İranla keçid məntəqələrində yaranan problemdən sonra muxtar respublika rəhbəri Almaniyadan 30 ton yük tutumu olan avtomobillər sifariş verdirib; bu bölgəyə yanacağı və digər məhsulları NMR Ali Məclisinin sədrinə məxsus maşınlar daşıyacaq
Azərbaycanda bəzi məmurların ölkə üçün hətta ən vacib məsələlər və məqamlarda belə özlərini düşünmələri, hər bir şəraitdən istifadə edərək daha çox qazanmaq haqda fikirləşmələri, bu istiqamətdə addımlar atmaları çoxlarının bildiyi həqiqətdir. Bir sıra məmurların hətta təbii fəlakətlərdən, insanların faciələrindən belə istifadə edərək öz var-dövlətlərini artırmağa çalışdıqları ilə bağlı da onlarla fakt var.

Belə hallardan biri də son günlər demək olar ki, blokada şəraitində yaşayan, insanların gediş-gəlişinin çətinləşdiyi, xüsusən də muxtar respublikaya müxtəlif yüklər və yanacaq aparan yük maşınlarının buraxılmadığı günlərdə baş verir.



Uzun illərdi ki, Naxçıvanın ərzaq məhsulları, digər materiallar, xüsusən də yanacaqla təchizatı Azərbaycandan İran ərazisi ilə göndərilən yüklər hesabına təmin olunur.
Noyabrın 7-dən isə Naxçıvanda Şahtaxtı nəzarət-buraxılış məntəqəsi, daha sonra isə İran-Azərbaycan sərhədindəki bütün digər 4 nəzarət-buraxılış məntəqələri bağlanıb. Bundan sonra Azərbaycan-İran sərhədində uzun növbələr və gərginlik yaranıb. Buna görə tərəflər bir-birini suçlayıb.

Sərhədlər bağlandıqdan bir neçə gün sonra nəzarət-buraxılış məntəqələrində keçidlər yalnız piyadalar üçün açıldı. Ardınca isə avtomaşınların da İran ərazisinə keçidinə imkan verildi. Naxçıvana gedən yük maşınları isə ya hələ də növbə gözləyir, bir hissəsinin isə yükü 30 tondan artıq olduğuna görə sərhəddən buraxılmır. Bu isə Naxçıvanda bir sıra məhsulların qıtlığına səbəb olub. Ən ciddi problem isə muxtar respublikada yanacaq çatışmazlığının yaranmasıdı.

Son günlərdə Naxçıvanda benzinin bir litrinin qiymətinin artıq 1 manata satıldığı, yanacaqdoldurma məntəqələrində isə uzun növbələrin yarandığı bildirilir.
30 tondan çox yük tutan maşınların sərhəddən buraxılmamasına gəlincə, bildirilir ki, İran tərəfi Culfa keçid məntəqəsində yeni körpü tikib və yeni qaydalar tətbiq edib. Lakin körpünün istifadəyə verilməsi Naxçıvan rəsmilərinin bürokratik əngəllər törətmələri nəticəsində hələ də ləngidilir. Culfanın hazırda istifadə olunan köhnə körpüsünə texniki baxış keçirib körpünün ağır maşınlar üçün təhlükəli vəziyyətdə olduğunu bildiriblər.
Buna görə də, İran tərəfi ağırlığı 30 tondan çox olan yük maşınlarının köhnə körpüdən keçərək, Naxçıvana girməsinə imkan vermir.

Bu səbəbdən həmin maşınlar Bakıya qayıdaraq Gürcüstan vasitəsilə Türkiyəyə oradan isə Naxçıvana keçirlər. Bu isə həm yolun uzanması deməkdi, həm də çox vaxt aparır. Odur ki, Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə-Naxçıvan marşrutu üzrə yükdaşımalar şirkətlərə və sürücülərə sərf etmir.

Qeyd edək ki, Türkiyə 2012-ci ildə öz ərazisi ilə Gürcüstandan Naxçıvana benzin və dizel yanacağının tranzitinə icazə verib. Bu icazə Türkiyənin müvafiq qurumundan üç il müddətinə alınıb.

Bu marşrutla Naxçıvana benzin və dizel yanacağının daşınması fövqəladə vəziyyətlər üçün nəzərdə tutulur.



Buna görə də Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə-Naxçıvan marşrutu ilə indi muxtar respublikaya yanacaq daşınması müvəqqəti xarakter daşıyır.

İran tərəfi isə özəl görüş və təmaslarda qeyri-rəsmi olaraq iddia edir ki, Culfadakı yeni körpü ilə bağlı problemi Naxçıvan rəhbərliyi bilərəkdən yaradır. Bu iddiaların nə dərəcədə doğru olub-olmadığını söyləyə bilməsək də, bizə çatan xəbərlərdə muxtar respublika Ali Məclisinin sədri Vasif Talıbovun tapdığı vəziyyətdən çıxış yolunun həm də onun özünə böyük xeyir gətirəcəyinin bildirilməsi müəyyən şübhələrə yol açır.

Bir neçə mənbədən dəqiqləşdirdiyimiz məlumata görə, V.Talıbovun adamları Almaniyadan 30 ton ağırlığında yük daşıyan avtomobillər sifariş verib. Həmin avtomobillərin bir çoxu yanacaq daşınması üçün nəzərdə tutulub. Almaniyadan gətiriləcək böyük yük maşınlarının bir hissəsi ilə isə muxtar respublikaya ərzaq və digər zəruri məhsullar daşınacaq. Həmin avtomobillərin yük tutumu və ümumi ağırlıq göstəriciləri İran tərəfinin tətbiq etdiyi yeni qaydalara tam uyğun gəlir. Bu o deməkdi ki, bundan sonra Bakıdan Naxçıvana İran vasitəsilə yüklər məhz V.Talıbovun avtomobilləri vasitəsilə daşınacaq.
Məlumatlara görə, V.Talıbov bu sahəni çoxdan tam olaraq ələ keçirmək istəyirmiş. Muxtar respublikanın rəhbəri xüsusən də Naxçıvana yanacaq daşınmasına nəzarəti ələ keçirmək üçün uzun illər çox zəngin və qüdrətli məmur-oliqarxlarla mübarizə aparıb. İranla sərhəddə yaranan son gərginlik isə demək olar ki, V.Talıbova bu sahəni tam ələ keçirmək üçün fürsət verib və onun dərhal Almaniyadan 30 ton yük tutumu olan avtomobillər sifariş etməsi muxtar respublika rəhbərinin sanki çoxdan bu işə hazırlaşırmış görüntüsünü yaradır.



Eyni zamanda bu İran tərəfinin Azərbaycan rəsmiləri ilə qeyri-rəsmi söhbətlərdə Culfa körpüsündəki problemin Naxçıvan tərəfindən bilərəkdən yaradılması haqda iddialarını kifayət qədər əsaslı edir. Bu iddialarda həm də üstüörtülü şəkildə Azərbaycanın daxilində Naxçıvana yükdaşımalara nəzarətin monopoliyaya alınması uğrunda mübarizənin getdiyinə işarələrin edildiyi bildirilir.

Ortada isə Naxçıvanın neçə gündür faktiki olaraq blokada da qalması və muxtar respublikada böhran yaşanması faktı var.

Bir məsələ də diqqətçəkəndir ki, Bakıda yaşayan əslən Naxçıvandan olan deputatların bununla bağlı sərt bəyanatlarına, İran tərəfinə çağırışlarına rəğmən muxtar respublika rəhbərliyi tərəfindən elə bir ciddi narahatlıq duyulan fikirlər səsləndirilməyib. Bu məsələnin özü də müəyyən ehtimallara yol açır.

Amma istənilən halda, Culfa körpüsündəki problemin Naxçıvan rəhbərliyi tərəfindən bilərəkdən yaradılıb-yaradılmamasından asılı olmayaraq, gələn xəbərlər göstərir ki, V.Talıbov bu mərhələdə muxtar respublikaya yükdaşıma işini öz əlində cəmləşdirib. V.Talıbovun çox ustalıqla bir sıra iri məmurları bu işdən kənarlaşdırdığı bildirilir. Təbii ki, həmin məmurlar V.Talıbovun bu əməliyyatını qəzəblə qarşılayıblar və onlarla “Naxçıvan xanı” arasında problemlər daha da dərinləşəcək.