Bunları oxumadan alış-verişə çıxmayın

Marketə hər gün gedirik. Gündəlik, həftəlik, ya da aylıq alış-veriş üçün. Amma bəzən çox sadəlövh oluruq. Oralarda bizə hazırlanan tələləri görməyəcək qədər sadəlövh həm də. Musavat.com xarici mətbuata istinadən növbəti market ziyarətiniz zamanı xatırlamalı olduğunuz məqamları toparlayıb.

Marketlərdəki təhlükəsizlik kameraları təhlükəsizlik xaricindəki işlər üçün də yarayır. Məsələn, bir çox mağaza optik tanıtım yazılımları sayəsində müştərilərin məhsulları gözüylə təhlil edərkən mimika və hərəkətlərini qeyd edərək, nəticələr çıxarmağa çalışır.

Marketə ilk giriş bölgəsi müştərinin “qazını almaq” məqsədi daşıyır. Ümumi halda bir baxıb keçir, çünki içəridə görüləcək işlər var. Bu səbəbdən də sözügedən bölümlər adətən promoşnlar (reklam, tanıtım) üçün istifadə olunur.

Sonra qarşınıza çıxan sahə “sakitləşmə bölgəsi”dir. Burada adətən kitab, jurnal, DVD kimi dayanıb baxacağınız, bayırdakı təlaşı unudacağınız, daha sakit şəkildə alış-veriş edəcəyiniz bir şəklə girirsiniz.

Ardınca gələn ilk nöqtə isə meyvə və tərəvəz satılan şöbə. Onlarınsa burda olmalarının tək səbəbi insanın ən vacib ehtiyacı olan “qarın doyuzdurma” məsələsini həll etməsidir. İnsan alış-verişdə bu məntiqli nöqtədən başlayınca onun davamındakı yersiz şeyləri satın alanda vicdan əzabı keçirmir.

Süd, yumurta kimi təzə və gündəlik ehtiyac sayılan maddələr isə əsasən ən arxa sırada yer alır. Çünki onlar hər cür şərtdə onsuz da alınacaq. Onlar tapılana qədər isə müştəriyə başqa şeylər göstərilib, “başı bişirilir”.

Market içində yerləşən şirniyyat şöbəsinin əsas məqsədi isə ətrafa xoş qoxular yayıb, insanları acdırmaq və daha çox şey aldırmaqdır. Bu məhsulların önəmli bir hissəsi əvvəlcədən hazırlanıb, sonra isidilən məhsullar olsa da, vizual və qoxu təsirlərini heç də yaddan çıxarmaq olmaz. Bu təzə məhsul görünüşlü məhsulların satıldığı şöbələrin ətrafında isə əsasən qəssab və hazır dondurulmuş qida məhsulları yer alır. Beləcə beynimizdəki təzə və dondurulmuş məfhumu silinir. Hər ikisindən də alırıq.

Market rəflərindəki ən qiymətli yer isə orta rəflər sayılır. Çünki insanlar daha çox ortadakı rəflərə diqqətlə baxırlar. Ona görə də firmalar mallarını orta rəflərə yerləşdirmək üçün daha çox pul ödəyirlər. Çünki insanlar adəti üzrə yuxarıdakı və aşağıdakı variantlara baxmaz. Amma yenə də bəzi araşdırmalar üstlərin və ya rəflərin sonlarının da dəyərli olduğunu ortaya qoyur.
Qapıda müştəriləri qarşılayan və mağazaya dəvət edənlərin ən böyük faydası isə heç şübhəsiz ki, içəridəki oğurluğu azaltmaqdır. Çünki dəvətlə girilən yerlərdə oğurluq daha az olur.

Az variant olması əsasən insanın işinə yarayır. İnsanlar çox variant olan bir yerdə qərar verə bilmədiyi üçün heç bir şey almadan çıxa bilər. Buna görə də çıxış yolu bir-birinə yaxın keyfiyyət və ya kateqoriyadakı iki məhsulun yanında daha alt səviyyədən bir üçüncü məhsul yerləşdirməkdir. Bu “tələ məhsul” qərar verməyi daha da asanlaşdırır. Nəticədə pis variantı görən müştəri dərhal daha yaxşısını alır.

Müştərilərin yarısı kassada növbə gözləyən vaxt səbətə yığdıqlarının bəzilərini satın almaqdan vaz keçir. Bu səbəbdən də marketlər kassa sıralarını mümkün olduğu qədər dar düzəldir və səbətinizdəkiləri çıxarıb qoymağınıza yol açacaq boş yer saxlamazlar.

Qoxu insanın ən əsas və təsir yaradan duyğularından biridir. Dolayısı ilə də bəzi marketlər çörək qoxusu kimi süni qoxuları marketdəki bəzi bölmələrə yayar. Məsələn, paltaryuyan toz bölməsində yeni yuyulmuş paltar qoxusu yayılır. Ya da şirniyyat şöbəsində eyni əhval. Bu isə alıcının satın alma həvəsini daha da artırır.

Bir maraqlı nümunə. Bu sahədə ixtisaslaşa The Aroma Company yay tətili satan bir turizm şirkətini içinə Hindistan qozu qoxusu yaydığı zaman satışların artmasını təmin edir. Çünki Hindistan qozu insanlara günəş kremini, çimərlikləri və tətili xatırladır.

“Nə alırsan al, 1 manat tipli məntiqlər də müştərini tovlayacaq variantlardandır. Bu isə marketlərdə böyük bir qəfəs şəklində bir yerə qarmaqarışıq məhsulların atılması ilə edilir. Məqsəd qarışıq bir yerdə məhsul axtaranların digər müştərilərin də diqqətini çəkməsinə nail olmaqdır.