“Birinci cəsarət lazımdır, ikinci də gördüyün işin arxasında durmaq bacarığı”

Gənc fotoreportyor-blogger Mehman Hüseynovun ad günündə “Qafqazinfo”ya müsahibəsi:

- Fotoqraf, fotoreportyor, fotojurnalist, blogger, ya elə özün dediyin kimi, “xoşbaxt” Mehman?

- Fotoreportyor deyərdim.

- Evdə otura-otura ən gözəl mükafatları almaq necə hissdir?

- Evdə otura-otura deyəndə ki, boş-boşuna oturmuram. Fəaliyyətimi internet vasitəsilə, sosial şəbəkələrdə göstərirəm. Mənim işim realdır, ortadadır və hamı bunu görür. Baxmayaraq ki, mənə qarşı xeyli təyziq var, işimi dayandırmıram. Bunu beynəlxalq təşkilatlar da görür və nəzərə alır ki, hansı şəraitdə fəaliyyət göstərirəm. Ona görə də istər işim bəyənildiyinə görə, istərsə də dəstək olmaq məqsədilə müxtəlif beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən mükafatlandırılıram. Ölkədən çıxa bilməsəm də, mükafatı mənim yerimə qardaşım, ailə üzvlərim alır.

- Deyirlər, həmişə deyib-gülən, optimist adamın kədərli halı dözülməz olur... Son vaxtlar sizi ən çox məyus edən hadisə nə olub?

- Məni heç vaxt heç nə məyus etmir. Həmişə pozitiv qalmağa çalışmışam. Bu, mənə güc verir. Demək olar ki, ayda 1-2 dəfə polis tərəfindən saxlanılıram. Bölməyə aparılanda, dindiriləndə də pozitivliyimi, gülər üzümü saxlayıram. Məni fiziki cəhətdən sındıra bilmədikləri üçün, mənəvi cəhətdən sındırmaq istəyirlər. Amma mən onlara göstərirəm ki, mənən də sınmayacam. Məni heç nə ilə susdura bilməzlər. Nisbətən ona pis oluram ki, qazandığım mükafatları şəxsən özüm ala bilmirəm. Əvvəlcədən gedib-getməyəcəyimi demirlər, səfər gününə qədər məni yubadırlar, cavabı son ana saxlayırlar. Bu da işimi çətinləşdirir. Yəqin gözləyirlər ki, bu problem üst-üstə yığılaraq bir gün məni çilədən çıxaracaq və ölkəni tərk edib gedəcəm. Amma bunu görməyəcəklər.

- Gözəl portret çəkməkçün müəyyən işıq effektlərindən istifadə olunur, toy, ad günü fotosessiyası üçün müəyyən ideyalar düşünülür. Bəs ictimai-siyasi hadisələri çəkməkçün nə lazımdır?

- İctimai-siyasi hadisələri olduğu kimi çəkməkçün sadəcə cəsarət lazımdır. Burda heç bir effektə, fotoşopa ehtiyac yoxdur. Əsas odur, cəsarətli olasan və qanun çərçivəsində hər şeyi çəkəsən. Elə yerlər var ki, məsələn, metro - orda çəkilişə icazə yoxdur. İcazəsiz yerlərdə çəkiliş etmərəm. Amma görsəm ki, hansısa vətəndaşın hüquqları pozulur, polis kimisə döyür, kiminsə evi qanunsuz sökülür, məmur hansısa qanunsuz iş görür - onu çəkib ictimaiyyətə təqdim edirəm. Belə hadisələri ictimailəşdirmək üçün, bayaq dediyim kimi, birinci cəsarət lazımdır, ikinci də gördüyün işin arxasında durmaq bacarığı.

- Ətrafınızdakı insanların bəzilərinin ən gözəl fotolarının müəllifi sizsiniz. Bəs sizin ən gözəl fotonuzun müəllifi kimdir?

- Mənim ən gözəl fotomu tanımadığım insanlar çəkir. Hansısa bir tədbirdə iştirak edirəm, kimsə məni görür və fotomu çəkir. Ən gözəl fotolarımın müəllifi məhz tanımadığım insanlardı.

- Bəs ən gözəl fotonuzun müəllifinin kim olmasını istərdiniz?

- Elə bir istəyim yoxdur.

- Ənənəvi fotoqrafiya tarixdə fotolentlərlə qalıb. Bəs rəqəmsal fotoqrafiya tarixdə nə ilə qalacaq?

- Rəqəmsal fotoqrafiya cəldliyi ilə tarixdə qalacaq. Lenti çıxarmağa, şəkli seçməyə-filan vaxt itirilmədiyi üçün rəqəmsal fotoqrafiya çevikliyi ilə seçilir.

- Yaxın tariximizdə hansı hadisəni çəkə bilmədiyiniz üçün heyfsilənmisiniz?

- Xatırlamıram. Həmişə çalışmışam hadisə məkanına vaxtında gedib çatım.

- Ümumən, Azərbaycan tarixində hansı hadisəni çəkmək istərdiniz?

- Rusiya-Gürcüstan müharibəsində mən döyüş bölgəsində idim. Bir neçə kadr çəkmişəm. Azərbaycan tarixində isə 90-cı illərin əvvəllərini işıqlandırmaq istəyərdim. Qorxmadan fotoaparatımı da götürüb gedərdim döyüş bölgəsinə. Eləcə də Bakının 90-cı illərindən bir neçə kadr çəkmək istərdim.

- “Sancaq” production hadisələri sancaraq müəyyən vaxtdan sonra loqoya çevirildi?

- “Sancaq”ın əsas məqsədi siyasi satira yaratmaqdır. Kimsə siyasətlə maraqlanmaya bilər. Biz baş verən siyasi hadisələri satira ilə çatdırırıq. Bu yolla hamı yaydığımız xəbərləri oxuyur, satira ilə yanaşı, ictimai-siyasi vəziyyətlə də tanış olmuş olur. O ki qaldı ada, “Sancaq” production yaranmamışdan iki ay əvvəl işçi qrupu təşkil edildi və ad üzərində düşündük. Adın mənası sizin də qeyd etdiyiniz kimi, “sancmaq” sözü ilə bağlıdır.

- Fotoaparatın obyektivi gördüyü hər bir hadisəni obyektiv çəkir. Siz fotonuza verdiyiniz şərhlərlə onu subyektiv məhsula çevirmirsiniz ki?

- Fotolarımı iki yerə ayırıram: bir var şərhə ehtiyac olmayan, ictimai hadisəni tam əks etdirən, danışan foto, bir də var müəyyən bir hadisədə işıqlandırdığın foto. Hansı ki, o hadisənin iştirakçısı sən olmusan və foto hər şeyi tam göstərmir, şərhə ehtiyacı var. 90 faiz fotolara şərh verərək subyektiv məhsula çevirmiş oluram.

- Yüz dəfə eşitməkdənsə, bir dəfə görmək yaxşıdır... Yüz sözə əvəz bir kadrınız var?

- 3-4 belə fotom var. Onların içində elə kadrlar var ki, baxan kimi Azərbaycanda söz azadlığı haqqında hər şey sənə məlum olur. Xüsusən, 2011-ci ildən bəri Azərbaycandakı durumu, söz azadlığını, jurnalistlərin bugünkü vəziyyətini tam əks etdirəcək kadrlarım var.

- Adətən, aktyordan soruşurlar ki, hansı rolu oynamaq istərdin? Bəs sizin fotoqraf kimi, arzuladığınız kadr var?

- Xalqın xoşbəxt anını çəkmək istərdim. Hamıının istədiyi ədalətin bərpa olunmasıdır, söz azadlığıdır, azad cəmiyyətin qurulmasıdır. Həmin o azad cəmiyyət qurularkən insanların emosiyalarını çəkmək istərdim.

Nihal