Hər iki qütb hansısa planlar qurmaqdan öncə Azərbaycan vətəndaşlarının etimadını doğrultmaq üzərində baş sındırmalıdır

gundemxeber.az Son vaxtlar müxalif düşərgədə ciddi qarşıdurma yaşanır. Amma hakimiyyətdaxili münasibətlərlə müqayisədə bu halı ilə belə müxalifət monolit sayıla bilər. Bir çox siyasi müşahidəçilərə görə, yaxın aylar 2013-də Azərbaycanda keçiriləcək növbəti preziden seçkiləri ilə bağlı cəmiyyətə ciddi mesaj olacaq. Yəni bu zaman bəlli olacaq ki, istər iqtidarın, istər də müxalifətin 2013-cü il seçkiləri ilə bağlı ortaya qoyacağı siyasi güc hansı çərçivədədir...

2013 - dözümün bitdiyi zaman

Əlbəttə, proseslər daha çox hakimiyyətin ciddi siyasi islahatlara gedib-getməməsi ilə öz axarını təyin edəcək. Bir sözlə, Azərbaycan hakimiyyəti 2013-cü ilə müxalifətin və cəmiyyətin siyasi tələblərini gözə almadan keçid etmək fikrinə düşsə, ölkədə gözlənilməz və nəticəsi ağır olan proseslərin yaşanma ehtimalı çox böyük olacaq. Təsadüfi deyil ki, mövcud rejimin mahiyyətinə bələd olan siyasi ekspertlərin əksəriyyəti elə indidən 2013-lə bağlı məhz bu cür bədbin proqnozlar verməkdədirlər. Daha geniş çərçivədə isə qəbul olunan fikir bundan ibarətdir ki, İlham Əliyev hakimiyyəti prezident seçkiləri öncəsi də islahatlara getməməkdə israrlı olarsa, Azərbaycan üçün fəlakətli proseslərin başlanğıcını qoymuş olacaq. Çünki artıq nəinki müxalif düşərgədə, eynilə cəmiyyətin özündə də, necə deyərlər, bıçaq sümüyə dirənib. Bu gün müxalifət müxtəlif səbəblərdən iqtidarın qarşısından geri çəkilsə belə, Azərbaycan vətəndaşlarının mövcud rejimin cinayətlərinə bundan artıq dözüm nümayiş etdirəcəyini gözləmək absurddur.

Demokratiya və müxalifət üçün son şans

Şübhəsiz ki, artıq vətəndaşların səbr kasasının daşdığını siyasi müxalifət də çox gözəl dərk edir və bu baxımdan liderlərin uzun fasilədən sonra hakimiyyət dəyişikliyi üçün yaranmış son şansı əldən verəcəyini gözləmək olmaz. Digər tərəfdən, 2013-cü ilin prezident seçkiləri qoca müxalif partiyalar, xüsusən də onların sədrləri üçün də son dərəcə əhəmiyyətli məsələdir. Sözsüz, biz növbəti prezident seçkilərini müxalifət üçün son şans kimi dəyərləndirmək fikrindən uzağıq. Siyasətdə həyat davam etdikcə şanslar da hər zaman mövcud olur, yetər ki, ondan səmərəli istifadə etməyi bacarasan. 2013-cü ilin prezident seçkiləri də Azərbaycan müxalifəti üçün yaranmış ən əlverişli şanslardan biridir. Hazırda müxalifətin başlıca vəzifəsi cəmiyyətdəki narazılığı öz istiqaməti üzrə yönləndirmək və siyasi proseslərin nəzarətini ələ almaqdan ibarətdir. Əgər müxalifət üzərinə düşən bu vəzifənin öhdəsindən bu dəfə də layiqincə gələ bilməsə, Azərbaycanda demokratiyanın uzunmüddətli dəfni haqda danışmaqdan başqa çarə qalmayacaq.

Hakimiyyətin namizədi kim olacaq?

Təbii ki, bu gün cəmiyyətdə hər kəsi, xüsusən də siyasi çevrələri hakimiyyətin prezident seçkiləri ilə bağlı planları daha çox maraqlandırır. Əsas sual da bundan ibarətdir ki, İlham Əliyev 3-cü dəfə də prezident seçkilərinə qatılacaq, ya yox? Çünki bir çoxlarına görə, 2009-cu ildə keçirilən referendum məhz qarşıdan gələn seçkilərdə İlham Əliyevin alternativsiz namizəd olması üçün vaxtında düşünülmüş addımdır. Lakin bir qrup da bu fikirdədir ki, hakimiyyətin illər öncə qurduğu plan artıq keçərli deyil və ərəb ölkələrində yaşanan inqilablar İlham Əliyevin də 2013-ə gedən yolunu bağladı. Bu baxımdan belə iddia irəli sürülür ki, İ.Əliyev 2013-cü ildə ən yaxşı halda «Putin variantı»nı gerçəkləşdirə bilər. Ancaq şübhəsiz ki, bu planın baş tutub-tutmayacağı da hələ sual altındadır. Ona görə ki, Qərbin rusiya modelinin Azərbaycanda tətbiq olunmasına göz yumacağı heç də gözlənilən deyil. Biz bunu Vladimir Putinin növbəti dəfə prezident postunun ələ keçirməsi zamanı Qərb ölkələrinin bu məsələyə münasibətindən də aydın görə bilərik. Əgər Putinə qarşı ciddi basqılar ortaya qoyuldusa, deməli Azərbaycana qarşı daha radikal mövqenin şahidi ola bilərik.

Hakimiyyətin Rusiya variantı

Azərbaycan hakimiyyətinin 2013-cü il ərəfəsində «Azərbaycanın Medvedyevi»ni ortaya çıxarmaq imkanları da sual altındadır. İlham Əliyev baş nazir gəlməsi müqabilində hakimiyyəti müvəqqəti olaraq kimə ötürə bilər? Bu gün iqtidarda elə bir şəxs varmı ki, daxildə bir-biri ilə didişən qrupların maraqlarını özündə uzlaşdıra bilsin? Digər tərəfdən, «Azərbaycanın Medvedyevi» olacaq şəxsə qarşı müxalifət həqiqətənmi loyal münasibət sərgiləyə bilər?
Əlbəttə, son dönəmlərə qədər İlham Əliyevi 2013-də əvəzləyəcək şəxsin məhz onun xanımı Mehriban Əliyevanın ola biləcəyi ehtimalı irəli sürülürdü. Hətta siyasi dairələrdə bu variantın keçərli ola biləcəyi də müəyyən şəxslər tərəfindən açıq şəkildə dilə gətirilirdi. Son aylar isə bu variant təmamilə gündəmdən çıxıb. Sözsüz ki, burada «ərəb baharı» önəmli rol oynasa da, M.Əliyevanın prezidentliyə gedən yolda qarşısına çıxan əsas maneə hakimiyyət daxilindəki müəyyən qrupların ona qarşı dirəniş göstərməsi oldu. Bu proses hətta o səviyyəyə çatdı ki, artıq bəzi məmurlar «birincilik» eşqinə düşdülər, bəziləri isə özləri üçün kənarda siyasi lider formalaşdırmaq məqsədilə ciddi addımlar atdılar. Odur ki, İ.Əliyev hakim komandanın parçalanmaması naminə hələlik üzdə özünün yenidən prezident seçkilərinə qatılacağı görüntüsünü yaratmaqla məşğuldur. Ancaq yuxarıda da qeyd etdiyimiz kimi hakim ailənin hazırda «b», «c» variantları üzərində də ciddi iş apardığı şübhə doğurmur. Bütün bunlar haqqında hər halda, yaxın aylar ərzində daha detallı faktların şahidi olacağıq.
Əlbəttə, istər müxalifətin, istər də hakimiyyətin qurduğu planlar yalnız cəmiyyətin dəstəyi ilə həyata keçə bilər. Bunun üçün hər iki qütb hansısa planlar qurmaqdan öncə Azərbaycan vətəndaşlarının etimadını doğrultmaq üzərində baş sındırmalıdır. Müxalifət düşünməməlidir ki, ötənlərdə olduğu kimi yenə də xalqın maraqlarını öz şəxsi ambisiyalarına qurban verə biləcək. Eynilə hakimiyyət də bu xalqı əzərək, ona zülm edərək yenə də güc yolu ilə öz iqtidarını qoruyub saxlaya biləcəyini düşünürsə, çox səhv edir.

«Gündəm xəbər»