Politoloqa görə, rəsmi Bakının seçimi Qərb-Rusiya savaşının nəticəsindən birbaşa asılıdır
MDB məkanının siyasət səhnəsində qarışıqlıqdır. ABŞ və Qərblə Rusiya arasında bu məkanda nüfuz savaşı yaşanmaqdadır. Hazırda əsas mübarizə Ukrayna ətrafında cərəyan edir.
Rusiya Ukraynanı Avropa Birliyinə inteqrasiya yolundan döndərib Gömrük İttifaqının içərisinə çəkməyə çalışır. Avrointeqrasiya tərəfdarları küçə və meydanlara axışaraq Yanukoviç hakimiyyətinə Ukraynanın gələcək taleyində belə kəskin dönüşün edilməsi şansı vermək istəmirlər.

Ancaq bəzi məlumatlara görə, Ukraynanın Gömrük İttifaqına qatılması ilə bağlı qeyri-rəsmi Putin-Yanukoviç anlaşması mövcuddur. Belə bir anlaşmanın bir neçə gün əvvəl bu iki dövlət başçısı arasında Soçidə keçirilən görüşdə əldə olunduğu bildirilir. Ukrayna müxalifəti iddia edir ki, Rusiya ilə strateji tərəfdaşlıq sazişi artıq hazırdır. Və xalqın qəzəbindən narahat olan Yanukoviç hakimiyyəti hələlik həmin sənədi təsdiqləməyə cəsarət etməsə də, dekabrın 17-də strateji tərəfdaşlıq sazişi imzalana bilər.



Təbii ki, bütün bunlar Ukrayna uğrunda mübarizənin həlledici mərhələyə çatmasından xəbər verir. Bu mübarizədə supergüclər geri durmaq niyyətində olmadıqlarını açıq-aşkar büruzə verməkdədirlər. Bütün vasitələrdən istifadə edilir. Hətta Ukraynanı rəqibə güzəştə getməmək üçün supergüclərin xərcləməyə hazır olduqları paralar “havada uçuşur”.
Rusiya Gömrük İttifaqına qatılmanın əvəzi kimi Yanukoviç hakimiyyətinə 5 milyard dollar həcmində kredit və Ukraynaya satılan təbii qazın qiymətində ciddi endirim vəd edir. ABŞ isə parasını fərqli istiqamətə yönəltməyə üstünlük verib. Belə ki, ABŞ-ın Ukraynanı Rusiyaya doğru sürükləyən Yanukoviç hakimiyyətinə müqavimət göstərən avrointeqrasiya tərəfdarlarına dəstək üçün 100 milyon dollar ayırdığı bildirlir. Bu həm də ABŞ və Qərbin Yanukoviç hakimiyyətinin “ipini kəsməsi” anlamına da gəlir. Bütün bunların Ukraynanın gələcək taleyində hansı izləri buraxacağı, yəqin ki, yaxın günlərdə aydınlaşmağa başlayacaq.

Bütün bunları nəzərə aldıqda, Azərbaycanın üzləşə biləcəyi situasiya da maraq doğurur. Çünki Ukrayna Rusiyanın yolunu tutarsa, bu halda, Azərbaycan üçün də əlverişsiz situasiya yarana bilər. Hər halda, Ukrayna ilə problemləri həll etməyə nail olacağı təqdirdə, Rusiyanın Azərbaycana qarşı daha asan təzyiq göstərmək imkanları qazana biləcəyi istisna deyil. Prezident V.Putinin bir neçə gün əvvəl Rusiyanın Belarusun Hava Hücumundan Müdafiə Sistemini təkmilləşdirərək, Qazaxıstan və Ermənistanla da belə bir müdafiə sistemi yaradılacağını vurğulaması rəsmi Bakıya xəbərdarlıq mesajı kimi dəyərləndirilə bilər.



Politoloq Natiq Miri hesab edir ki, hazırda Ukraynanın gələcək taleyinin necə olacağı hələ tam aydınlaşmayıb: “Ukraynada hakimiyyət və müxalifət əslində pat vəziyyətindədir. Çünki xalq ayağa qalxsa da, müxalifət hakimiyyəti devirmək məsələsində hələlik tərəddüd edir. Müxalifət Yanukoviç hakimiyyətinin ən pis variant üçün də əvvəlcədən hazırlıq gördüyünü bilir. Hakimiyyət isə güc tətbiq etmək məsələsində qərarsızdır. Bu halda, xoşagəlməz hadisələr, toqquşmalar baş verə və çoxlu insan itkisi ola bilər. Nəticədə isə hətta hakimiyyət indi öz mövcudluğunu qoruya bilsə belə, 2015-ci il seçkilərini elə əvvəlcədən uduzmağa məhkum olar. Ona görə də hər iki tərəf nə edəcəyini demək olar ki, bilmir”.

Politoloqun fikrincə, hətta dekabrın 17-də Yanukoviç Rusiya ilə saziş imzalasa da, bu, problemi həll etməyəcək: “Ola bilsin ki, Yanukoviç çarpaz təzyiqlər altında qalmamaq üçün Rusiya ilə müqavilə imzalasın. Ancaq həmin müqavilənin Ali Radada ratifikasiya edilməsi, demək olar ki, mümkün deyil. Yanukoviç də bunu bilməmiş deyil. O istəməz ki, özünün imzaladığı belə bir sənəd Ali Radada təsdiqlənməyərək havadan asılı qalsın. Digər tərəfdən, situasiya hətta dekabrın 17-nə qədər də ciddi şəkildə dəyişə bilər. ABŞ və Qərbin avrointeqrasiya tərəfdarlarına siyasi və maliyyə dəstəyi Yanukoviç hakimiyyəti ilə bağlı artıq qəti qərarın verildiyini göstərir. Bu baxımdan, müxalifətin Yanukoviç hakimiyyətini dəyişmək istiqamətində radikal addımlar ata biləcəyi də hər halda istisna deyil”.

Natiq Mirinin qənaətinə görə, Azərbaycanın vəziyyəti Ukraynadan daha fərqlidir: “Azərbaycanın TAP layihəsi ilə bağlı verdiyi qərar, eləcə də, Qərblə olan digər enerji və iqtisadi sahələr üzrə əməkdaşlıq Azərbaycana qəti seçim etmək məsələsində əlavə vaxtın verilməsinə imkan yaradır. Rəsmi Bakı o qədər də uzun olmayan həmin zaman sona çatdıqdan sonra istər-istəməz prinsipial seçim etmək məcburiyyətində qala bilər. Hələlik isə rəsmi Bakı Ukraynada baş verənləri müşahidə etməklə məşğuldur. Çünki Ukrayna hazırda həm ABŞ və Qərbə, həm də Rusiyaya daha çox lazım olduğundan mübarizə də məhz MDB-nin bu ikinci ən nəhəng dövləti uğrunda gedir. Əgər Ukrayna Avropanın yolunu tutarsa, Rusiyanın imperiya ambisiyaları birdəfəlik əhəmiyyətini itirə bilər. Ona görə də hazırda Azərbaycan uğrunda Ukrayna ilə bağlı olduğu kimi amansız savaş yoxdur. Bu, Azərbaycana hələ bir müddət də strateji seçim etməmək imkanları açır. Azərbaycan, yəqin ki, Ukrayna ilə savaşın qalibinin müəyyənləşməsindən sonra qərar verməyi üstün tutacaq. Yəni hansı tərəf qalib gəlsə, rəsmi Bakının qərarı da o tərəfdən yana olacaq. Çünki Ukrayna ilə bağlı məsələ həll olunduqdan sonra mübarizə Cənubi Qafqaza doğru meyllənə bilər. Əgər Ukraynada Qərb qalib gələrsə, rəsmi Bakı üçün qərar vermək daha asan olacaq. Bu baxımdan, demək olar ki, bir çox önəmli məsələlərin taleyi hazırda məhz Ukraynada cərəyan edən proseslərdə həll olunmaqdadır”.