Kiçik sahibkar, ictimai-siyasi fəal Novruz Əsgərov müxbirimizlə söhbətində korrupsiya və onun fəsadlarından danışdı.

- Novruz bəy, bir sahibkar kimi korrupsiyanı necə xarakterizə edərdiniz?

– Korrupsiya elə bir bəladır ki, o, ölkənin iqtisadi inkişafını çökdürən, imtiyaz və səlahiyyətlərin qeyri-qanuni yolla əldə olunmasına şərait yaradan neqativ bir tendensiyadır. Korrupsiya ölkənin maddi həyat nemətlərinin kiçik oliqarxik qrupun xeyrinə ədalətsiz şəkildə bölünməsinə, cəmiyyətin böyük hissəsinin yoxsullaşmasına və ölkədə sosial gərginliyin artmasına səbəb olur. Korrupsiya cəmiyyətin ayrı-ayrı strukturlarının həyatını nizamlayan əsas vasitəyə çevrilməklə qanunu, hüququ nüfuzdan salır. Siyasi sahədə isə korrupsiya siyasətin məqsədinin ümummillilikdən oliqarxik klan və qruplaşmaların hakimiyyətinin təmin olunmasına, kapitalı xaricdə gizlədən korrupsionerlərin ölkənin milli təhlükəsizlik maraqlarına xəyanət etmələrinə, beynəlxalq arenada ölkənin nüfuzdan düşməsinə, onun siyasi və iqtisadi cəhətdən təcrid olunmasına, cəmiyyətin hakimiyyətə inamının azalmasına, insanlarda demokratik dəyərlərə dair ümidsizliyin yaranmasına və başqa, totalitar dövlət forması olan diktaturaya yol açır. Dünyanın demək olar ki, bütün ölkələrində korrupsiya halları mövcuddur. Ona görə də beynəlxalq səviyyədə korrupsiya ilə mübarizənin gücləndirilməsi məsələlərinə BMT, Avropa Şurası kimi təşkilatlar da xüsusi diqqət yetirir.

-Necə fikirləşirsiniz, Azərbaycanda korrupsiya hansı sahələrdə daha çox təzahür edir?

- Azərbaycanda korrupsiyanı yaradan səbəblər hakimyyətdə olan məmurların pul qazanmaq hərisliyidir. Yəni yuxarıdakı təsnifatda deyildiyi kimi yüksək çinli məmurlar vətəndaşlara verilən hüquq və imtiyazları onlara satırlar. Sadəcə təqribən bir il bundan əvvəl baş vermiş Milli Təhlükəsizlik Nazirliyinin rəhbərliyində təmsil olunan şəxslərin cinayətkar əməllərini yadınıza salsanız yetərlidir. Həmin cinayətkar dəstə kimlərdən qeyri-qanuni yolla pul alırdılar? O şəxslərdən ki, onların da vəzifələri vardı və korrupsiyaya bulaşmış adamar idi. Bu gün də bu cür məmurların korrupsiya naminə islahatlara mane olmağının, iqtisadi inkişafı saxlamağa çalışmasının şahidi oluruq. Bu korrupsiya halları o qədər məmurları rahat edir ki, bir çox hallarda həmin nazirlərin və ya deputatların övladları özlərini xüsusi səlahiyyətə malik adamlar kimi aparırlar. Qanunun hamı üçün eyni olmasını qəbul etmək istəmirlər.
Bütün bu deyilənlərə görə hökumət korrupsiyanı yaradan səbəbləri aradan qaldırmaq üçün tədbirlər həyata keçirməlidir, lakin həmin bu məmurlar bu islahatların həyata keçirilməsini istəmirlər. Təhsil Nazirliyinin 2015-ci il üzrə rəsmi hesabatında korrupsiyada adı hallandığına görə 21 nəfər vəzifəli şəxsin işdən qovulması, 2016-cı ildə isə Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində 9 nəfərin işdən çıxarılması halları ictimaiyyətə məlumdur. Bu yalnız təhsil dahəsində olan rəsmi məlumatlardır. Digər strukturlarda və ictimaiyyətə açıqlanmayan, eyni zamanda cəzalandırılmayan nə qədər halların olmasını təsəvvür etdikdə vəziyyətin kritik olması artıq şübhə doğurmur. Buna görə də korrupsiya ilə tam əhatələnmiş məmur ordusu heç vaxt maraqlı olmayacaq ki, korrupsiya halları aradan qalxsın.


- Bu gün Azərbaycan korrupsiya hallarını aradan qaldırmaqla Avropa dəyərlərinə yaxınlaşa bilərmi?

- Cəmiyyətin korrupsiyadan azad olması üçün ilk növbədə hökumət ciddi islahatlar aparmalı və şəffaf idarəetmə, o cümlədən açıq hökumətin formalaşması üçün müasir təşəbbüsləri dəstəkləməlidir. Paralel olaraq normal vətəndaş cəmiyyəti formalaşmalıdır. Məncə, bu gün Avropada insan hüquqları, korrupsiyayla mübarizə daha normal şəkildə təzahür edir. Buna görə də Azərbaycan Avropa dəyərlərini və adət-ənənələrini qəbul edərsə normal inkişaf yolunu tutar. Əslində 1918-ci ildə M.Ə.Rəsulzadə Azərbaycan Demokratik Respublikasını qurarkən müasir insan hüquqları prinsiplərini tətbiq etməyə çalışırdı. Bu gün Avropa həmin prinsipləri tətbiq edir, biz isə demək olar ki, həmin dəyərlərdən qaçırıq.

Zöhrab Təmrazov