 30-da Milli Məclisin payız sessiyası öz işinə başladı. Dövlət himninin səsləndirilməsindən (?-E.P.) sonra başlayan iclasda giriş nitqi ilə çıxış edən spiker Oqtay Əsədov deputatlara uğurlar arzuladı və payız sessiyasının qanunvericilik işlər planı barədə qısa məlumat verdi. Sədr dedi ki, payız sessiyasında dövlət büdcəsinin də müzakirəsi gözlənilir.
O.Əsədov 9 oktyabr prezident seçkilərinə də toxundu: “Mən əminəm ki, Azərbaycan xalqı çox müdrik xalqdır. Xalq həmişəki kimi öz sözünü deyəcək və öz sevimli prezidentini seçəcək”. Deputatların bir çoxu bu çıxışı alqışlarla qarşıladı.
Qeyd edək ki, iclasda prezidentliyə namizədlərdən yalnız İqbal Ağazadə iştirak edirdi.
Cari məsələlərin müzakirəsində çıxış edən deputat Sahib Alıyev teledebatlardan bəhs etdi. Bildirdi ki, ordakı mənzərə göstərdi ki, müxalifət niyə parlamentdən kənarda qalıb.

Elman Məmmədov: “Ya birdəfəlik qadağan olunsun ki, heç kim oxumasın, ya da hamı oxusun”


Elman Məmmədov spikerə maraqlı və az öncəki mənzərədən doğan bir sual ünvanladı: “Hörmətli sədr, mən bilmək istəyirəm ki, Azərbaycanın dövlət himni hansısa dövlət tədbirində, ya elə Milli Məclisdə səslənəndə o himn oxunmalıdır, ya oxunmalı deyil? Ya birdəfəlik qadağan olunsun ki, heç kim oxumasın, ya da hamı oxusun”.
Jalə Əliyeva prezident seçkilərindən bəhs etdi və reklam haqqında qanunun qəbulunu zəruri saydı. Gövhər Baxşəliyeva ölkədəki demoqrafik problemdən danışdı, qızlarla oğlanlar arasındakı tarazlığın pozulduğunu dedi. Təklif etdi ki, bununla bağlı qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsinə ehtiyac var: “Bizim cəmiyyət bilməlidir ki, qız uşaqlarına qarşı soyqırım yolverilməzdir”. Ailə münaqişələri nəticəsində ölüm hallarının artmasına da toxundu: “Bu, nə vaxta kimi davam edəcək?
Musa Qasımlı universitetlərin gücləndirilməsinə ehtiyac olduğunu vurğuladı. Prezident seçkiləri ilində təhlükəsizliyin qorunması zərurətindən danışdı: “Bu gün Bakıda yanacaq daşıyan maşınlar saatlarla tıxacda olur. O maşınlarda partlayış baş versə, böyük fəlakətlər baş verə bilər”. M.Qasımlı “20 Yanvar” körpüsünün altının maşın dayanacağına çevrildiyini dedi və yolların mühafizəsini zəruri saydı.
Qənirə Paşayeva isə TQDK-nın açıqladığı nəticələrə istinadən bu mövzudan bəhs etdi. O, fiziki imkanları məhdud olan şəxslər, valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqların təhsil haqqından azad edilməsini təqdir etdi. Ancaq 1-ci qrup əlil olan gənclərin ödənişdən azad olunmamasını problemli saydı və bu məsələnin müsbət həllinə çağırdı.
Xanhüseyn Kazımlı “Qiymətləndirmə fəaliyyəti haqqında” Qanunun müzakirəsinə və qəbuluna ehtiyac olduğunu bildirdi.

Sabir Rüstəmxanlı: “Heç olmasa dodağımız tərpənsin, bilinsin ki, biz himnə hörmət edirik”


Sabir Rüstəmxanlı E.Məmmədovun himnə həqarət olunması ilə bağlı son günlər daim aktual olan məsələ barədə dediklərinə toxundu və onun fikirlərini müdafiə etdi: “Ümumiyyətlə, neçə ildir milli soyad məsələsindən danışırıq. Ancaq hələ də uşaqlara ”-ov", “-yev” soyadları yazdırırıq. Mən bilmirəm milli yönümdə sənədləşdirməyə mane olan hansı qüvvədir. Dünyanın hər yerində himn oxunur. Əgər biz himn bəyənilmirsə, bəlkə onu dəyişək. 15-20 il əvvəl bu himn əsasən qadınların iştirakı ilə oxunub və lentə yazılıb. İndi bu boyda kişilər durub ayağa, guya himn oxuyuruq, özü də qadın səsi ilə. Heç olmasa dodağımız tərpənsin, bilinsin ki, biz himnə hörmət edirik". S.Rüstəmxanlı digər bir məsələyə də toxundu: “Gündəlikdə 41 məsələ var, hər məsələnin müzakirəsinə cəmi 6 dəqiqə düşür. Bu qədər məsələni bir günə necə müzakirə etmək olar? Olmazmı ki, həftədə iki dəfə toplaşaq?”
Spiker cavabında dedi ki, gündəlikdəki 41 məsələnin 25-i sazişlərdir, kim istəsə, onunla bağlı danışa bilər: “Amma müzakirə olunası 41 deyil, 15 məsələ var”.
Milli Məclisin birinci vitse-spikeri Ziyafət Əsgərov Azərbaycan prezidentinin seçkilər ərəfəsində təhqir olunmasından narahatçılığını ifadə etdi. O, yaz sessiyasında vətəndaşların şərəf və ləyaqətinin təhqir olunması ilə bağlı qanunvericiliyə edilən dəyişikliyi xatırlatdı: “O zaman müxalifət bunu şişirtməyə çalışdı. Bu günlər məlum oldu ki, biz düz eləmişik, yaz sessiyasında qanunvericiliyi möhkəmləndirmişik. Namizədlərin çıxışına baxanda buna bir daha əmin olursan”. Z.Əsgərov bildirdi ki, debatlarda ölkə başçısına qarşı təhqiramiz ifadələr işlədilir. O, bu təhqirlərin müəllifi olan müxalifətin hələ də 90-cı illərin təfəkküründə qaldığını bildirdi: “Bunlar inkişaf etmirlər, hələ də İsgəndər Həmidov təfəkkürü ilə yaşayırlar. İndi özünü qəhrəman kimi təqdim edən İsgəndər Həmidov vaxtı ilə dövlət televiziyası ilə Azərbaycan xalqını təhqir edirdi. İndi də Azərbaycan prezidentini təhqir edirlər, meydanda əzabkeş mitinqçi obrazı yaradırlar. Görün vəziyyət o həddə çatıb ki, ölkə prezidenti sağına, soluna təhqir edilir. Yerindən duran onu təhqir edir. Biz prezidenti qoruya bilirikmi? Yox. Konstitusiyanın 106-cı maddəsinin olduğunu xatırlatdı. Dedi ki, prezidentin şərəf və ləyaqətinin təhqir olunmasını qadağan edən qanunun qəbul olunmasına ehtiyac var. Bir ayıb anlayışı var. Bu qədər məsuliyyət altında olan prezidenti bu qədər təhqir etmək olmaz. Unutmayaq ki, Azərbaycan prezidentinin ən azı üç ali statusu var. O, Azərbaycanın Prezidentidir, Azərbaycanın Ali Baş Komandanıdır, Azərbaycanın Ali İcra Başçısıdır. Amma bu statuslar pozulur və müxalifət tərəfindən təhqir olunur. Biz isə prezidentimizi hüquqi mənada qoruya bilmirik”. Z.Əsgərov Konstitusiyanın 106-cı maddəsini xatırlatdı: “Həmin maddədə prezidentin şərəf və ləyaqətinin toxunulmazlığı açıq formada göstərilir. Amma bu gün bu maddə ciddi şəkildə pozulur. Ona görə də mən təklif edirəm ki, bu maddəyə əsasən, ayrıca qanun qəbul edək və bu məsələni ciddi nəzarətə götürək”. Z.Əsgərov deputatlardan dəstək istədi.
Etibar Hüseynov deputat həmkarlarını prezident seçkiləri uğrunda yarışda qeydə alınması və apardığı mübarizəyə görə təbrik etdi: “Arzu edirəm ki, tezliklə seçki kampaniyasını başa vurub bizim sıralarımıza qayıtsınlar, həqiqətən də yerləri görünür”.
Aytən Mustafayeva isə Z.Əsgərovun təklifini müdafiə etdi: “Namizədlərdən hansı çıxış edib dedi ki, mən bunu cənab İlham Əliyevdən yaxşı edə bilərəm, ya Azərbaycanı xaricdə daha yaxşı tanıda bilərəm? İnsan hüquqlarının da həddi-hüdudu var”.
O.Əsədov məsələyə müdaxilə edib dedi ki, debatlar hər kəsin səviyyəsini göstərir: “Mən sizi başa düşürəm. Xalq müdrikdir, hər şeyi görür. Hamının hamıdan xəbəri var. O cümlədən də bəzi danışığını bilməz yaramazlardan xəbərimiz var. Burada Ziyafət Əsgərov dedi ki, ayıbdır. Orda təhqirlər işlədən adamların üstünə 3 dənə də yorğan atsan, yenə ayıbları görünəcək. Seçkilərdə fəal iştirak etməli, bütün dünyaya, Avropaya sübut etməliyik ki, Azərbaycan demokratik seçki keçirməyə qadirdir”.
Fəzail Ağamalı da Z.Əsgərovu dəstəklədi: “Biz bu qanunu hökmən qəbul etməliyik. Necə ki, Azərbaycanın atributları olan himnə, gerbə hörmət olunur, o cümlədən vacib atributlardan biri də prezidentdir”. F.Ağamalı digər məsələlərdən də bəhs edərkən çoxuşaqlı ailələrin artımı ilə bağlı təklif verdi. Biz bu məsələləri artıq mətbuat səhifələrindən qanunvericilik müstəvisinə keçirməli və çoxuşaqlı ailələrin stimullaşdırılması üçün qanun qəbul etməliyik. F.Ağamalı mənzil sahiblərinin “JEK”lərə pul ödəməsin səbəblərin soruşdu və bu qurumun ləğvini zəruri saydı. Deputat köhnə binalardakı lift problemindən də danışdı: “Vaxtilə ölkə başçısı 10 milyon pul ayırıb, hara gedir o pullar?” F.Ağamalı yağışdan sonra paytaxtın düşdüyü vəziyyətə də toxundu: “Bakı şəhərində kanalizasiya böhranı yarana, şəhər böyük təhlükə ilə üzləşə bilər. Bakıda böyük şəhər bələdiyyəsi yaradılmalıdır”.
Spiker isə Bakıda 3 aylıq normadan artıq yağış yağdığını dedi: “Bu yağış suyunu dünyanın heç yerində heç bir kanalizasiya daşıya bilməz”.
Qənirə Paşayeva növbəti dəfə ictimai yerlərdə tütün və tütün məhsullarının qadağan olunması barədə qanunun qəbul olunmasını təklif etdi: “Uşaqlara siqaret satılmasını qadağan edən qanun olsa da, 5 yaşından 15 yaşına qədər uşaqlar hardan istəsə siqaret alır”. O.Əsədov isə siqaretin ictimai yerdə məhdudlaşdırılması barədə deyilənlərin cavabında “sizə bu qanunun qəbulu çox asan gəlməsin, qanun işlənilir, yəqin yaz sessiyasında müzakirəyə çıxarılacaq” söylədi.
Musa Quliyev ictimai yerlərdə tütün məmulatlarının qadağan olunması zərurətindən danışdı, həmçinin bir sıra təkliflər verdi. O, “Reproduktiv sağlamlıq haqqında” qalmaqallı qanunun qəbul edilməsinin vacibliyinə də toxunaraq bildirdi ki, bu qanunun qəbulu cəmiyyət üçün vacibdir. Onun sözlərinə görə, qanunun qəbulu cəmiyyətdə problemlərin qarşısının alınmasına səbəb olacaq. Deputat nikaha girənlərin icbari tibbi sığortasının da vacibliyindən danışdı və bu barədə qanunvericiliyin təsdiq olunmasının zəruriliyini bildirdi.
Gövhər Baxşəliyeva Azərbaycan xalqının tarixində müstəsna rolu olan tarixi şəxslərin təhqir olunmasını qadağan edən qanunun qəbul olunmasını təklif etdi və Türkiyə nümunəsini misal çəkdi: “Biz şahid olduq ki, ilk Azərbaycan Səfəvi dövlətini quran Şah İsmayıl Xətai müxtəlif müəlliflər tərəfindən təhqir olundu. İran və Türkiyədə Şah İsmayılın nə qədər təhqir olunmuş obrazı yaradılıb. Qızılbaşları hətta insan əti yeyənlər kimi təqdim edirlər. Yaxud yolverilməzdir ki, kimsə durub Azərbaycan xalqının tarixində mühüm rol oynamış Xalq Cümhuriyyətinin yaradıcıların fəaliyyətini təftiş eləsin və aşağılayıcı, təhrifedici əsərlər yazsın”. G.Baxşəlyeva bu qanunun keçmiş prezident Heydər Əliyevə də şamil edilməsini zəruri saydı.
Əhməd Vəliyev dedi ki, payız sessiyasının iş planı tərtib olunanda təhsil sahəsi tamam unudulub: “Çərçivə qanununun qəbulundan sonra bir sıra qanunların qəbulu nəzərdə tutulurdu. Təklif edərdim ki, bağçadan tutmuş doktoranturaya qədər bütün pillələri əhatə edən qanunlar hazırlansın və payız sessiyasında qəbul olunsun”.
Vitse-spiker Valeh Ələsgərov isə bir sıra təkliflərə, xüsusən də G.Baxşəliyevanın dediklərinə reaksiya verdi: Uşağa ailədə tərbiyə verilməyibsə, onu kitab-dəftərlə, qanunla tərbiyə etmək qeyri-mümkündür. Siz institutda tələbəni necə tərbiyə edirsiniz ki, o, bir dələduzun yazdıqlarına inanır".
Müzakirələrdən sonra payız sessiyasının qanunverici işlər planı qəbul olundu.
Gündəlikdəki digər məsələlərin müzakirəsi isə fasiləyə qədər davam etdi.
Azərbaycan və Rusiyanı birləşdirən Samur çayı üzərində avtomobil körpüsünün tikintisi haqqında qanun layihəsi müzakirə olunarkən “Azəryolservis” ASC-nin prezidenti Cavid Qurbanov çıxış edib dedi ki, onun ailəsindən 16 şəhid var və Rusiya ilə Azərbaycan arasında delimitasiya məsələsinin həlli tarixi bir hadisə idi və ölkə prezidenti bunu həll etdi, Rusiya ilə Azərbaycanın sərhədləri dəqiqləşdi. Onun sözlərinə görə, son illərdə ölkədə 160-dan çox körpü tikilib. Bu körpülərin uzunluğu son 100 ildə tikilmiş körpülərin uzunluğuna bərabərdir. C.Qurbanov 50-ci illərdə tikilən Samur körpüsünün uzunluğunun 205 metr olduğunu dedi. Bildirdi ki, Rusiya prezidenti Putinin Bakıya səfərindən sonra yeni körpünün tikintisi barədə razılıq əldə edilib və bu körpü köhnə körpünün 50 metrliyində inşa olunacaq. Bu körpünün isə uzunluğu 258 metr olacaq.
Komitə sədri Hadı Rəcəbli isə sosial müavinətlərlə bağlı anons verdi. Dediyinə görə, 5 və ondan çox uşağı olan analara xüsusi müavinətlərin verilməsi barədə qanuna dəyişiklik edilib. H.Rəcəblinin dediklərindən bəlli oldu ki, bundan sonra səhiyyə ilə bağlı cərimələrin 25 faizi səhiyyə işçilərinin əmək haqqına əlavə ediləcək.
Milli Məclis dövlətlərarası bir sıra müqavilələri təsdiqləyəndən və qanunlara əlavə və dəyişiklik edəndən sonra ilk iclasını tamamladı.