Sumqayıtdan Bakıya gedən yolun sonu

Eldar Əzizovun fəaliyyəti onun planlarını alt-üst etdiyi kimi, vəzifə karyerasına da son qoya bilər

Sumqayıtı sovetlər dönəmində “Gənclər şəhəri” adlandırırdılar. Gənc olmasına baxmayaraq, qısa müddət ərzində “ölü şəhər” titulunu da qazanmağı bacarmışdı. Ölkənin əsas sənaye mərkəzlərindən biri olan şəhərin bu günkü vəziyyəti heç də ürəkaçan deyil. Məmur özbaşınalıqları və korrupsiyanın burada hansı səviyyədə olduğunu görmək üçün Sumqayıt haqqında mediyada verilən informasiyalara baxmaq kifayətdir.

2011-ci idən şəhər icra hakimiyyətinə Eldar Əzizov rəhbərlik edir. Onun bu posta gətirilməsi əksəriyyətdə böyük ümidlər doğurmuşdu. Çünki, o buraya gələnə qədər ölkənin digər bir böyük şəhərindən təcrübə toplayıb gəlmişdi. Həm də bu vəzifənin onun üçün bir trampilin olduğu bildirilirdi. Eldar Əzizovun Sumqayıtdakı rəhbərlik dönəminin onun Bakı merliyinə gedən yolunda bir növ “sınaq müddəti” olduğu da vurğulanırdı. Lakin, ötən 4 il müddətində Sumqayıtda görülən işlərə baxdıqda şəhər rəhbərinin bu “imtahandan” heç də uğurla çıxmadığını görmək olar.

Sumqayıtda abadlıq, yoxsa bərbadlıq işləri?

Eldar Əzizov Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı vəzifəsinə təyin olunduqdan sonra şəhər sakinləri elə zənn edirdilər ki, artıq uzun illərdən bəri onları narahat edən problemlər qısa zamanda öz həllini tapacaq, mövcud olan nöqsanlar aradan qaldırılacaq. Lakin bununla bağlı gözləntilər heç də özünü doğrultmadı. Əksinə Eldar Əzizovun gəlişi ilə sumqayıtlıların problemlərinin sırasına yeniləri də əlavə olundu. Xüsusilə, son zamanlar Sumqayıtda aparılan "abadlıq və quruculuq işləri" şəhər sakinlərinin ciddi narazılığına səbəb oldub. Bu “abadlığın” büdcə vəsaitlərinin insafsızcasına talanmasının bariz nümunəsi olması şübhəsizdir. Belə ki, bir müddət öncə bahalı tametlər döşənmiş küçələr yolların genişləndirilməsi adı altında yenidən sökülüb. Maraqlıdır ki, təmirindən qısa müddət keçməsinə baxmayaraq bu yollar yenidən sökülüb. Aparılan işlər isə sakinlərin rahatlığını əllərindən alıb.

Qış fəslinin sona çatmasına ən çox sevinənlər bəlkə də sumqayıtlılardır. Çünki, şəhər rəhbərliyi “qışa hazırıq” desə də, yağan yağış və qar bu vədləri yuyub aparır.

Hər il Sumqayıta dövlət büdcəsindən milyonlarla manat ayrılsa da, bu vəsait yalnız şəhərin mərkəzi küçələrinin təmirinə, bardürlərin və asfalt örtüyünün yenilənməsinə sərf edilir. Ən mənfi tendensiyalardan biri də odur ki, abadlıq işləri mərkəzi küçələrin binalarının fasad və dam örtüyünün yenilənməsindən ibarət olur. Yəni, maliyyə fırıldaqları ilə müşayiət olunan quruculuq işləri kosmetik mahiyyət daşıyır. Şəhərin daxili problemləri isə kifayət qədərdir.

Şəhərdə aparılan abadlıq işlərinin mütləq əksəriyyəti isə yerli sahibkarların, iş adamlarının hesabına həyata keçirilir. Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının

sahibkarlarla yaranan problemləri daima diqqət mərkəzində olub. Əslində görülən işlər konkret şəxslərin vəsaiti hesabına aparılsa da, əvəzində büdcənin milyonlarla vəsaiti “təyinatı üzrə xərclənib”. Şəhər sakinləri qış aylarında soyuqdan əziyyət çəkdiklərini bildirməklə yanaşı, bəzi yaşayış binalarına aid zirzəmilərin su ilə dolu olması səbəbindən (əsasən 1-2 və 5-ci mikrorayonlarda) nəmişlik, üfunət və digər problemlərlə baş-başa qaldıqlarını qeyd edirlər. Sakinlər bildirirlər ki, Eldar Əzizov Sumqayıt şəhərinə icra başçısı təyin ediləndən sonra belə problemlər daha da artıb.

Sumqayıtda bu illər ərzində “torpaq biznesi” xüsusilə tərəqqi edib.

Sakinlərin bildirdiyinə görə, harada uşaq meydançası, idman meydançası, ya da köhnə tikili varsa onları sökürlər. Yerində uşaq bağçasının inşa ediləcəyi barədə şaiyələr yaydıraraq, həmin əraziləri ayrı-ayrı iş adamlarının 14-17 mərtəbəli binalar tikdirməsi üçün "hərraca" çıxarır, əvəzində isə milyonlarla pul qazanırlar. Gənclər şəhərində artıq boş yer tapmaq mümkünsüzdür. Sakinlərin istirahət yerlərinin, boş ərazilərin satılması eyni zamanda “yaşıl terrorla” müşayiət olunur.

Eldar Əzizovun gəlişindən sonra Sumqayıtda ağacların kütləvi şəkildə kəsilməsi prosesinə start verildi. Təbii ki, icra başçısının bunlardan xəbərsiz olmasını zənn etmək ağılsızlıq olardı. Çünki heç kəsdən icazə almadan böyük bir şəhərdə, özü də insanların gözləri qarşısında ağac kəsməyin nə demək olduğunu hamımız bilirik. Gecə ilə yaşıllıqları məhv edib, yerində müxtəlif obyektlər tikirlər. N.Nərimanov prospektini az qala, bank-ticarət prospektinə çeviriblər. Prospekt boyunca son illərdə nə qədər yeni obyektlər peyda olub. Təbii ki, bütün bunların Eldar Əzizovun iradəsindən kənar baş verməsi inandırıcı deyil.

Sumqayıtın “tikinti oliqarxiyası”

Sumqayıtda icra başçısına yaxın şəxslərdən ibarət “tikinti oliqarxiyası” formalaşıb. Şəhərdə aparılan tikinti işlərinin əksəriyyəti məhz onların nəzarətindədir. Bu siyahıda Eldar Əzizovla yaxın münasibətləri olan Aslan Abbasovun adı ilk sırada gəlir. Şəhərdə böyük nüfuza malik olan iş adamı Sumqayıtın demək olar ki, bütün mikrorayonlarında müxtəlif tikinti işləri həyata keçirir. 15 ildən artıqdır hündürmərtəbəli binaların tikintisi ilə məşğul olan Aslan Abbasov geridə qalan müddət ərzində bir xeyli möhkəmlənib, maliyyə imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirməyi bacarıb. Bunun əsas səbəblərindən biri də odur ki, icra başçısı sahibkara hər yerdə “yaşıl işıq” yandırıb. Aslan Abbasov ürəyi istəyən yerdə göydələn ucalda bilər. Fərqi yoxdur həmin ərazidə yüzlərlə ağac, yaxud qaraj olsun. Bir gecənin içində yaşıllıqları məhv etməklə yaşayış binasının təməlini qoyur. Əlbəttə, başçı ilə iş adamının münasibətləri qarşılıqlı hörmətə əsaslanır. Uzun müddətdir Sumqayıtda tikinti biznesi ilə məşğul olan sahibkarın gördüyü işlərin keyfiyyət göstəricisi çox aşağıdır. Belə ki, onun tikdirdiyi binalarda tikinti standartlarına, eləcə də əmək qanunvericiliyinin tələblərinə əməl edilmir. Heç bir fəhlənin əmək müqaviləsi yoxdur. Dəfələrlə bədbəxt hadisələr baş verib, amma Aslan Abbasov hamısının üstünü ört-basdır edib. Tikinti işlərində keyfiyyətsiz və ucuz materiallardan istifadə edilir ki, bu yolverilməzdir. Eldar Əzizovun dostu mənzil satışından, habelə digər obyektlərindən ay ərzində külli miqdarda gəlir əldə

edir. Buna baxmayaraq, onun həmin vəsaitdən dövlətin büdcəsinə nə qədər vergi keçirdiyi heç kimə məlum deyil.

“Qəbristanlıq əməliyyatı”

Sumqayıt şəhərində bütün sahələrdə pul əsas rol oynadığından burada qəbir yerləri də vətəndaşlara heç də təmənnasız verilmir. İcra başçısı Eldar Əzizovun əsas kadrlarından hesab olunan Sumqayıt şəhər Mənzil Kommunal İstehsalat Departamentinin rəisi Abid Əliyevin nəzarətində olan qəbristanlıqda qəbir yerləri pulla satılır. Abid Əliyev bundan əvvəl Gəncə Su və kanalizasiya idarəsinin rəhbəri vəzifəsində çalışıb. Həmin illərdə bir sıra neqativ hallara şərait yaradıb. O, indi də eyni əməllərini Mənzil Kommunal İstehsalat Departamentində təkrarlayır. Eldar Əzizov onu özü ilə birlikdə Gəncədən gətirib. Hazırda Abid Əliyevin nəzarətində olan Sumqayıt şəhər qəbiristanlığı Stansiya Sumqayıt-Müşfiq yolunun sağ tərəfində yerləşir. Son 2-3 ilin layihəsi sayılır. Abid Əliyevin tətbiq etdiyi qaydalara görə, qəbristanlıqda yerlər şəhər sakinlərinə təmənnasız verilmir. Sumqayıtlılar iddia edirlər ki, bu qəbristanlıqda qəbir yerləri cüt satılır: ya iki, ya da dörd nəşlik. Ölçülər isə müvafiq olaraq 3m x 3,1m və ya 3m x 6,2m. Hər variantın da öz qiyməti var. Birinci halda, yəni 3m x 3,1m ölçülü yer 250 manata, ikinci halda, yəni 3m x 6,2m ölçülü yer isə 500 manata satılır. Məlumatlara görə, qəbristanlıqda bir yer satılmır, kimsə vəfat edirsə doğmaları məcburən ən azı iki yer almalıdır. Bundan əlavə qəbirin qazılması, üstünün və ətrafının düzəldilməsi də heç də az olmayan xərc tələb edir. Həm də qəbir ətrafının abadlaşması müdiriyyətin əsas şərtlərindəndir. Pulun var, ya yox fərq etməz, ərazi müdiriyyətin tətbiq etdiyi standarta uyğun düzəldilməlidir.

Eldar Əzizovun əhalinin problemlərinə etinasız yanaşması ondan təkcə şəhər sakinlərinin deyil, yuxarı dairələrin də narazılığının artmasına səbəb olub. Qeyd etdiyimiz kimi, Sumqayıtdan Bakıya transfer edilməsini gözləyən Eldar Əzizov etimad limitini bitirmiş kadrlardan hesab olunur. Sumqayıtda yaşanan problemlər Eldar Əzizova olan etimadı azaltdığı üçün Sumqayıt şəhərinin icra başçısının yaxın vaxtlarda işindən azad ediləcəyi gözlənilir. Sumqayıtda həm əhali, həm də sahibkarlarla problem yaşayan Eldar Əzizov artıq yuxarı dairələrdə gözdən düşmüş kadr hesab olunur. Bu səbəbdən də onun yaxın zamanlarda Bakının rayonlarından birinin icra başçısı ilə əvəz olunacağı bildirilir. Artıq Eldar Əzizovun da bundan xəbərdar olduğu bildirilir. Ona göstərilən etimadı doğrultmayan icra başçısı kürsüsünü qorumaq üçün müxtəlif vasitələrə əl atdığı xəbər verilir. Ümumiyyətlə, son zamanlar Sumqayıtdakı sosial-iqtisadi problemlərin əndazəni aşması da icra başçısına qarşı münasibəti kəskinləşdirən səbəblərdən biridir. Şəhərdə gündən-günə dərinləşən problemlər artıq yuxarı dairələrin də diqqətini çəkib. Seçki ilində ölkənin ikinci böyük şəhərində narazılıq dalğasının güclənməsini istəməyən hakimiyyət dairələri etimadı doğrultmayan icra başçısı ilə yolları ayırmaq istəyindədir. Bakı meri olmaq istəyən Eldar Əzizovun ümumiyyətlə vəzifə karyerası sual altındadır. Yaxın zamanlarda müvafiq dəyişikliyin olacağı

gözlənilir. Beləcə iqtidar düşərgəsinin 2015-ci ildə komandadan uzaqlaşdıracağı daha bir şəxsin taleyi həll olunub.

Mustafa