9 oktyabrdan sonra nə olacaq?; Dağınıq və vahid komanda halında formalaşa bilməyən klassik müxalifətin hakimiyyətə gəlmək şanslarının xeyli aşağı olduğunu analiz edən güc mərkəzləri gəncləri təşkilatlandırır; bu iş üçün USAİD-ə 20 milyon dollar ayrılıb; xaricdə təhsil alan azərbaycanlı gənclərin siyahısı hazırlanıb
Azərbaycanda 2013-cü seçkilərində indiki prezident İlham Əliyevin üçüncü prezidentlik müddətinə qarşı Qərbin müxalifətin umduğu dirənişi göstərməməsinin səbəbləri barədə redaksiyamıza sensasion məlumat daxil olub. Məlumatda deyilir ki, Azərbaycanda mühüm maraqları olan Qərbin strateji araşdırmalar və beyin mərkəzləri ölkədəki situasiyanı təhlil etdikdən sonra indiki halda müxalifətin hakimiyyət dəyişikliyinə nail ola bilməyəcəyi qənaətinə gəliblər.
Dağınıq və təəssüf ki, illərdi vahid komanda halında formalaşa bilməyən, maddi imkanları “0" həddində qiymətləndirilən Azərbaycan müxalifətinin hakimiyyətə gəlmək şanslarının xeyli aşağı olduğunu analiz edən Qərb mərkəzləri ”yeni və gənc müxalifət" formalaşdırmaq prosesinə start verib. Qeyd edək ki, əsasən Qərb institutları və ABŞ-ın Bakıdakı səfirliyi bunadək də ölkədə ənənəvi klassik müxalifətdən kənarda öz güc mərkəzini formalaşdırmağa çalışsa da, istədiyi nəticəyə nail ola bilməyib. Müəyyən hədəf qruplarına maddi dəstək versə də, onların ətrafına daxildə elektorat toplaya bilməyib. Hakimiyyətin də həmçinin; “özünə müxalifət” yaradıb Qərbin gözündən pərdə asmaq niyyətləri baş tutmayıb. Bu layihəyə yüz milyonlar yatıran iqtidar yalnız ona nail olub ki, hazırda az qala hər oliqarxın işlətdiyi bir “müxalifət” partiyası var...
Amma indi Qərb şərti olaraq “yeni müxalifət” adlandıracağımız prosesin uğurlu alınacağına daha ciddi və optimist yanaşır. Məlumatlara görə, bu məqsədlə xaricdə təhsil alan azərbaycanlı gənclərin siyahısı tam hazırlanıb, onların CV-sində maraq dairələrindən tutmuş dünyagörüşlərinədək bütün məlumatlar əks edilib. O da maraqlıdır ki, hazırlanan siyahıda “iqtidar və ya müxalifət övladları” fərqi qoyulmayıb.
Xəbəri redaksiyamıza verən mənbə deyib ki, bu proses ABŞ-ın Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin (USAİD) Bakı bürosu vasitəsilə aparılır və nəzarət edilir.
1961-ci ilin noyabrında Con Kennedinin imzaladığı aktla yaradılan USAİD dünyanın bir sıra ölkələrində müxtəlif proqramlar həyata keçirir. ABŞ bu təşkilatın fəaliyyətinə ciddi önəm verir və USAİD üçün hər il ayrılan maliyyə dövlət büdcəsinin 1 faizini təşkil edir ki, bu da trilyonla hesablanan büdcədən kifayət qədər böyük vəsait dəstəyi deməkdir.
USAİD-in xüsusilə demokratiyanın az inkişaf etdiyi ölkələrdə vətəndaş cəmiyyəti institutlarına, müxalifətə dəstəyi də sirr deyil. Məhz bu səbəbdən Rusiya 2012-ci ildə USAİD-in ölkədə müxalifət və vətəndaş cəmiyyəti institutlarına dəstəyini bəhanə edərək fəaliyyətini dayandırıb.
İlkin olaraq Gənc Demokratlar Hərəkatı kimi tanınacaq bu təşkilatlanma prosesinə patronajlıq edən USAİD-in Azərbaycan bürosuna bu yaxınlarda yeni və personası çox maraqlı olan bir rəhbər təyin edilib. Bu, Bruk Ayşamdır. B.Ayşam Bakıya təyinatınadək USAİD-in Əfqanıstandakı missiyasının direktor müavini olub. Azərbaycana “döyüş bölgəsindən” gələn missiya rəhbəri Rusiyada da işləyib. Stenford Universitetinin məzunu olan B.Ayşam bu prosesin əsas fiqurantlarından biri hesab olunur. Qaynağımızın sözlərinə görə, Qərbyönümlü gənclərin təşkilatlanması, önə çıxması üçün USAİD-ə ilkin olaraq 20 milyon dollar ayrılıb.
Qərbin yeni nəfəs kimi baxdıqları gənc liderləri təşkilatlandırmasının daha bir mühüm səbəbi də var. Prezident seçkilərində fövqəladə bir hadisə baş verməsə, indiki hakimiyyət kürsüsünü saxlayacaq. Amma müxalifətin əsas qüvvələrinin heç olmasa, seçkidən bir il əvvələdək olan təsir imkanlarını saxlayacağına Qərbdə böyük şübhələr var.
9 oktyabr seçkilərindən sonra, əgər uduzarsa, müxalifətin daha da zəifləyəcəyi qaçılmazdır. Belə olan təqdirdə onların yerini İranpərəst və Rusiyayönümlü qüvvələrin tutacağı ehtimalı böyükdür. Məhz bu səbəbdən də belə təhlükələri önləmək üçün indidən hazırlıq başlayıb və bu prosesdə xeyli iş də görülüb. Yeni müxalifətin təşkilatlandırılmasından hakimiyyətin nə dərəcədə narahat olub-olmaması da maraq doğurur. Diplomatik kanallara yaxın bir qaynağımız deyib ki, ağıllı hakimiyyət bu prosesdən yararlanmalı, təkcə öz maraqlarını deyil, Azərbaycanın da gələcək taleyini düşünməlidirlər. Çünki hakimiyyət günlərin birində qarşısında elə bir radikal müxalifət görə bilər ki, nəinki özünü, hətta dövləti belə qorumaqda çətinlik çəkə bilər.
Maraqlıdır ki, bu təşkilatın ilk anonsu seçkidən dərhal sonraya, təxminən oktyabrın ayının axırlarında keçiriləcək bir beynəlxalq toplantıda verilməlidir. Redaksiyamıza daxil olan xəbərdə deyilir ki, dünyanın bir sıra ölkələrindən gələcək gənclərin toplantısı Bakıda keçirilməsinə hakimiyyət də ilkin razılığını verib.
Qərbin yeni müxalifəti tam bir güc kimi 2015-ci ildə-parlament seçkilərində ortaya çıxarmaq planı var. Bunun üçün maddi dəstək yəqin ki, ciddi faktordur. Amma əsas məsələ həm də onların arasından yeni liderlərin tapılmasıdır. Gələn məlumatlarda o da deyilir ki, həmin keyfiyyətdə bir neçə gənc liderlər var və onlarla fəal iş gedir....