Ölkəmizdə abort hallarının qarşısını almaq məqsədilə ana bətnində olan uşağın cinsiyyətinin əvvəlcədən deyilməsi qanunla yasaqlansa da…

Uzun illərdir ki, daha çox ictimai müzakirələrə səbəb olan və zaman keçdikcə isə dövrün tələbinə uyğun bir çox təkmil qanunlar qəbul edilən, amma problemləri hələ də tam aradan qaldırılmayan sahələrdən biri də ölkəmizin səhiyyə sahəsidir. Düzdür, bu sahə olduqca həssas sahə hesab olunur, həmçinin bu sahədə əmələ gələn hər bir yeniliklərin, müəyyən problemlərin varlığı və s. öz aktuallığı ilə də diqqəti cəlb edir. O da hər kəsə bəllidir ki, respublikamızın səhiyyə sahəsi olduqca çoxşaxəlidir və bu sahələr içərisində qadın məsləhətxanaları xüsusu rola malik olan sahələrdən biri hesab olunur. Bu yöndə apardığımız araşdırmalar zamanı o da bəlli oldu ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası da daxil olmaqla, bu gün ölkə ərazisində təqribən 138 qadın məsləhətxanası var ki, onların tam əksəriyyətinin fəaliyyətindən çoxsaylı vətəndaşlar narazılıqlarını ifadə etməkdədirlər. Baxmayaraq ki, dövlət səhiyyə müəssisələrində bir çox tibbi xidmətlərlə bərabər, qadınların hamiləlik dövründə, həmçinin hamiləlikdən sonra dünyaya övlad gətirdikləri zaman onlara göstərilən xidmətlərin pulsuz olması Qanunla tənzimlənsə də, əksər qadın məsləhətxanalarında, doğum evlərində qanunun belə bir tələbinə məhəl qoyulmur ki, qoyulmur. Yəni, bu sahələrə rəhbərlik edən şəxslər açıq-aşkar şəkildə “özəl bazar qanunları”nı işə salırlar və idarəçiliklərini də, məhz belə bir qaydalarla da həyata keçirirlər. Hökm sürən bu cür ab-havanın varlığının nəticəsidir ki, adicə bir kimsə bu sahələrdə tibb bacısı işinə girmək istəyərsə, söylənilənlərə görə nə az, nə də çox düz bir neçə min manatının başından keçməlidir ki, arzusunu “çin” edə bilsin. Bir sözlə, istər hamiləlik dövründə, istərsə də övlad dünyaya gətirilən zaman ana olan hər kəs, yaxud da onların yaxınları “bazar qanunları”na riayət etməyə məcbur olurlar ki, digər söz-söhbətlərlə üz-üzə qalmasınlar. Belə bir səbəblər üzündən də, imkansız şəraitdə yaşayan anaların çoxu məsləhətxanalara üz tuta bilmirlər. Bu da bəzi hallarda ana ölümünə, uşaqların qüsurlu formada dünyaya gəlmələrinə səbəb olur. Adicə bir faktı vurğulayaq ki, BMT-nin Əhali Fondunun ümumi hesablamalarına görə, bu gün Azərbaycan qadınlarının təqribən 60-80 faizi hamilə olduqları müddət ərzində məsləhətxanalara gedə bilmirlər. Bu da onların gələcək övladlarının qüsurlu dünyaya gəlmələrinə, hətta ölümlərinə də səbəb olur. BMT-nin və digər beynəlxalq qurumların açıqlamalarına görə, Azərbaycanda ana və körpə ölümünün səviyyəsi hələ də yüksək olaraq qalır. BMT-nin Əhali Fondu mütəxəssislərinin qənaətinə görə, ölkədə hamiləlik və doğuş zamanı baş verən neqativ halların qarşısını almaq üçün, müəyyən tədbirlərin görülməsinə ciddi ehtiyac var. Bunun üçün hamilə qadınlar mütləq tibbi və genetik müayinələrdən keçməlidirlər.
“Gündəm Xəbər”in redaksiyasına Bakı şəhəri, Sabunçu rayonu, Razin qəsəbəsində yerləşən 2 saylı Doğum Evinin Qadın məsləhətxanasında yaşananlarla bağlı xeyli məlumatlar daxil olub. Bu yöndə əldə etdiyimiz məlumatlara görə, adı çəkilən məsləhətxanada hamilə qadınlar müayinələrdən keçən zaman, məsləhətxananın “daxili bazar qanunları” ilə üz-üzə qalırlar. Yəni, bu ünvanda hər müayinəyə görə müəyyən edilmiş məbləğ var. Faciə odur ki, ora üz tutan və gələcəkdə ana olmaq arzusunda olan hər kəs, verəcəyi analizlərə görə, müəyyən aparaturalardan keçməyə görə “rüsum” ödəməzsə, o halda getgəllə üzləşməli olurlar. Bu qadın məsləhətxanasında tətbiq olunan hoqqalardan biri də, müəyyən olunmuş “rüsum” ödənilmədiyi halda düzgün analiz cavablarının verilməməsidir. "UZİ" həkimi ilə “bazar dili”ndə danışıb razılığa gəlmədiyin halda, hətta ana bətnində olan körpənin çəkisi, ölçüsü düzgün deyilmir.
Bir faktı da vurğulayaq ki, ölkəmizdə abort hallarının qarşısını almaq məqsədilə ana bətnində olan uşağın cinsiyyətinin əvvəlcədən deyilməsi qanunla yasaqlanıb. “Gündəm Xəbər”ə daxil olan məlumatlara görə, qanunun belə bir tələbinə baxmayaraq 2 saylı Doğum Evinin Qadın məsləhətxanasında müəyyən edilmiş “rüsum” ödənildikdən sonra, həkimlər bu yöndə addımlarını atırlar.
Bu da gələcəkdə ciddi demoqrafik problemə cevrilə bilər. Qeyri- rəsmi statistikaya görə, hal-hazırda 100 hamilə qadından 30-u abort etdirir. Bəzi sosioloqların fikrincə əgər vəziyyət belə bir templə davam edərsə, 2050-ci ildə Azərbaycan əhalisinin 12 milyona çatması çətinləşə bilər. Eyni zamanda, abort məqsədi ilə qadın məsləhətxanalarına, xəstəxanalarına müraciət edən hamilə qadınları fikrlərindən daşındırmaq üçün, həkimlər abortun fəsadları, psixoloqlar isə bunun psixi cəhətdən törədə biləcəyi problemlərin varlığını onların nəzərinə çatdırmalıdırlar. Təəssüflər olsun ki, adı çəkilən qadın məsləhətxanasında bu yöndə addımlar atılmır, əksinə əldə olunacaq “haqq-hesab”ın müqabilində həkimlər istədikləri addımlarını atırlar. Ona görə də, 2 saylı Doğum Evinin Qadın məsləhətxanasında yaşanan vəziyyəti ilk öncə Səhiyyə Nazirliyi və digər qurumlar nəzarətdə saxlasalar daha yaxşı olar. Daha ətraflı növbəti saylarımızda.

Mirzə
gundemxeber.az