Amerikanın analitik Foreign Policy jurnalı ABŞ-ın Suriyaya göstərdiyi humanitar yardımla Bəşər Əsəd rejiminin ömrünü uzatdığını yazıb.

Gündəm Xəbər Musavat.com-a istinadən xəbər verir ki, siyasi icmalçı Kolum Linç tərəfindən bununla bağlı maraqlı məqalə dərc olunub.

Jurnalist Suriyada tonlarla mərci, duz, bitki yağı və buğdanın İl-76 təyyarəsinə yüklənərək rus pilotları vasitəsilə Suriyanın şimal-şərqində yerləşən və İŞİD terrorçularının mühasirəsində qalan Deyr-əz Zor şəhərinə çatdırıldığını və yükün paraşüt vasitəsilə şəhərin hökumət qüvvələri tərəfindən nəzarət olunan hissəsinə atıldığını yazır.

Məqalədə ABŞ, habelə Böyük Britaniya, Almaniya, Kanada və Hollandiyanın əməliyyatın ilk aylarından 10 milyon dollardan daha çox yardım göstərdiyi yazılıb. Bu günə qədər şəhərə 260-dan çox yük atılıb. Yüklərin ümumi məbləği 36-65 milyon dollar arasındadır. Müəllif bu əməliyyatın BMT-nin Ümumdünya ərzaq təşkilatının (WFP) tərəfindən təşkil olunduğunu və 3 ildən artıqdır mühasirədə qalan minlərlə şəhər sakininin həyatını xilas etdiyini vurğulayır.

Lakin Kolum Linçin fikrincə, əsasən ABŞ və Avropa vergi ödəyicilərinin cibinin hesabına həyata keçirilən bu əməliyyat Suriya rejiminə, habelə onun Rusiya və İran kimi himayədarlarına kömək etməkdən başqa bir işə yaramır. Müəllif şəhərin xüsusilə İran üçün olduqca vacib strateji əhəmiyyət daşıdığına diqqət çəkib.

Yazıda Suriya və onun müttəfiqlərinin ABŞ, BMT və digər beynəlxalq donorların xeyirxahlığından istifadə edərək vətəndaş müharibəsinin gedişində öz hərbi maraqlarını güddüyü qeyd edilir. Müəllifin yazdığına görə, əvəzində Suriya hökuməti müxalifət tərəfindən nəzarətdə tutulan şəhərlərdə aclıq keçirən yüz minlərlə insana heç bir ərzaq və dərman yardımı göstərilməsinə yol vermir.

Məqalədə ABŞ-ın himayəsində olan qüvvələrin son aylarda Rakkaya etdiyi hücumlardan sonra İŞİD silahlılarının Deyr-əz-Zora doğru qaçdığı bildirilir. Hökumət güclərinin isə Rusiya və İranın köməyi ilə ölkənin şərqinin yenidən hakimi olmaq və İraqla sərhəd qapılarına nəzarəti ələ keçirmək niyyətində olduğu xəbər verilir.

Müəllifə görə, Deyr-əz-Zorun ələ keçirilməsi Əsədə Suriyanın şərqində, ən az Fərat çayının aşağısına qədər ərazilərə hökm etməsinə şərait yaradacaq. Lakin bu, ABŞ-ın heç arzu etmədiyi, Tehran rejiminə “şiə ayparası” deyilən, yəni İranı İraq, Suriya və Livandakı müttəfiqiləri ilə bağlayacaq quru dəhlizini yaratmağa şərait yaradacaq.

Müəllif Rusiyanın yüklərin atılması zamanı siyasi dəstək verdiyini bildirsə də bir qəpik də pul xərcləmədiyini qeyd edir. Üstəlik Rusiya KİV-ləri bir ağızdan humanitar əməliyyatn yalnız Moskvanın səyləri ilə baş tuduğunu və hətta yüklərin də Rusiyaya aid olduğunu yazaraq ölkələri üçün əlavə təbliğat xalları toplamaqla məşğuldur.

Kolum Linç yükləri daşıyan Rusiya firması ilə də bağlı qaranlıq şübhələrin mövcud olduğunu bildirir. Belə ki, Deyr-əz-Zeyrə humanitar yardım Rusiyaya məxsus Nikolay Ustimenko (ata) və Pavel Ustimenkoya (oğul) məxsus “Abakan eyr” firması vasitəsilə həyata keçirilir. Bu firmaya əvvəllər BMT ilə iş qurmaq qadağan olunub. Belə ki, ata və oğula aid digər bir şirkət BMT-də çalışan və təchizat məsələlərinə baxan bir rus əməkdaşına rüşvət verməkdə ittiham olunur.

“Əməliyyatı tənqid edən ekspertlər Rus şirkətinin atdığı yüklərin, əsasən də ərzağın yalnız Suriya hərbçilərinə və ya rejimə sadiq adamların evlərinə getdiyini qeyd edilər”, - məqalə müəllifi yazır.

ABŞ Dövlət departamenti isə bütün yarıdmların yalnız Suriya hökumətinin nəzarət etdiyi bölgələrə və rejimə yaxın insanlara getməsindən narazılğını dilə gətirməyə başlayıb. Departamentin yüksək rütbəli məmurları humanitar yardımın dərhal dayandırılmasını tələb edirlər.

Buna rəğmən məqalədə ABŞ-ın bütün bunları bilərək başqa çarəsi olmadığı bildirilir. “Vaşinqton İŞİD-in Deyr-əz Zoru ələ keçirərək xilafəti möhkəmləndirməsinə razı deyil” - yazıda qeyd olunur.