Hakimiyyətin üçüncü qolunun saytları məlumatsız saxlanılır

gundemxeber.az 7 ildir vəkil çalışan Xalid Bağırov 2 halda çox sevinir: məhkəmədə qələbə çalanda və məhkəmələrin saytında axtardığı məlumatı tapanda. Hansı məlumatı? Məhkəmə qərarlarını, işin hansı hakimə tapşırıldığını, iclasın vaxtını. Axtarır axtarmağına... amma tapırmı?
Ən çox Bakı Apellyasiya Məhkəməsinin və Ali Məhkəmənin saytından yararlandığını deyən vəkil o saytları belə qiymətləndirir: «Apelyasiya məhkəmələrinin içində Şirvan məhkəməsinin saytı Gəncəninkindən yaxşıdır, Bakı Apellyasiya məhkəməsinin saytı isə ortababdır. Qərarları tapmaq olursa, yaxşıdır. Heç kim deyə bilməz ki, mən qərarları saytdan tapıram. Saytlara 100 qərardan 5-10-u yerləşdirilir».
Azərbaycanda fəaliyyət göstərən 110 məhkəmənin ən şəffafı Şəki Apelyasiya Məhkəməsidir. Media Hüququ İnstitutunun hazırladığı Məhkəmələrin Onlayn Şəffaflıq Hesabatında belə deyilir. Təşkilatın koordinatoru Xalid Ağalıyev deyir ki, monitorinq aparılarkən 77 növ bilginin saytlarda olub-olmadığı yoxlanılıb. Bunlar «Məhkəmə heyəti haqqında bilgilər», «Məhkəmə strukturu, aparatı, hakim olmayan heyət bilgiləri», «İnformasiya xidməti», «Hesabatlılıq» və «Vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının, qanuni maraqlarının qorunması ilə bağlı izahedici bilgilər» parametrlərinə uyğun gələnlərdir. Məlum olub ki, ən şəffaf saytlar Şəki Apelyasiya Məhkəməsi, Bakı Apellyasiya Məhkəməsi, Sumqayıt Appelyasiya Məhkəməsi, Ali Məhkəmə və Konstitusiya Məhkəməsidir. 110 məhkəmənin saytı içərisində sonuncu yerləri Naxçıvan Ali Məhkəməsi, Cəbrayıl rayon Məhkəməsi və Naxçıvan Ağır Cinayətlər Məhkəməsi tutur.
Xalid Ağalıyev həmçinin bildirir ki, məhkəmələrdə ümumilikdə açıqlıq 30 faiz civarındadır: «Biz bu hesabatda Litva, Türkiyə və Rusiya təcrübəsini də önə çəkmişik. Orada hətta elə saytlar var ki, hakimin gəlirləri də aydın şəkildə göstərilir. Maaşı, ödədiyi kreditləri, əlavə gəlirləri-bütün bunlar aydın göstərilir. Amma bizdə bu, yoxdur».
Hesabata əsasən üçüncü ən şəffaf sayta sahib olan Sumqayıt Apellyasiya Məhkəməsinin baş məsləhətçisi Samir İsmayılov deyir ki, hələ ki müraciətləri poçtla qəbul edirlər: «Bizim ümumiyyətlə planımızdadır ki, saytı təkmilləşdirək, onlayn müraciət olunsun, biz cavablayaq. Kadr potensialımızı da düzəltməliyik ki, o müraciətlərə konkret cavab verəcək şəxslər olsun. Elektron hökumətə keçiddir deyə, biz də istəyirik, bizə aid hissəni təkmilləşdirək».
Qərarların yerləşdirilməsinə gəlincə, Samir İsmayılov deyir ki, bu, qərarın xüsusiyyətindən asılıdır: «Məhkəmə qərarı tam formada hazır olduqdan sonra səhifəyə yerləşdirilir. Çünki elə qərar var ki, şikayət vermə müddəti olur, eləsi var dərhal qüvvəyə minir. Hərəsinin öz xüsusiyyəti var. Elə qərar da var ki, 2 ay sonra kasasiya şikayəti olmasa, qanuni qüvvəyə minir».

Xalid Bağırov ümid edir ki, bütün qərarlar vaxtlı-vaxtında elektron yerləşdirilsə, işi əməllicə yüngülləşəcək: «Mən işimin hansı hakimdə olmasını, vaxtını bilmək üçün gərək zəng edim. Zəng edəndə də bu otaq o birinə deyir, o otaq digərinə, 5-10 dəqiqə telefonda gözləyirsən». Vəkil deyir ki, qaydalarla təcrübə bir- birindən fərqlidir. İşin dalınca düşüb özün maraqlanmasan, zəng etməyib məktub göndərməsən, prosesdən xəbərin olmaz.

Rəna Allahverdiyeva